Dlaczego niektórzy zdają się nabierać na wadze przechodząc zaledwie obok restauracji, podczas gdy inni zachowują świetną figurę niezależnie od tego, jakimi świństwami się karmią? Z pewną pomocą w zrozumieniu tego zjawiska przychodzą muszki owocowe. Drosophila melanogaster, bo tak nazywają ten gatunek naukowcy (tłumacząc z greckiego, oznacza to "czarnobrzucha miłośniczka rosy"), jest lubianym przez genetyków organizmem modelowym. Autorzy komentowanego artykułu dokonali szczegółowej analizy cech związanych z metabolizmem u grup muszek na 4 różnych dietach (zbilansowana, niskokaloryczna, wysokocukrowa i wysokotłuszczowa). Dzięki użyciu 146 odmiennych genetycznie szczepów muszek możliwe było dość precyzyjne określenie jaki wpływ na te cechy mają czynniki takie jak rodzaj diety, podłoże genetyczne oraz interakcja genotyp x dieta. Okazało się, że interakcja genotyp x dieta wyjaśnia 12%, sam genotyp 19%, zaś sama dieta zaledwie 2% zmienności w zakresie wagi u muszek. Autorzy zaobserwowali, że muchy z niektórych linii genetycznych były wysoce podatne na zmiany w wadze w zależności od tego, czym były karmione, podczas gdy inne szczepy zachowywały te samą wagę przy wszystkich rodzajach pokarmu. Odnosząc te wyniki do nas samych, przeciętnych zjadaczy chleba, badanie sugeruje, że podczas gdy dana zmiana nawyków żywieniowych może wywrzeć znaczny wpływ na wagę ciała u niektórych ludzi, u innych nie doprowadzi do żadnych rezultatów.
Biznes polegający na genotypowaniu DNA u indywidualnych klientów rozwija się już w Stanach Zjednoczonych (tzw. direct-to-consumer genotyping, zajmują się tym firmy takie jak 23andMe, Navigenics czy deCODEme). Chociaż przy obecnym stanie wiedzy interpretacja informacji genetycznych pojedynczej osoby w świetle związków z cechami złożonymi jest bardzo ograniczona, to wyobrażalne są scenariusze, w których za 10-20 lat możliwe będzie skomponowanie optymalnej diety w oparciu o nasz osobisty genotyp.
[Marek Brandys]
Komentowany artykuł: Genotype-by-Diet Interactions Drive Metabolic Phenotype Variation in Drosophila melanogaster. Reed LK, Williams S, Springston M, Brown J, Freeman K, Desroches CE, Sokolowski MB, Gibson G. Genetics. 2010 Jul;185(3). PMID: 20385784 Marek Brandys |