Manifest z Ventotene to dokument z 1941, stworzony przez Altiero Spinellego, Ernesto Rossiego i Eugenio Colorniego, który po II wojnie światowej stał się programem Europejskiego Ruchu Federalistycznego. Dokument wyjaśniał konieczność stworzenia europejskiego państwa ponadnarodowego. Autorzy wzywają w nim do ostatecznego zniesienia państw narodowych. Spinelli, który wywodził się z partii komunistycznej, chciał nadać nowemu państwu opiekuńczy charakter. Często bywa on nazywany Ojcem Unii Europejskiej, jego imieniem został nazwany jeden z głównych budynków Parlamentu Europejskiego w Brukseli. We wrześniu 2010 roku powstała Grupa im. Altiero Spinellego, w skład założycieli której weszło troje Polaków: Danuta Huebner, Róża Thun i Paweł Świeboda.