|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
| |
Złota myśl Racjonalisty: "Jeszcze Polska, jeszcze raz Polska. Co zrobimy z odzyskaną wolnością? Chwilowo przykościelni spierają się, czy nadal prosić Boga, żeby zwrócił ojczyznę wolną, czy żeby ją już teraz wolną zachował. Pan Bóg czeka na dalsze instrukcje. Zatroskani chcą, żebyśmy byli podobni do największej demokracji świata, czyli do Indii, Kaliszan nie widać, ci, którzy wczoraj handlowali dolarami pod kinem, budują.. | |
| |
|
|
|
|
« Ludzie, cytaty Leonardo da Vinci (1452 -1519)
"Kto
rozprawia, powołując się na autorytet,
nie posługuje się rozumem, lecz raczej pamięcią"
"Kto mało myśli — błądzi wiele"
Włoski malarz i teoretyk sztuki, rzeźbiarz,
architekt, uczony i myśliciel epoki renesansu; wszechstronny i genialny
artysta. Od 1466 uczeń A. del Verrocchio we Florencji, gdzie został 1472 członkiem
cechu malarzy; 1482 lub 1483-1499 działał w Mediolanie na dworze L.
Sforzy, zw. il Moro, 1500-06 we Florencji, 1506-13 ponownie w Mediolanie,
1513-16 w Rzymie pod opieką G. Medici, brata papieża Leona X; 1516
wyjechał do Francji zaproszony przez Franciszka I, zmarł w Amboise. Już w warsztacie Verrocchia (ok. 1476) namalował anioła w Chrzcie
Chrystusa tego artysty. Samodzielne dzieła Leonarda da Vinci z pierwszego
okresu florenckiego: Pokłon Trzech Króli, Św. Hieronim (oba nie
ukończone) i Zwiastowanie, studia do Madonny z kotkiem; z okresu pobytu na dworze mediolańskim: portret Cecylii Gallerani # Dama z gronostajem (1483-85 # Muzeum Czartoryskich, Kraków), Madonna w grocie skalnej (1483), malowidło ścienne Ostatnia Wieczerza
(1495-98) w refektarzu klasztoru przy kościele S. Maria delle Grazie w Mediolanie oraz model brązowego pomnika konnego F. Sforzy i projekty
architektoniczne (model kopuły katedry, plany pałacu); z drugim okresem
florenckim wiąże się praca nad kartonem do obrazu Św. Anna Samotrzecia,
nad kartonem i malowidłem ściennym Bitwa pod Anghiari dla Palazzo
Vecchio we Florencji 1503-05 (obydwa nie zachowane) i nad portretem Mony
Lisy (ok. 1503-1506); w drugim okresie mediolańskim powstały
obrazy: Św. Jan Chrzciciel, Bachus, znana z kopii Leda z łabędziem
i Św. Anna Samotrzecia oraz rysunkowy autoportret; Leonardo da
Vinci jako malarza interesował gł. naturalny wygląd rzeczy, ruch, ekspresja
(studia twarzy), światłocień (sfumato), perspektywa linearna, barwna i powietrzna; w jego twórczości doniosłą rolę odgrywał rysunek, służący do
ustalenia poszczególnych etapów pracy artystycznej, której ostateczny cel był
pozaartystyczny, badawczy; gdy wynik badań naukowy zarysował się
dostatecznie, dzieło sztuki zazwyczaj przestawało go interesować (stąd tak
częste niewykańczanie obrazów). W czasie pierwszego pobytu w Mediolanie
Leonardo da Vinci podjął systematyczne studia w dziedzinie anatomii,
botaniki, matematyki, optyki i mechaniki; powstały wówczas główne części
traktatu o malarstwie, architekturze i anatomii, optyce i mechanice; w drugim okresie florenckim kontynuował prace naukową i zbierał
materiały do traktatu o pierwotnych siłach natury, obejmującego całą
