Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
203.628.716 wizyt
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Wyszukaj na stronach:

Kryteria szczegółowe

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 614 głosów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:
Friedrich Nietzsche - Antychryst

Znajdź książkę..
Sklepik "Racjonalisty"

Złota myśl Racjonalisty:
"Kłamstwo jest jedyną ucieczką słabych"
 Kultura » Historia kultury

Polska myśl cywilizacyjna [2]
Autor tekstu:

Jak pisał Kossecki:

"Od czasów F. Konecznego (który zmarł w 1949 roku) nauka porównawcza o cywilizacjach posunęła się naprzód. Wykorzystanie metody socjologiczno-psychologicznej Leona Petrażyckiego, a zwłaszcza jego teorii norm społecznych, pozwoliło na głębsze ujęcie mechanizmu funkcjonowania cywilizacji, zwłaszcza zaś asymilacji religii i ideologii przez społeczeństwa o różnych typach cywilizacji — którego Koneczny nie był w stanie zadowalająco wytłumaczyć, błędnie np. zaliczając socjalizm do cywilizacji żydowskiej i nie rozumiejąc, że jest on — podobnie jak inne ideologie — asymilowany w różny sposób przez poszczególne cywilizacje.

Koneczny odżegnywał się od stosowania metody dedukcyjnej — którą nazywał „aprioryczną", „spekulatywną" — w naukach społecznych, a w szczególności w historii. Dziś wiemy, że zastosowanie najpierw metod matematycznych, a potem cybernetycznych (opartych w dużej mierze właśnie na dedukcji), doprowadziło do ciekawych rezultatów, które m. in. dały możność nowoczesnego spojrzenia na problem cywilizacji, a także skorygowania niektórych sądów Konecznego."11

Wymienione i niewymienione tutaj osoby z całą pewnością mógłby podpisać się pod słowami Konecznego przytoczonymi na wstępie. Nie do mnie rzecz jasna należy ocena ich twórczości, jednak trudno nie zauważyć pewnej prawidłowości na przestrzeni nie tylko polskiej nauki — w myśli danej epoki pojawiają się jednostki, których myśl znacznie wyprzedza swoje czasy i przez to do nich nie pasuje. Odrzuca się ją więc, przemilcza, pozostawiając do odkrycia kolejnym pokoleniom.

Koneczny przedstawił rozwój cywilizacji rozpoczynając od najbardziej podstawowego związku płciowego. Koneczny pisał: "Fundamentem wszelkich zrzeszeń jest stowarzyszenie się we dwoje ludzkiej pary. Na samym progu spotyka nas <>„12. Nie sposób nie zauważyć, że w tak przedstawionym i uzasadnionym procesie rozwoju w jego początkowym okresie dominować musiały normy i bodźce witalne. Tak być musiało, bo od tego zależało przetrwanie ludzkości. Wydaje się jednak, że więź człowieka z drugim człowiekiem nie musi być dyktowana względami biologicznymi. Można byłoby więc uogólnić taki związek dwojga ludzi do wspólnoty, której koniecznymi warunkami byłaby silna więź, wspólny cel i wspólna metoda jego realizacji. Wydaje się, że takie uogólnienie wspólnoty stwarza przestrzeń do nowych obserwacji a może badań tego zjawiska. Pewien polski praktyk PR, specjalista ds. kreowania wizerunku aktualnie podejmuje działania sprawiające wrażenie budowy tego typu wspólnoty z wykorzystaniem nowoczesnych metod i opracowanych przez siebie sposobów komunikacji — ale to oczywiście nie jedyna przestrzeń, gdzie można to zaobserwować. Działania tego rodzaju, jak się wydaje, znajdują swoje uzasadnienie w cybernetyce czy socjocybernetyce.

