Większość z nas bardzo dobrze zna konsekwencje nocy ostrego picia. Wpływ alkoholu na nasze głowy wykracza daleko poza zwykłego kaca. Mózg także na tym cierpi. Chaotycznie bełkoczący miłośnicy nadużywania alkoholu mają skłonności do wykazywania problemów z otaczającą ich przestrzenią, pamięcią krótkoterminową, kontrolą impulsów i zdolnością do podejmowania decyzji oraz rozróżniania zadań ważniejszych od mniej ważnych. Część mózgu zwana hipokampem ma wpływ na wiele z tych czynności. Obecnie Michael Taffe oraz badacze z Scripps Research Institute wykazali, jak popijawy w wieku młodzieńczym powodują długotrwałe uszkodzenia w tej istotnej części mózgu.

Hipokamp jest jedyną częścią mózgu, która produkuje nowe neurony w życiu dorosłym. Podczas, gdy inne obszary muszą sobie radzić z tym, co mają od urodzenia, hipokamp nieprzerwanie dostarcza nowych zasobów. Proces ten może być ważny dla uczenia się i zapamiętywania, jednakże jest poważnie hamowany przez alkohol. Taffe odkrył, że nie tylko ciężkie tankowanie zabija neurony w hipokampie, ale także osłabia jego zdolność do produkowania nowych.

Tak jak duża część filmów dokumentalnych o przyrodzie i sztukach walki, badanie Taffe’a inspirowane było wygłupami pijanych małp. Taffe dał siedmiu rezusom cierpki cytrusowy napój alkoholowy, zwiększając zawartość alkoholu od 1 do 6 % w ciągu 40 dni. Obserwując ich alkoholowe preferencje,  pozwolił czterem z nich na korzystanie z mocnych trunków przez godzinę dziennie przez kolejne 11 miesięcy. Pozostałe powróciły do wersji bezalkoholowej cierpkiego napoju. Przez ostatnie dwa miesiące badań wszystkie małpy przeszły na napoje bezalkoholowe.

Limit zawartości alkoholu we krwi u czterech pijących małp wyraźnie wykazał, że nie żałowały sobie. Gdyby były ludźmi, to zapewne byłyby pijane i na pewno przekroczyłyby dopuszczalny prawnie limit spożycia, po którym można prowadzić. Zaś ich mózgi wykazały niepokojące ślady uszkodzeń.

Chitra Mandyam, która współpracowała przy tym badaniu, odkryła, że regularne popijanie poważnie obniżyło liczbę neuronowych komórek macierzystych w hipokampie małp. Są to komórki odpowiedzialne za produkcję nowych neuronów. Kiedy alkohol zmniejszał ich liczbę oraz osłabiał ich zdolność dzielenia się na bardziej dojrzałe typy komórek, produkcja neuronów hipokampowych u małp w przeciągu 11 miesięcy zmniejszyła się o więcej niż połowę.

Nawet po dwóch miesiącach całkowitej abstynencji, Taffe odkrył, że każdy hipokamp małpy miał mniejsze ilości nowych, niedojrzałych neuronów. A co gorsza, odkrył oznaki degeneracji już istniejących zasobów. Tymczasem niepijąca trójka miała normalną produkcję nowych, zdrowych hipokampowych neuronów, i nie wykryto oznak zamierania neuronów.

Badania na szczurach i myszach wskazywały na podobne efekty, ale badania nad małpami pozwoliły lepiej zrozumieć wpływ alkoholu na mózg. Są one niesamowicie podobne do nas, nie tylko, jeżeli chodzi o umiejętności umysłowe, ale także o sposób, w jaki ich hipokampy produkują nowe neurony, ich długi okres dojrzewania oraz fakt, że z  zachwytem piją alkohol aż do upojenia się.

Jeżeli to samo zjawisko zachodzi u ludzi, sugeruje to, że alkoholizm zaczyna powodować uszkodzenia w mózgu już po bardzo krótkim czasie. Zaczyna zabijać neurony w hipokampie i jednocześnie obniża jego zdolność do produkcji nowych. To podwójne przekleństwo mogłoby tłumaczyć wiele problemów mentalnych, jakich doświadczają pijacy. Najbardziej intrygujące jest to, że odnawianie się neuronów w hipokampie wpływa na nasze zdolności uczenia się i zapamiętywania. Taffe sugeruje, że problem z tymi procesami mógłby tłumaczyć uzależniającą stronę alkoholu.

Źródło: PNAS PANS.0914054107

Zdjęcie Pauk

Tekst oryginału.

Not Exactly Rocket Science/Discover, 31 maja 2010r.