Oto lista fałszywych poglądów i przekonań, które utrudniają ludziom
Zachodu rozwiązywanie problemów związanych z islamem. Jeśli głęboko
wierzysz w któryś z nich, nie będziesz w stanie zrozumieć, czego naprawdę
uczy islam i jaki wpływ wywierają jego nauki.
- Wszystkie religie są takie same. To nieprawda. Różne
religie mają różne poglądy na prawdę oraz na kwestie dobra i zła,
przez co tworzą skrajnie odmienne społeczeństwa. To samo dotyczy
ideologii politycznych: wystarczy pomyśleć o różnych drogach, którymi
poszły Korea Północna i Korea Południowa. Do utrwalenia tego przekonania
przyczynili się ateiści, ponieważ uznanie różnic między religiami
podkopywałoby argumentację zarówno ich, jak i radykalnych zwolenników
sekularyzmu.
- Religia nie ma żadnej mocy sprawczej. Zgodnie z tym poglądem,
religię można wypaczyć i wykorzystać jako narzędzie (np. opresji,
„opium dla mas"), jednak religia sama w sobie nie ma żadnej mocy
sprawczej. Bardzo przyczyniła się do ugruntowania tego poglądu ideologia
marksistowska. Zgodnie z tym założeniem eksperci ds. bezpieczeństwa na całym
świecie uważają, że religia nie może być przyczyną terroryzmu:
dlatego zarówno oni, jak i politycy, którym doradzają, muszą twierdzić,
że terroryści „zawłaszczyli sobie" religię.
- Wszyscy wierzymy w tego samego Boga. Nieprawda. Ludzie na
Ziemi wierzą w tysiące różnych bogów. Bogowie ci odznaczają się różnymi
cechami, różne są też ich żądania. Oddawanie czci różnym bogom
prowadzi do wykształcenia się różnych typów ludzi i społeczności.
- Każde działanie można usprawiedliwić wspierając się
jakimkolwiek świętym tekstem. To nieprawda. Pogląd, że każde
znaczenie jest wyłącznie wynikiem sposobu odczytania tekstu przez
czytelnika, to postmodernistyczny mit. Niektóre teksty wspierają określone
poglądy i działania w znacznie większym stopniu niż inne.
- Chrześcijańska reformacja była ruchem postępowym. Nie
była. Chrześcijańscy reformatorzy chcieli wrócić do przykładu i nauk
Chrystusa i jego apostołów. W całym średniowieczu słowo reformatio
zawsze oznaczało odnawianie podstaw poprzez powrót do źródeł. Zgodnie z tą definicją al-Kaida jest owocem islamskiej reformacji, próbą powrotu
do przykładu i nauk Mahometa.
- Rozpraszanie niewiedzy owocuje większym szacunkiem wobec innych. Takie
było przesłanie słynnej powieści Harpera Lee Zabić Drozda
(1960). Chociaż prawdą jest, że nienawiść rasowa może wykorzystywać
niewiedzę i karmić się nią, właściwa informacja może słusznie zwiększyć
prawdopodobieństwo odrzucenia poglądów i praktyk innych ludzi. Założenie,
że ludzie nie zgadzający się z jakimś poglądem mają najmniejszą wiedzę
na jego temat, jest nielogiczne. Skutkiem niewiedzy może być przychylne
nastawienie do negatywnych zjawisk albo uprzedzenie wobec zjawisk
pozytywnych.
- Każdy człowiek jest dobry i porządny i że jeśli tylko włożymy
trochę wysiłku w poznanie drugiej osoby, z pewnością zaczniemy żywić
do niej szacunek. Niekoniecznie musi tak być. Nie możemy sobie
niestety pozwolić na żywienie takiego poglądu. Ludzie, którzy zaznali życia
pod rządami despotów czy w patologicznych społeczeństwach są
zaszokowani takim naiwnym założeniem.
- Umieszczenie czegoś w odpowiednim kontekście zawsze zaowocuje
interpretacją uniewinniającą. Nieprawda. Dokładne przyjrzenie
się kontekstowi może sprawić, że jakiś tekst stanie się jeszcze
bardziej agresywny niż dotychczas. Wyjmując coś z kontekstu możemy też
dokonać pozytywniejszej oceny niż powinniśmy. Tak naprawdę radykalne
interpretacje Koranu, które wykorzystuje się do wspierania terroryzmu,
niemal zawsze odwołują się do dogłębnego zrozumienia kontekstu, w jakim
Koran został objawiony, w tym do życiorysu Mahometa. Z kolei wielu ludzi używa
wyrwanych z kontekstu pokojowych wersetów Koranu by dowieść, że islam
jest religią pokoju.
- Problemem jest ekstremizm, zaś rozwiązaniem jest umiarkowanie.
Już Arystoteles przestrzegał przed skrajnymi postawami. Również współcześnie
Eric Hoffer w książce The True Believer (1951) promował
ideę, że ruchy masowe można traktować zamiennie, ten sam ekstremista równie
dobrze może zostać komunistą, co faszystą. Jego zdaniem to skłonność
do ekstremizmu stanowi problem. Jest to bardzo szkodliwa koncepcja prowadząca
do wielu nieporozumień. „Umiarkowanie" czy „rozluźnienie" mogą być
destrukcyjne, a nawet niebezpieczne, w przypadku chirurga czy pilota. Dobre i prawdziwe ideały potrzebują mocnego i zaangażowanego wsparcia, trudno
też stwierdzić, że najlepszą reakcją na złe pomysły jest letnie
umiarkowanie.
- Zachód jest zawsze winny. Tę nieracjonalną i bezużyteczną
koncepcję głosi się dziś w wielu szkołach i zakorzeniła się ona w światopoglądzie
wielu ludzi. W gruncie rzeczy jest to polityka uciszania, sabotaż
krytycznego myślenia.
- Fałsz plus fałsz równa się prawda. Ktoś mówi na
przykład, że dżihad stanowi negatywną część islamu, na co obrońca
islamu mówi: „A krucjaty?". Ktoś mówi, że Koran podżega do
przemocy, na co słyszy w odpowiedzi, że „w Biblii też znaleźć można
agresywne poglądy". Takie rozumowanie jest nielogiczne. Szczególną
podkategorią tego nieporozumienia jest rozumowanie tu quoque:Rozumowanie
tu quoque (łac. ty też): nie możesz kwestionować poglądów bądź
poczynań innych jeśli sam (czy twoje ugrupowanie) osobiście popełniłeś
jakiś negatywny czyn lub masz jakieś wady. Np. katolik mówi, że
dżihad jest zły, na co słyszy, że papieże popierali krucjaty. Jest to
podkategoria rozumowania „dwie nieprawdy dają prawdę" i kolejny przykład
błędu logicznego.
- Wiara w postęp: wreszcie wszystko
dobrze się skończy. Myślenie życzeniowe ma swój urok, jednak
niekoniecznie znajduje potwierdzenie w faktach. Złe idee dają złe
rezultaty. Dobre społeczeństwa łatwo mogą zamienić się w złe, jeśli
tylko zamienią pozytywne ideały na negatywne. Trudne sytuacje mogą trwać
bardzo długo i stale się pogarszać. W ciągu ostatnich 100 lat widzieliśmy
degrengoladę wielu krajów. To nieprawda, że z biegiem czasu ideologie i religie będą się polepszać lub stawać się bardziej „umiarkowane",
jakby na mocy magicznej przemiany. Świat nie zawsze musi zmieniać się na
lepsze. (r)
Tekst ukazuje sie równolegle na portalu Euroislam i na łamach
Racjonalisty. (Tłumaczenie Euroislam) |