Przed kilkoma dniami weszła w życie ustawa z dnia 2 lipca 2004 o swobodzie działalności gospodarczej. Nowa ustawa w sposób znaczący, w porównaniu z dotychczasowym ustawodawstwem, zmienia warunki podejmowania tej działalności. Warto więc, aby przyszli przedsiębiorcy zapoznali się z nowymi przepisami.

Znacząco zmieniła się definicja przedsiębiorcy, którym wedle ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną — wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. 

Pojawia się definicja działalności regulowanej. Jest nią taka działalność, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa. 

Zmieniły się również uprawnienia organów państwowych względem przedsiębiorców. Artykuł 6 ustawy mówi, że organ administracji publicznej nie może żądać ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa. 

Przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej, w jego indywidualnej sprawie. Przedsiębiorca nie może być obciążony jakimikolwiek daninami, sankcjami finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji. 

Organy administracji zostały zobowiązane do załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki. 

Przedsiębiorca może podjąć działalność po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej. Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi. Przedsiębiorca wpisany do Rejestru albo Ewidencji obowiązany jest umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym. Ewidencję prowadzi gmina właściwa ze względu na miejsce zamieszkania przedsiębiorcy, z tym że miejsce to jest rozumiane w świetle przepisów K.C, jako miejscowość w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu. Jeżeli dane wpisano do ewidencji niezgodnie ze zgłoszeniem przedsiębiorcy lub bez tego zgłoszenia, przedsiębiorca ten nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej działającej w dobrej wierze zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli zaniedbał wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu. Wniosek o wpis do ewidencji składa się na formularzu zgodnym z określonym wzorem urzędowym. Wniosek o wpis może być złożony w formie elektronicznej. Powinien zawierać dane w ustalonym formacie elektronicznym, zawarte we wzorze urzędowym, oraz powinien być opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym znakowanym czasem, weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Wniosek o wpis podlega opłacie w wysokości 100 złotych, a jeżeli wniosek dotyczy zmiany wpisu opłata wynosi 50 złotych. Decyzję o wpisie organ ewidencyjny wydaje niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia wpływu wniosku. Przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć wniosek o zmianę wpisu w terminie 7 dni od dnia zmiany danych, a o wykreślenie w terminie 7 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. 

Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie: 1) poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowana odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych; 2) wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym; 3) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią; 4) ochrony osób i mienia; 5) rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych; 6) przewozów lotniczych. Jest to katalog zamknięty. Wprowadzenie innych koncesji w dziedzinach działalności gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia oraz wymaga zmiany ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. 

W razie powzięcia wiadomości o wykonywaniu działalności niezgodnie z przepisami ustawy, a także w razie stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności, wójt, burmistrz lub prezydent miasta niezwłocznie zawiadamia właściwe organy administracji publicznej. W przypadku braku możliwości takiego zawiadomienia może nakazać, w drodze decyzji, wstrzymanie wykonywania działalności gospodarczej na czas niezbędny, nie dłuższy niż 3 dni. Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez pracowników organów kontroli po okazaniu legitymacji służbowej upoważniającej do dokonywania takich czynności oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli działalności przedsiębiorcy, chyba że przepisy szczególne przewidują możliwość przeprowadzenia kontroli po okazaniu legitymacji. W takim przypadku możemy żądać od pracownika kontrolującego wskazania owych przepisów. Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej. Kontrolowany jest obowiązany do pisemnego wskazania osoby upoważnionej do reprezentowania go w trakcie kontroli, w szczególności w czasie jego nieobecności. Przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli, a także udostępniać je na żądanie organu kontroli. Organ kontroli odstąpi od podjęcia czynności kontrolnych oraz ustali z przedsiębiorcą termin przeprowadzenia kontroli, jeżeli działalność przedsiębiorcy jest już objęta kontrolą innego organu. Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać, w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorców, 4 tygodni, a w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców — 8 tygodni. Istnieje możliwość przedłużenia czasu trwania kontroli. Wynika to z ustawy. Przedłużenie czasu wymaga uzasadnienia na piśmie. Uzasadnienie doręcza się przedsiębiorcy i wpisuje do książki kontroli przed podjęciem dalszych czynności kontrolnych. 

Wszystkich zainteresowanych podjęciem działalności gospodarczej, jak i tych prowadzących taką działalność, odsyłam wprost do przepisów ustawy.