Międzynarodowy zespół naukowców właśnie rozpoczął analizę rdzeni lodowych, które mogą być pierwszymi udanymi odwiertami z lodowca w Alpach Wschodnich.

Rdzenie pochodzą z lodowca w wysokich partiach góry Ortler, szczytu o wysokości 3.905 metrów w północno-wschodnich Włoszech. Długość 3 z 4 rdzeni wynosi 75 metrów, a czwarty liczy sobie 60 metrów.

Zespół, złożony z naukowców z Austrii, Rosji, USA i Włoch, ma nadzieję, że ich prace zaowocują zapisem zmian klimatu i środowiska, jakie zachodziły w tym regionie na przestrzeni kilku minionych stuleci. Jeżeli naukowcom się poszczęści, to rdzenie mogą kryć sekrety datujące się nawet na 1.000 lat wstecz. Zespół ma nadzieję, że rdzenie zawierają pozostałości wczesnej aktywności człowieka w regionie, takie jak uboczne produkty atmosferyczne wytapiania metali.

Analizowane przez zespół rdzenie lodowe mają istotne znaczenie. Naukowcy byli wcześniej przekonani, że lodowiec znajdował się zbyt nisko, by zawierać wystarczającą ilość lodu do zachowania wyraźnego zapisu klimatu. Podczas gdy jedna trzecia górnej części rdzeni wykazuje przesiąki wody z roztopów w dół, co mogło mieć wpływ na zapis, pozostałe dwie trzecie rdzeni zawierają lód w niezmienionej postaci, z których zespół badawczy powinien być w stanie wydobyć historię klimatu.

W ramach projektu po raz pierwszy badane są rdzenie lodowe pobrane ze wschodniej części Alp, dzięki czemu powstanie znacznie pełniejszy obraz zmian klimatu w tym zakątku Europy.

Wcześniejsze prace badawcze wykazały, że w regionie nastąpił wzrost temperatur letnich na dużych wysokościach o 2 stopnie Celsjusza w ciągu ostatnich 3 dekad. Mimo oznak topnienia w górnych częściach rdzeni, naukowcy mają nadzieję odkryć zapis rozpoczynający się od lat 80. XX w. i ciągnący się w tył kilkaset, a nawet więcej lat.

"Lodowiec już się zmienia z góry na dół w nieodwracalny sposób" - wyjaśnia kierownik ekspedycji Paolo Gabrielli z Uniwersytetu Ohio w USA. "Zmienia się z 'zimnego' lodowca, w którym lód jest stały w 'umiarkowany" lodowiec, w którym lód może rozpadać się. Cały lodowiec może przejść do stanu umiarkowanego w ciągu mniej więcej kolejnej dekady."

Tak nieuchronne zmiany w temperaturach lodowca oznaczają, że pozyskanie tych rdzeni szybciej niż później ma ogromne znaczenie, bowiem wraz z ich zniknięciem utracony zostanie cenny zapis przeszłości, jaki jest w nich zawarty.

Opierając się na schematach klimatycznych, lód w rdzeniach powstały w ciągu wcześniejszych okresów letnich odmaluje prawdopodobnie obraz klimatu z przeszłości na obszarze przylegającym do góry, ale prawdopodobnie tylko w promieniu 10 do 100 kilometrów. Natomiast lód powstały podczas wcześniejszych zim powinien dostarczyć wskazówek pozwalających odmalować obraz znacznie większego obszaru.

Analiza lodu może również przynieść odpowiedzi na pewne istotne pytania dotyczące regionu, takie jak te dotyczące zmian klimatu w czasie przejścia od średniowiecznego okresu ocieplenia do małej epoki lodowcowej.

Źródło: CORDIS