Dziedziny :
· [1]
· [1]
· [1]
· [2]
· [7]
· [6]
· [1]
· [1]
· [4]
· [6]
· [6]
· [2]
· [3]
· [1]
· [1]
· [2]
· [15]
· [3]
· [5]
· [1]
· [3]
· [10]
Racjonalna, radykalna, antyklerykalna. Literatura oświecenia w publikacjach lat 1944-1956 Dziedzina: Humanistyka Autor: Stanisław Kukurowski Miejsce i rok wydania: Wrocław 1998 Wydawca: Wydawnictwo UW Liczba stron: 211 Wymiary: 14x20 cm ISBN: 83-229-1744-9 Okładka: Miękka Ilustracje: Nie Cena: 26,00 zł (bez rabatów)
Opis Zamierzeniem wstępnym była próba stworzenia syntezy faktograficznej. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że realizacja tak nakreślonego zadania została zdeterminowana zarówno obecnym stanem wiedzy o temacie, jak i wybranym ostatecznie ujęciem, selekcjonującym materiał badawczy i dokonującym jego swoistej hierarchizacji.
Najistotniejszy dla naszych rozważań wydaje się rozdział I, rejestrujący kampanie publicystyczne. Sprawa ustalenia stosunku do postępowych tradycji literatury polskiej była wysuwana w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej tuż powojennych miesięcy na czoło zadań ówczesnej humanistyki. Podkreślając zasadniczą odmienność sytuacji historycznej, w jakiej znalazła się Polska - w porównaniu z minionymi okresami jej dziejów - nie można było jednak zadekretować przekreślenia całej przeszłości. Do budowy nowego modelu kultury, jej demokratyzacji (realizującej się przez zmianę warunków społecznego uczestnictwa w tworzeniu i odbiorze) należało znaleźć jakieś punkty oparcia. Fundamentami stać się miały takie doświadczenia przeszłości, które mogły być układem odniesienia wobec próby tworzenia nowych wartości. Przedstawiając problem w sposób maksymalnie uproszczony: zadaniem chwili stało się określenie żywotnych obszarów tradycji, stanowiących punkt wyjścia, inspirację i wzorzec dla twórców oraz determinujących sytuację odbiorców - ich upodobania i nawyki, potrzeby i aspiracje.
Zarysowe przedstawienie osiągnięć badawczych literaturoznawców w rozdziale II - to rozbudowane w szczegółach rozwinięcie koncepcji zawartych w przeglądzie dokonań sporządzanym kilkakrotnie przez Mieczysława Klimowicza.
Omówienie (wybiórcze i fragmentaryczne) szkolnej recepcji oświecenia znalazło się w rozdziale III - skonstruowanym jako swoiste dopełnienie poprzedniego. Zawartym w nim uwagom i spostrzeżeniom patronowało - jako teza do weryfikacji - przekonanie, iż była to recepcja narzucona i wymuszona, wtórna i nieautentyczna.
Końcowy szkic (rozdział IV) jest poszerzoną próbą podsumowania dających się dostrzec prawidłowości. Uwzględnia ona dodatkowo również niektóre aspekty pominięte we wcześniejszym oglądzie: edycje tekstów piśmiennictwa epoki oświecenia w latach 1945-1956 (w tym także wydania zachodnioeuropejskiej prozy oświeceniowej), elementy teatralne (przygotowane w wyznaczonym zakresie czasowym premiery oświeceniowej dramaturgii, prace poświęcone działalności Wojciecha Bogusławskiego itp.), wreszcie inspiracje oświeceniowe w literaturze powojennej.
Żywotność tradycji oświecenia w polskiej rzeczywistości wczesnych lat powojennych jest fenomenem, który nie doczekał się dotąd dogłębnej analizy wyjaśniającej jego źródła i charakter. W tej rozprawie, mającej jedynie wymiar wstępnego rozpoznania, stworzona została podstawowa baza materiałowa do przyszłego, rzeczywiście kompleksowego i wieloaspektowego omówienia zasygnalizowanej problematyki.Podziel się swoją opinią o tej książce..