Sprzedaż odpustów
Autor tekstu:

"Odpusty nam tu jakieś z Rzyma przedawano,
U których ołowiane pieczęci wieszano,
By było onę z nieba ku nim przyłożono:
Odpuszczajcie, chceci-li, by wam odpuszczono!
Ale gdy stamtąd listów wierzących nie mają,
Niechajże ty z ołowem tam sobie chowają;
Bo, wierz mi, kto sie trefi tam między tę tłuszczą,
Byś najwięcej odpuszczał, tobieć nie odpuszczą."
Mikołaj Rej

"Ja bym przywileju mego ani za stanowisko świętego Piotra
w niebie nie zamienił, bo ja moimi odpustami więcej
wybawiłem dusz, aniżeli on kazaniami swymi. Odpust
i największe nawet gładzi grzechy; przypuśćmy, żeby kto, co
jest jednak niemożebną rzeczą, samej matce Bożej gwałt zadał,
to nie potrzebuje niczego więcej, jak tylko zapłacić, dużo
zapłacić i będzie mu odpuszczone (...)
Pan Bóg nasz, nie jest już więcej Bogiem,
albowiem wszelką moc swą złożył on w ręce papieża"

dominikanin Tecel (handlarz odpustami z XVI w.)

"Gdy tylko pieniądz do puszki wskoczy,
dusza w tej chwili z czyśćca wyskoczy"

Pierwszą „taksę apostolską grzechów" ogłosił Jan XXII (1316-1334). Jako podstawę zapewne przyjął germański kodeks karny, który przewidywał opłaty kompozycyjne za wykroczenia i zbrodnie. Dla prawa świeckiego był to oczywiście postęp, gdyż alternatywą tych opłat były krwawe zemsty rodowe, jednak w dziedzinie religijnej (kompensacja za grzechy) było to jednym z głównych powodów Reformacji i rozłamów europejskich. Jak pisze Wolter,"ludzie dość źli, aby popełniać te grzechy, byli dość głupi, aby za nie płacić (...) Księga tych taks była wydrukowana kilkakrotnie, począwszy od XV w. i wyniosła na światło dzienne nikczemności śmieszniejsze i ohydniejsze zarazem od wszystkiego, co się opowiadało o bezczelnym oszukaństwie kapłanów starożytności (...) Zwyczaj okupywania jałmużnami i modlitwami żyjących kar spadających na zmarłych, wyswabadzania ich dusz z Czyśćca zaczęto wprowadzać w XI w. Wtedy ustanowiono uroczyste święto przeznaczone na to nabożeństwo. Kardynał piotr Damiani podaje, iż pewien pielgrzym, powracając z Jerozolimy, został rzucony na wyspę, gdzie znalazł dobrego pustelnika, który go powiadomił, że ta wyspa była zamieszkała przez djabłów; że jego sąsiedztwo było całkiem pokryte płomieniami, w których djabli pogrążali dusze dręczonych; że ci sami djabli nie przestawali krzyczeć i wyć przeciw św. Odilonowi, opatowi z Cluny, swemu śmiertelnemu wrogowi. „Modlitwy św. Odilona, mówili, oraz modły jego mnichów, odbierają nam wciąż jakąś duszę". Gdy to sprawozdanie zostało złożone Odilonowi, ustanowił w swym klasztorze klunjackim święto umarłych. Kościół przyjął wkrótce tę uroczystość. Gdyby się na tem zatrzymano, byłoby to tylko nabożeństwem; ale wkrótce nabożeństwo zwyrodniało w nadużycie; mnisi żebrzący, nadewszystko, kazali sobie płacić za wyciąganie dusz z Czyśćca; nie mówili o niczem, tylko o ukazywaniu się ponoszących męczarnie, o duszach żałosnych, które przychodziły wzywać pomocy, o nagłych śmierciach i karach wiekuistych, spadłych na tych, co jej odmówili. Rozbój przyszedł w ślad za łatwowierną nabożnością, i to była jedna z racji, która przyprawiła Kościół rzymski o utratę połowy Europy"

XVI wieczny drzeworyt ukazujący papieski handel odpustamiW 1514 r. Juliusz II opublikował bullę, na mocy której wydawano odpusty w formie tzw. jubileuszy (Bóg wie jakich?). Odpust mógł otrzymać każdy, kto wspomógł finansowo budowę olbrzymiej bazyliki św. Piotra.

Newsy odpustowe:

Około półtora tysiąca mieszkańców miasteczka Mikstat (Wielkopolska) oraz gości z całego kraju, a także z zagranicy, święciło w czwartek konie, krowy, kozy, żółwie, papugi, kury, psy, koty i inne zwierzęta. Ta tradycja kontynuowana jest w miasteczku od prawie 300 lat. Uroczystości, połączone z odpustem, odbywają się zawsze 16 sierpnia, w dniu św. Rocha, patrona chorych i rolników. [PAP, 17.08.2001]


Mariusz Agnosiewicz
Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).
 Strona www autora

 Liczba tekstów na portalu: 952  Pokaż inne teksty autora
 Liczba tłumaczeń: 5  Pokaż tłumaczenia autora

 Oryginał.. (http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,679)
 (Ostatnia zmiana: 27-02-2004)