"O wielości cywilizacji" Konecznego, ale także przecież w zupełnie innych realiach "O duchu praw" Monteskiusza (choć nie jest moją intencją jakiekolwiek porównywanie obu postaci) ukazują możliwą przestrzeń działania różnego rodzaju „inżynierii społecznych". Warto na prace takie spojrzeć nie tylko przez pryzmat trafności konkretnych sądów (choć i te przecież często są trafne), ale jak na otwarcie nowej przestrzeni. Dostrzec nieco więcej, niż zostało zapisane. W czasie, kiedy w Polsce tworzył Koneczny, Petrażycki a później, dzięki prof. Mazurowi powstała nauka o sterowaniu (cybernetyka — gr. κυβερνήτης kybernetes 'sternik; zarządca' od κυβερνᾶν kybernán, 'sterować, kontrolować') i na jej podstawie cybernetyka społeczna doc. Kosseckiego, w Stanach Zjednoczonych z sukcesami działał „ojciec public relations" Edward Bernays, bratanek Zygmunta Freuda. Bernays był twórcą „inżynierii zgody"13 i wykorzystał w praktyce swoją wiedzę psychologiczną i znajomość nowoczesnych metod komunikacji — radia i telewizji (w powstaniu których swój niewątpliwy udział miał także kolejny Polak, Julian Ochorowicz). Choć Barnays i jego następcy w praktyce dowiedli skuteczności i możliwości sterowania społecznego działalność teoretyczna Kosseckiego jest mało znana.

Jest niewątpliwie tak, że wybitna jednostka skazana jest na samotność. Jung pisał:

"Samotność wcale nie rodzi się wtedy, gdy naokoło nie ma żywego ducha — o wiele bardziej dotkliwie daje się we znaki wówczas, gdy nie możemy przekazać innym ludziom tego, co nam się wydaje bardzo ważne, lub gdy samemu uważa się za bardzo ważne coś, co innym wydaje się czystym niepodobieństwem."14

Ludzie tacy tworząc narażają się na odrzucenie przez swoje środowisko, ale potrzeba dotarcia do prawdy jest w nich tak silna, że godzą się ponosić te koszty. Być może ze względu na takie warunki popełniają oni błędy, czasem eksplorują ślepe uliczki, ale ich działalność jest zawsze niezwykle inspirująca i warta przypomnienia. Warto do ich twórczości sięgać nie zapominając jednocześnie, że kolejna taka postać może żyć i tworzyć wśród nas.

1Feliks Koneczny, O wielości cywilizacji, wyd. VI, Capital sp. zo.o., Warszawa 2015, s. 407

2Tamże, s. 406

3Tamże, s. 393-394

4F. Koneczny, O ład w historii, Londyn 1977; Warszawa — Struga 1991 [w:] Józef Kossecki, Metacybernetyka, NAI Warszawa, 2015, s. 209-210

5Tanże, O wielości cywilizacji, wyd. VI, Capital sp. zo.o., Warszawa 2015, s. 348

6Tamże, s. 394

7J. Kossecki, Podstawy nauki porównawczej o cywilizacjach, Warszawa 2002, s. 16

8F. Koneczny, O wielości cywilizacji, wyd. VI, Capital sp. zo.o., Warszawa 2015, s. 206

9J. Kossecki, Metacybernetyka, NAI Warszawa, 2015, s. 218

10Tenże, wywiad, youtube.com https://youtu.be/LRQDts7PD5U?t=20m16s

11Tenże, Podstawy nauki porównawczej o cywilizacjach, Warszawa 2002, s. 5

12F. Koneczny, O wielości cywilizacji, wyd. VI, Capital sp. zo.o., Warszawa 2015, s. 96

13Edward Bernays, Inżynieria zgody, przeł. Piotr Jaskółka, http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,10069

14Carl Gustav Jung (1999b, s 418) [w:] Kazimierz Pajor, Śladami Junga, Eneteia, 2008, s. 13


1 2 
 Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (3)..   


« Historia kultury   (Publikacja: 28-12-2016 Ostatnia zmiana: 29-12-2016)

 Wyślij mailem..   
Wersja do druku    PDF    MS Word

Piotr Jaskółka
Ur. 1984, mieszka w Rzeszowie. Stara się zrozumieć rzeczywistość ponieważ tylko zrozumienie umożliwia zastąpienie nieracjonalnych działań lub bezradności przez działania racjonalne. Stąd zainteresowanie m. in. filozofią i polską szkołą cybernetyczną. Swoją wiedzę wykorzystuje w działalności zawodowej (reklama, ochrona wizerunku). Współpracuje z serwisem videosejm.pl

 Liczba tekstów na portalu: 13  Pokaż inne teksty autora
 Liczba tłumaczeń: 2  Pokaż tłumaczenia autora
 Najnowszy tekst autora: Dlaczego Polacy nie chodzą na koncerty?
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl. Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie, bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
str. 10075 
   Chcesz mieć więcej? Załóż konto czytelnika
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)
Fundacja Wolnej Myśli, konto bankowe 101140 2017 0000 4002 1048 6365