Rozdział państwa od kościoła jest w wielu postępowych zachodnich społeczeństwach oczywistością. Jeśli nie wszędzie linia podziału jest jednakowo ostra, to dlatego, że każdy kraj ma swoja odrębną historię i to ona ciąży na przebiegu procesu sekularyzacji.

W Niemczech rozdział kościoła od państwa zapisano w konstytucji Republiki Weimarskiej. I to obowiązuje do dziś. Inna sprawa, że różnie z tym bywa w różnych landach. W niektórych mówi się raczej o „partnerstwie" i w praktyce może to oznaczać duży wpływ kościoła na politykę (na przykład podatków, nauczania itd.).

Zgoła inaczej jest we Francji. Od 1905 obowiązuje ścisły rozdział kościoła od państwa a samo państwo określa się od 1946 jako „republika świecka". Mimo tego, że ciągle ponad 80% Francuzów przyznaje się do wiary katolickiej.

W tym kontekście należy rozumieć burzę wokół wypowiedzi Sarkozy’ego w Arabii Saudyjskiej, który orzekł. że każda cywilizacja bazuje na czymś religijnym i że Bóg jest w myślach i sercach każdego człowieka i jest murem obronnym wobec głupoty i bezgranicznej pychy.

Lewicowa opozycja ostro skrytykowała tę wypowiedź: wobec faktu, że we Francji rozdział kościoła od państwa obowiązuje od 1905 roku wypowiedź Sarkozy’ego należy rozumieć jako wsparcie ścisłego związku w państwie arabskim między islamem a państwem. Polityk centrum Francois Bayrou wskazał na życie małżeńskie prezydenta (rozwód, ponowne małżeństwo), uważając to za paradoksalne, że prezydent z jednej strony opowiada się za liberalizmem, z drugiej flirtuje z religią.

Już po jego mowie przed Bożym Narodzeniem w Watykanie słychać było słowa krytyki. Tam z kolei mówił o swojej „pozytywnej laickości", która zostawia miejsce na religie w społeczeństwie.

Jednak krytyka wypowiedzi prezydenta wydała owoce. Dla równowagi, francuscy wolnomularze, główni obrońcy laickości we Francji, mają na wzór religii dostać swój czas w telewizji. Francuskie media podały, że Nicolas Sarkozy wydał odpowiednie zarządzenie. Wolnomularze byli z wizytą u prezydenta w ramach protestu przeciw jego wypowiedziom o religii w Watykanie.

Na dzień dzisiejszy w publicznej telewizji France2 swoje audycje mają katolicy, protestanci, muzułmanie, żydzi, prawosławni i buddyści. Wolnomularze mają czas antenowy w radio "France Culture".

Opracowane na podst. Laizismus in Frankreich