Relikwie są przez chrześcijan otaczane wielką estymą. Obecnie toczą się dyskusje co do autentyczności wielu z nich, jednak średniowiecze było okresem, w którym owe przedmioty cieszyły się wielkimi względami i odgrywały ważną rolę polityczną lub próbowano je wykorzystać do zdobycia władzy.

Przykładem takiej relikwii może być tak zwana włócznia przeznaczenia ^{[ 1 ]} lub może bardziej jeden z przedmiotów pretendujących do tego tytułu. ^{[ 2 ]} Została ona odkryta krótko po zdobyciu Antiochii przez krzyżowców, a jej znalazcą był Piotr Bartłomiej, znany z rozwiązłych obyczajów i psychicznego niezrównoważenia służący jednego z prowansalskich pielgrzymów podróżujących wraz z armią krzyżowców.

Niedoceniony prorok

10 czerwca człowiek ten ogłosił, że ukazał mu się święty Andrzej i nakazał przekazać przywódcom wyprawy — biskupowi Ademarowi de Pui i Rajmundowi de Saint- Gilles, księciu Tuluzy, (którego był poddanym) informacje o tym, gdzie została ukryta włócznia, którą przebito bok Jezusa. Biskup uznał Piotra Bartłomieja za oszusta pragnącego rozgłosu lub nagrody za pomoc w odnalezieniu rzekomej świętej relikwii. Podejrzanym wydał mu się zapewne fakt, iż wcześniej widział w Konstantynopolu włócznię, która była uznawana za tę relikwię. Natomiast Rajmund postanowił zorganizować poszukiwania świętego przedmiotu, podczas których owa włócznia została odkryta pod podłogą antiocheńskiej katedry, dokładnie w miejscu wskazanym przez ,,proroka". Znaczna część uczestników wyprawy uznała, że zdarzył się cud.

Rzeczywistość

Kilka dni wcześniej doszło do rekonsekracji antiocheńskiej katedry przed którą została ona gruntownie uporządkowana. Przy tych pracach uczestniczyli pielgrzymi z Prowansji. Piotr Bartłomiej miał zatem czas na ukrycie przedmiotu pod podłogą.

Fot. Arnoldius, Wikimedia

Potwierdzeniem tej teorii wydaje się postawa biskupa Ademara, który przez cały czas konsekwentnie uważał Piotra Bartłomieja za szarlatana, niestety 1 sierpnia 1098 umarł, najprawdopodobniej na tyfus. Piotr Bartłomiej rozgłosił, że śmierć biskupa była karą za brak wiary w jego posłannictwo i prawdziwość odkrytej relikwii. Taka postawa w obliczu śmierci zasłużonego i powszechnie szanowanego dostojnika przyczyniły się do tego, iż wielu zwolenników odwróciło się od proroka lecz powszechnie uważano, że na wszelki wypadek lepiej otaczać włócznię czcią, dlatego noszono ją przed maszerującą armią. Z powodu, iż problemy na jakie napotykały wojska krzyżowców- jak na przykład brak wody sprawiły, że zaczęto wątpić w prawdziwość relikwii, Piotr Bartłomiej 8 kwietnia 1099 roku z własnej woli poddał się tak zwanej próbie ognia- miał przejść po rozżarzonych węglach i przeżyć jeśli jego słowa są prawdą, a odkrycie jest prawdziwym przedmiotem pochodzącym z I wieku naszej ery. Udało mu się lecz z powodu otrzymanych obrażeń umarł po kilku dniach- 20 kwietnia.

Doprowadziło to do sporów wśród krzyżowców w kwestii autentyczności odkrytego przedmiotu. Zwolennicy Piotra Bartłomieja twierdzili, iż próba zakończyła się jego sukcesem, a obrażenia zostały mu zadane dopiero gdy rozentuzjazmowany tłum rzucił się na niego, by dotknąć fragmentu jego szaty, jednak znaczna większość uczestników wyprawy, poza Prowansalczykami zrezygnowała z czczenia świętej włóczni.

W późniejszym czasie włócznia zaginęła. Czasami jest utożsamiana z relikwią przechowywaną w armeńskiej katedrze w Eczmiadzynie po raz pierwszy opisaną przez Jean'a Baptiste’a Tavernier'a w roku 1655 roku.

Bibliografia:

1. Runciman Steven, Dzieje wypraw krzyżowych, Warszawa 1987
2. Tavernier Jean Baptiste, Les Six Voyages De Jean-Baptiste Tavernier: Ecuyer, Baron D'aubonne, Qu’il a Fait En Turquie, En Perse Et Aux Indes, Pendant Quarante Ans, Nabu Press 2010.