„W czasach wojny rząd i prasa tradycyjnie zawierają szeregi i kierują się samodyscypliną, aby nie pozwolić na nieopatrznie odsłonięcie się przed przeciwnikiem. Dzisiaj w każdej redakcji w przypadku każdej wiadomości pada pytanie: "Czy nadaje się do publikacji?" a ja sugerowałbym, żebyście także stawiali przy tej okazji jeszcze jedno pytanie: „Czy publikacja zgodna jest z interesem narodu?". I mam nadzieję, że każda grupa w społeczeństwie — związkowcy, biznesmeni, urzędnicy państwowi wszystkich szczebli — będą sobie stawiać to pytanie w kręgu swych zawodowych poczynań" — fragment przemówienia Johna F. Kennedy`ego dla American Newspaper Publishers` Association Główną różnicą między normalnym dziennikarstwem, a korespondencją wojenną jest aspekt poboru informacji. Tradycyjne wiadomości pochodzą z agencji prasowych lub od rzeczników public relations, korespondencja wojenna obfituje w treść bezpośrednią ze źródła trwania radykalnych zmian. News (news story), a więc zdarzenie zauważone przez dziennikarzy, które staje się wyjątkowe na tle innych wydarzeń przenikając do mediów po przetworzeniu przez reporterów i zatwierdzeniu przez szczebel zarządzający w danej organizacji medialnej [ 1 ], jest rodzajem przekazu szczególnie oddziaływującym na społeczeństwa. Podstawowe typy newsów dotyczących korespondencji wojennych to między innymi [ 2 ]:
Należy wspomnieć o potencjalnym materiale na news czyli pseudowydarzeniu [ 3 ], które będąc zaplanowane i przygotowane na użytek mediów niema związku z rzeczywistym wydarzeniem. Rzekomo spontaniczny charakter umożliwia kontrolowanie sytuacji i kształtowanie wizerunku ( podział na dobrą i złą stronę konfliktu, przypisywanie działań potępianych przeciwnikom). Ten rodzaj informacji jest dobierany w zamierzony i świadomy sposób tak, aby odbiorcy emocjonalnie się z nim identyfikowali. Wpływ rodzaju treści na samoświadomość doprowadza do działań mających na celu wyrażenie postawy wobec zaobserwowanej sytuacji. Wpływając na orientację P:4|Taylor Ch., Teoria społeczna jako praktyka, [w:] Świat przeżywany. Fenomenologia i nauki społeczne, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1993.} stawia publiczność masową w roli odbiorcy, świadka, uczestnika, a co najważniejsze czyni manipulowanych zdolnymi do zmiany zaistniałej sytuacji przez różnorakie formy działalności publicznej i nacisku politycznego na odpowiedzialne władze. Chęć uatrakcyjnienia informacji przez pseudoekspertów [ 5 ] często zmienia jej charakter przez zbytnią stronniczość lub wręcz zupełne zniekształcenie. Media w dzisiejszej rzeczywistości krajów demokratycznych słusznie przedstawiane są jako czwarta władza, po monteskiuszowskiej władzy : sądowniczej, ustawodawczej i wykonawczej. Pozycja jaką zajmują jest wyznacznikiem nie tylko systemu politycznego, lecz także świadomości społecznej i aktywności obywateli w życiu publicznym. Kompetencje „czwartego stanu" to przede wszystkim [ 6 ]:
Celem artykułu nie jest analiza teoretyczna działań mediów w czasie wojny, lecz próba opisania zjawisk jakie towarzyszą publicystyce wojennej. Najważniejszymi procesami zachodzącymi pod wpływem korespondencji wojennych to fluktuacja stosunków międzynarodowych oraz wpływ na opinię publiczną ( bez względu na obszar przekazywanych treści). Wojna to kontynuowanie polityki państwa (grupy państw), narodów lub klas społecznych przy użyciu przemocy, której głównym wyrazem jest walka zbrojna oraz zaangażowanie potencjału militarno-gospodarczego i moralno-politycznego walczących stron. Słowo wojna używane jest także do określania działań społecznie różnych od walki zbrojnej, np. stanów napięć politycznych, ideologicznych, ekonomicznych pomiędzy państwami lub systemami społeczno-ekonomicznymi lub jednostkami [ 7 ]. Za pomocą komputera naukowcy norwescy obliczyli ile lat pokoju miała ludzkość do 1945 roku? „Okazało się, że w ciągu 5560 lat — było 14 561 wojen, co stanowi, jak obliczyła maszyna, że na rok wypadało 2,61 wojny. Na sto osiemdziesiąt pięć pokoleń — tylko dziesięć nie zaznało wojny" [ 8 ]. Od zakończenia II Wojny Światowej nie było na Ziemi ani jednego dnia pokoju, miało miejsce kilka poważnych konfliktów zbrojnych i kilkadziesiąt regionalnych wystąpień militarnych o słabszym oddziaływaniu. Moim zadaniem jest przedstawienie tych, w których udział mieli korespondenci wojenni a ich praca w stopniu znacznym przyczyniła się do radykalnej zmiany procesów politycznych. Umasowienie się informacji przyczyniło się do wywierania jej wpływu na znacznej liczbie ludności naszej planety. Autor książki Kłamstwa w czasie wojny, Artur Ponsonby jest twórcą twierdzenia iż,"W czasie wojny niechęć do kłamstwa jest słabością, sprostowanie kłamstwa wykroczeniem zaś wyjawienie prawdy przestępstwem" Korespondenci wojenni przy pomocy swych publikacji mogą:
Bibliografia
Przypisy: [ 1 ] Nimmo D., Political Communication and Public Opinion in America, Goodyear
Publishing Company, Santa Monica 1978, str. 184-185. [ 2 ] Nimmo D., Political
Communication..., op. cit., str. 186. [ 3 ] "Wydarzenie
przygotowane przez doradców w dziedzinie Public Relations na użytek mediów, z
intencją pozyskania zgodnej z życzeniem nadawcy relacji medialnej. Standardowe
pseudowydarzenie to konferencja prasowa." [w:] Jabłoński W., Kreowanie
informacji. Media relations, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, str.
170. [ 5 ] Pseudoekspert - publicysta komentator -
"dziennikarz nie mający przygotowania merytorycznego, ale znaczną siłę
oddziaływania na widza gwarantowaną częstym pojawianiem się w mediach, są
to lektorzy odczytujący wiadomości w telewizji, radiu, dziennikarze relacjonujący
działania władzy (także korespondenci wojenni)..." [w:] Jabłoński W., Kreowanie
informacji... op. cit., str. 170. [ 6 ] Jabłoński W., Kreowanie
informacji... op. cit.,str. 53. [ 7 ] Słownik filozofii marksistowskiej (red.) Jaroszewski T. M., Państwowe
Wydawnictwo "Wiedza Powszechna", Warszawa 1982, str. 376-378. [ 8 ] Wańkowicz M., Wojna i
pióro, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1983, str. 17. [ 9 ] "Argument, że informacje wojskowe są wykorzystywane przez przeciwnika,
jest stałym uzasadnieniem wprowadzania cenzury w czasie wojny. Winston
Churchill ujął to w słowach: "BBC to wróg we własnym domu, więcej
przynosi szkody niż pożytku."" [w:] Kunczik M. i Zipfel A., Wprowadzenie
do nauki o dziennikarstwie i komunikowaniu, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR,
Warszawa 2000, str.266. | |
Oryginał.. (http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,5688) (Ostatnia zmiana: 16-01-2008) |