Zgadzam się, że wiele razy część hierarchów katolickich i papiestwo popierało katolickich Niemców przeciw Polsce. Ale nie wiem czy np. Zygmunt Stary dobrze zrobił, że nie wyruszył na niemieckich luteranów? Luter był znany z szowinizmu antysłowiańskiego. Jestem daleki od poglądów telewizji TRWAM, jakie to kiedyś Niemcy były wspaniałe do czasu reformacji. Katolicy niemieccy często specjalnie się od luteranów nie różnili w kwestii słowiańskiej. Ale nie wiem czy Zygmunt Stary nie mógł z tej wojny wyciągnąć jakichś dalekosiężnych korzyści, zabezpieczających Polskę przed Niemcami? Również, co do Turków, to faktem jest, że sułtan się sprzeciwiał rozbiorom Polski. Jednak, gdyby nie zwycięstwo Sobieskiego być może Polska byłaby podzielona przez innych zaborców na linii północ-południe, czyli Szwecję i Turcję. Czytam "Most na Drinie" Andrića i wiem, jak wygląda życie pod Turkami.