Jak donosi "Neurology" w wydaniu z dnia 7 września 2010 (NEUROLOGY 2010;75:889-897), mężczyźni w podeszłym wieku są narażeni na wystąpienie łagodnych zaburzeń funkcji poznawczych (ang. mild cognitive impairment, MCI) wcześniej niż kobiety z tej samej grupy wiekowej. MCI jest częstym zwiastunem wystąpienia pełnoobjawowej choroby Alzheimera. W badaniach, które zostały sfinansowane głównie przez National Institute of Aging (NIA), część amerykańskich National Institutes of Health (NIH), poszukiwano odpowiedzi na pytanie, czy istnieją różnice związane z płcią w występowaniu i rozwoju MCI.

Naukowcy oceniali stan funkcji poznawczych u 1969  osób nie cierpiących z powodu demencji i stwierdzili MCI u 16% z nich. Główne symptomy MCI to przede wszystkim zaburzenia pamięci oraz inne problemy w funkcjonowaniu poznawczym, głębsze niż należałoby się spodziewać biorąc pod uwagę wiek danej osoby. MCI występowało częściej u starszych osób badanych, ale objawy były poważniejsze u mężczyzn we wszystkich grupach wiekowych.

Ronald C. Petersen i jego zespół badawczy z Mayo Clinic w Rochester, w stanie Minnesota, prowadzili badania, które były współfinansowane przez Narodowy Instytut Zdrowia Psychicznego (NIMH), również część NIH, oraz Robert H. and Clarice Smith and Abigail van Buren Alzheimer's Disease Research Program i Rochester Epidemiology Project (także wspierany przez NIA).

"Ponieważ dysponujemy dowodami, które wskazują, że choroba Alzheimera może powodować zmiany wewnątrz mózgu na 10-20 lat wcześniej, nim pojawią się pierwsze widoczne symptomy, utrzymuje się spore zainteresowanie badaniami MCI i najwcześniejszymi oznakami osłabienia funkcji poznawczych" - mówi dr Richard J. Hodes, dyrektor NIA. "Choć potrzebne są dalsze badania naukowe, dotychczasowe doniesienia wskazują na potrzebę uwzględniania różnic w występowaniu MCI u kobiet i mężczyzn, podobnie jak ma to miejsce w przypadku chorób układu sercowo-naczyniowego, w których czynniki ryzyka i rokowanie pozostają zależne od płci".

Naukowcy w toku badań indywidualnych dokonali oceny funkcjonowania poznawczego 1969 losowo wybranych osób w wieku między 70 a 89 lat, zamieszkujących Olmsted County w stanie Minnesota. W grupie badawczej zachowano zbliżone proporcje kobiet i mężczyzn. Każda osoba badana przechodziła indywidualne badanie neurologiczne i neuropsychologiczne. Następnie przeglądano uzyskane dane, uzupełnione o inne źródła informacji, takie jak historia choroby, zawód czy poziom wykształcenia, w celu postawienia diagnozy. U 16% osób badanych rozpoznano MCI; u tych osób występowały zarówno MCI w typie amnestycznym, w których występują zaburzenia pamięci, jak i MCI w typie nie-amnestycznym, w których występują inne zaburzenia poznawcze, na przykład zaburzenia funkcji językowych.

Biorąc pod uwagę wszystkie osoby badane MCI występowały częściej u mężczyzn (19%) niż u kobiet (14%), a efekt płci był istotny nawet przy kontrolowaniu wpływu szeregu zmiennych biograficznych i czynników klinicznych, takich jak nadciśnienie i choroba wieńcowa. W podgrupie 16% osób badanych, u których stwierdzono MCI, typ amnestyczny MCI był dwa razy częstszy niż typ nie-amnestyczny. MCI w typie amnestycznym zazwyczaj rozwija się w chorobę Alzheimera, a częstość jego występowania była wyższa u mężczyzn. MCI występowały częściej u osób badanych z allelem APOE e4, znanym czynnikiem ryzyka dla choroby Alzheimera o późnym początku, formy choroby, która zwykle rozwija się w wieku 65 lat lub później.

Większa liczba lat spędzonych w szkole była związana z istotnie rzadszym występowaniem MCI, od 30% wśród osób, które spędziły w szkole mniej niż 9 lat, do zaledwie 11% wśród  tych, którzy mieli za sobą co najmniej 16 lat edukacji. MCI występowały częściej u osób badanych, które nigdy nie wstąpiły w związek małżeński, w przeciwieństwie do tych aktualnie lub poprzednio zamężnych/żonatych.

Naukowcy odnotowali, że szacunki dotyczące częstości występowania MCI wahają się  w badaniach prowadzonych w różnych krajach, ale zazwyczaj mieszczą się w przedziale 11-20%. Prace zespołu z Mayo Clinic opierały się na szczegółowych badaniach przeprowadzanych indywidualnie, co pozwoliło na wychwycenie subtelnych zmian w poziomie funkcjonowania osób badanych w dniu codziennym, które mogą wskazywać na początek MCI, zauważa dr Petersen. Naukowcy zwracają uwagę, że w badaniach wzięła udział stosunkowo niewielka część mieszkańców Olmsted County i głównie osoby rasy białej. W związku z tym należy zachować ostrożność w przenoszeniu uzyskanych wyników na inne grupy etniczne.

[Tłumaczenie: C. O. Reless. Przedruk za zgodą NIH]

Źródło:
Mild cognitive impairment more common in older men than older women
Prevalence of mild cognitive impairment is higher in men