Dlaczego Racjonalista ?

Nowa nazwa jest moim pomysłem. Szybko jednak wokół niej pojawiła się pewna ideologia. Otóż okazało się, że przed wojną istniało czasopismo Racjonalista o bardzo podobnym charakterze, którego jednym z głównych autorów był prof. Tadeusz Kotarbiński. O treściach i charakterze wiele mówiła już sama odezwa w pierwszym numerze: "Kością w gardle nam stoi wyznaniowość z przymusu. Chcemy, aby obywatelom Rzeczpospolitej wolno było nie należeć do gmin wyznaniowych i obywać się bez kapłanów i obrzędów przy narodzinach, ślubach i pogrzebach. Nie chcemy, by maturę i wstęp do szkoły wyższej miał tylko ten, kto podda się irracjonalnym naukom apologetów. Domagamy się oddzielenia Kościoła od Państwa. Sądzimy, że te postulaty wyrastają z nieodpartych potrzeb warstw istotnie oświeconych i zmierzają ku niezbędnemu pogłębianiu godziwych i zbawiennych dla współżycia wolności obywatelskich w myśl pięknej tradycji ojczystej i wedle wzorów narodów przodujących. Zapraszamy do współpracy wszystkich myślących podobnie, szczególnie zaś nauczycielstwo w najszerszym tego słowa znaczeniu. Nie zamierzamy uprawiać bezpośredniej propagandy w szerokich masach, ani się do tego (bardzo ważnego zresztą) zadania przystosowywać pod względem idei albo stylu. Trzeba się policzyć, porozumieć i współdziałać, trzeba się społem bronić przed siłami, które krepując wolność obywatelską, przeszkadzają żyć rozumnie". (podpisano: Zarząd Tymczasowy Warszawskiego Koła Intelektualistów. T. Kotarbiński, H. Maurizio, J. Landau, Warszawa, sierpień 1930).
Moglibyśmy się pod tym podpisać obiema rękoma. Albo inny fragment, prof. Kotarbińskiego: "Czemu dziwią się cudzoziemcy odwiedzający licznie naszą aulę oraz rozpoczynanie roku akademickiego od nabożeństw i udział przedstawicieli Senatu Akademickiego w procesji Bożego Ciała. (...) Trudno nie rumienić się na myśl o tem, że Nauka w ten sposób korzy się przed doktryną, wedle której pewna porcja soku winogronowego, poddanego fermentacji alkoholowej, po wykonaniu w jej obecności i nad nią pewnych zabiegów psychofizycznych - staje się krwią człowieka zmarłego przed kilkunastu wiekami". Tematyka była oczywiście również wybiegająca poza sprawy 'religijne'. Oprócz tego pisali m.in. o moralności, o sprawach społecznych, edukacyjnych, trochę politycznych, generalnie to co było warte poruszenia z pozycji zdrowego rozsądku i racjonalizmu. Pismo zakończyło działalność po śmierci redaktora i wydawcy Józefa Landau w roku 1933.
Racjonalista jest polskim odpowiednikiem The American Rationalist oraz American Atheists. Redaktor naczelny The American Rationalist, dr Kazimierz Dziamka (agnostyk), tak mówił o roli tego pisma: "Jego celem jest promowanie racjonalizmu, czyli często po prostu wspieranie tego, co nazywa się 'zdrowym rozsądkiem'. Zajmujemy się więc także negatywną rolą kościołów chrześcijańskich w życiu społecznym i politycznym w ogóle, a w szczególności w USA".