Kościół chrześcijański liczy mnóstwo wszelkiego rodzaju dni „świętych". Oprócz niedziel i rozmaitych narodzeń, wniebowstąpień, wniebowzięć, t.j. dni poświęconych Chrystusowi i jego matce, pannie Marii, istnieją święta 3 królów, św. Józefa, oblubieńca tejże p. Marji, świętych apostołów Piotra i Pawła, Stanisława biskupa, wszystkich świętych oraz cały szereg uroczystości świętych „patronów" kraju, djecezji, parafji, miasta. Są, jak wiadomo, nawet takie uroczystości jak „boże ciało", „niepokalane poczęcie najświętszej panny". Niektóre z tych świąt, jak np. drugie święta narodzenia Jezusa, wielkanocy i zielonych świątek kościół katolicki oficjalny już zniósł, lud jednak trzyma ich się uparcie i kalendarze podają je drukiem czerwonym.

W nakazane te dni święte trzeba świętować, t.j. wstrzymywać się od robót służebnych, od ciężkiej pracy cielesnej, od czynności sądowych, jakoteż od targów, jarmarków i wogóle wszelkich handlów publicznych, a natomiast trzeba z gorliwością i nabożeństwem słuchać mszy świętej i kazania świętego, w świętym kościele, ze świętych ust świętego kapłana...

Nasz polski rząd republikański gorliwie pilnuje przepisów świętego prawa kościelnego i w taki święty dzień możesz człowieku, umrzeć z głodu i pragnienia i żaden sklep nie otworzy się przed tobą.

Owszem, po pracy dobrze jest odpocząć i trochę świętowania potrzeba człowiekowi, ale u nas jest tych świąt zanadto i większość ich jest kapitalnie bezmyślną. Co nas, wolnomyślicieli, może obchodzić święto jakichś tam króli, 3 czy nawet 9, albo takiego biskupa krakowskiego, Stanisława? Nam należałoby ustanowić swoje święta, celowo, według zgóry ułożonego planu.

W tym celu potrzeba przedewszystkiem wydać swój własny "Kalendarz wolnomyślny". W kalendarzu owym należałoby pozostawić wszystkie niedziele, jako dni odpoczynkowe, i ustanowić 12 świąt w roku - po 1 co miesiąc. Oto projekt:

Dnia 1 Stycznia — Nowy Rok.

2 Lutego — Święto Karnawału.

3 Marca — Zwiastowanie Wiosny (Skowronka).

4 Kwietnia — Zmartwychwstanie Życia.

5 Maja — Święto Wolności.

6 Czerwca — Święto Przyrody (kwiatów).

7 Lipca — Sen Nocy Letniej (Święto Poezji).

8 Sierpnia — Ideału Cnoty.

9 Września — Święto Obfitości.

10 Października — Święto Miłości.

11 Listopada — Dzień Żałobny.

12 Grudnia. — Święto Zimy.

Naturalnie, każdy z tych dni świątecznych należałoby uczcić w odpowiedni sposób. 1 stycznia — dzień życzeń, 2 lutego — bal, 3 marca - dzień wesołości, 4 kwietnia — wycieczka za miasto, 5 maja — pochód uliczny, 6 czerwca — spędzanie czasu na łonie przyrody, 7 lipca — nocna wycieczka do lasu, 8 sierpnia — uczynek dobry do spełniania, 9 września — libacja owocowa, 10 października — umizgi miłosne, 11 listopada — poświęcony pamięci zmarłych wielkich ludzi, 12 grudnia — wycieczka na sankach.

Takie święto miałoby naprawdę sens i znaczenie.

"Myśl Wolna" — Organ Stowarzyszenia Wolnomyślicieli Polskich, nr 12 (20), grudzień 1923. Oprac. J.R.

*

Post scriptum

Inne dni warte upamiętnienia lub nawet świętowania, które winny znaleźć się w „Kalendarzu wolnomyślnym":

1 stycznia — Podpisanie deklaracji Narodów Zjednoczonych o prawach mniejszości

12 lutego — Dzień Darwina, Dzień urodzin Darwina

17 lutego — Spalenie Giordano Bruno (1600)

28 lutego — Powołanie Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli (1957)

1 marca — Dzień Racjonalisty (obchodzony głównie przez Hindusów)

12 marca — Założenie Racjonalisty

14 marca — Urodziny Einsteina

27 marca — Powołanie Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej, z połączenia Stow. Ateistów i Wolnomyślicieli oraz Tow. Szkoły Świeckiej (1969)

30 marca — Stracenie za ateizm Kazimierza Łyszczyńskiego

31 marca — Urodziny Kartezjusza (1596)

10 kwietnia — Ogłoszenie O powstawaniu gatunków przez Darwina

10 czerwca — Parada Równości

21 czerwca — Światowy Dzień Humanistyczny

14 lipca — Zburzenie Bastylii, wybuch Wielkiej Rewolucji Francuskiej

16 października — Dzień Walki z Głodem

16 listopada — Międzynarodowy Dzień Tolerancji (UNESCO)

21 listopada — Urodziny Woltera (1694)

5 grudnia — Międzynarodowy Dzień Wolontariusza

8 grudnia — Powołanie do życia pierwszej organizacji laickiej w Polsce - Stowarzyszenia Wolnomyślicieli Polskich (1907)

9 grudnia — Uchwalenie sławetnej francuskiej ustawy o rozdziale kościoła od państwa (1905)

10 grudnia — Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka

Mariusz Agnosiewicz, Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów