Złota myśl Racjonalisty: Ludzie władzy od tysiącleci starali się słowem, własnym przykładem i represjami formować umysły dalekie od samodzielności, krytycyzmu, filozoficznej kultury myślenia. Najlepsi poddani i wyborcy to łatwowierna, podatna na emocjonalne apele masa, nawykła do myślenia życzeniowego.
Religia to plaga ludzkości. To źródło fanatyzmu zaślepiającego ludzi, źródło zatargów, tyranii i występków. Czego żąda od ludu duchowieństwo? - pyta Helwecjusz. Ślepej pokory, bezgranicznego zaufania, dziecięcego, panicznego lęku - odpowiada. Religia kaleczy człowieka, usiłuje zgasić w nim wszelkie pragnienia, wszelkie dążenia do życia, działalności i swobody.