kosmologię; jego zainteresowania naukowe wiązały się ze sztuką bądź z pracami
technicznymi i były wyrazem pasji poznawczej. Leonardo da Vinci
opracował projekty licznych wynalazków (często związanych z prowadzonymi
przez niego badaniami naukowymi), znacznie wyprzedzających jego epokę: śmigłowca,
spadochronu, opancerzonych pojazdów bojowych, łodzi podwodnej, maszyn włókienniczych,
prasy dźwigniowej, walcarki, tokarki kołowej, szlifierki, zaworów, pomp;
wynalazki Leonarda da Vinci nie wywarły jednak większego wpływu na rozwój
techniki, gdyż uzyskanych rezultatów autor nigdy nie publikował; do
nielicznych zrealizowanych projektów należały projekty dźwigów. Po śmierci
Leonarda da Vinci jego uczeń i przyjaciel, F. Melzi, zebrał prace
Leonarda da Vinci w 19 księgach (notatki, szkice, projekty i korespondencja); w pismach Leonarda da Vinci znalazł wyraz pogląd o jedności
nauki i sztuki. W Traktacie o malarstwie (pośmiertnie
zestawiony z notatek, wyd. 1651, przekład pol. M. Rzepińska 1961) rozwinął
wiele specjalnych problemów malarskich (zagadnienia światła i cienia,
koloru, perspektywy powietrznej i barwnej). M. WALLIS Leonardo da
Vinci, Wrocław 1955;
A. VALLENTIN Leonardo
da Vinci, Warszawa 1959;
K. CLARK Leonardo da
Vinci, Warszawa 1964;
M. RZEPIŃSKA Leonardo da Vinci, Kraków
1967.
MNEP PWN 2000
Wielki człowiek, nieprawdaż? Trzeba jednak czytać
jego wypowiedzi, takie poniżej, aby zdać sobie sprawę z jego niesamowitej
przenikliwości:
Leonardo ekologiem
"Ujrzyjmy
stworzenia na ziemi, które będą wiecznie walczyć z sobą nawzajem, z wielkimi stratami i częstymi zgonami po każdej stronie. Ale te straty i śmierć
nie będą stanowić zapór dla ich złośliwości; wielka liczba drzew w olbrzymich borach świata zostanie zwalona na ziemię przez ich wściekłe ręce; a kiedy już napchają się jedzeniem, zaspokoją swoją żądzę zadawania śmierci,
klęski, zmuszania do ciężkich robót, stosowania terroru oraz wygnania wobec
każdej żywej istoty, i z racji swojej bezgranicznej pychy zapragną się wznieść
ku niebiosom, nadmierny ciężar ich członków przytrzyma ich na dole. Nic nie
zostanie na ziemi ani pod ziemią, ani w wodach, czego by nie ścigano, nie
niepokojono i nie niszczono. A to, co się znajduje w jednym kraju, zostanie
zabrane do innego; a z własnych ich ciał zostanie utworzony grobowiec i droga,
którą będą przechodzić wszystkie żywe ciała przez nich zabite. O Ziemio!
Cóż cię wstrzymuje, abyś rozwarła głębokie szczeliny twoich ogromnych
przepaści i pieczar i cisnęła ich głową w dół w te otchłanie, aby już w obliczu niebios dłużej nie ukazywać takiego dzikiego i bezlitosnego
potwora?"
Aż
trudno uwierzyć, że wyszło to spod pióra humanisty. A przecież ta wypowiedź została wzięta z notatników Leonarda, najważniejszego
„wszechstronnego człowieka" Odrodzenia, dla którego nie ma rzeczy
niemożliwej. To lekki kopniak dla zbyt pewnych siebie humanistów, przestroga
na przyszłość od wielkiego agnostyka.
« Ludzie, cytaty (Publikacja: 03-08-2002 Ostatnia zmiana: 12-05-2005)
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 1774 |
|