Nature in the light of culture : The similarity of contemporary and premodern visions of environment

In the article, I present
how similar are narrations created from the 70s on term of nature to
the vision of it perceived by traditional nations. I introduce the
return or rather a reference to a way of thinking being entirely
different from the one born in the Age of Enlightenment, and lasting
throughout all of modernity. I begin with introducing two ways of
perceiving the culture: as a contradiction of nature and as a
consequence of nature (evolutionary result). I specify an
anthropological term of nature to the concept of environment,
emphasizing the focus on the biosphere. I demonstrate how primeval
nations perceived it and how similarly it was described by the authors
associated with Gai Hypothesis, New Age, Neopaganism, Goddess Movement
and Land Art. </span>

W pewnym antropologicznym dziele (może autorstwa Ryszkiewicza, ale nie pomnę) pomieszczono anegdotkę o dwu malarzach, którzy - co się malarzom czasem zdarza - namalowali wspólnie obraz. Nietypowe było to, iż przed malowaniem przepytali grupę osób w kwestii tego, czego by owe osoby życzyły sobie na płótnie ujrzeć. Stąd zaczerpnąwszy natchnienie, malarze uwidocznili na obrazie piaszczysty brzeg dużego akwenu, kwietną łąkę, las i potok spadający wodospadem ze skał.
Za tym tęsknimy i tam usilnie staramy się wrócić, tyle że już nie goli i bosi jak wtedy, gdyśmy stamtąd uciekali, gonieni przez głód, drapieżniki i choroby.

"Przywrócenia więzi z naturą chciał nurt sztuki współczesnej, jakim była sztuka ziemi ( land art )".
Na związek między naturą a sztuką zwracał już uwagę Ernst Haeckel, wybitny przyrodnik, oceanograf, prof. Uniwersytetu w Jenie, utalentowany artysta. W 1904 roku wydał dzieło
Kunstformen der Natur  (Kształty sztuki w przyrodzie), które stało się hitem w Europie epoki fin de siecle. Jego rysunki meduz, jamochłonów i innych organizmów, głównie morskich, charakteryzuje ujmująca symetria, rytm, schludne piękno, hierarchia form. Do dzisiaj nic nie straciły na swych walorach estetycznych. To prawdziwa uczta dla oka. A w kwesti generalnej - nie ulega chyba wątpliwości, iż natura jest pierwotna, a kultura wtórna wobec niej? W przypadku sztuki, można zaryzykować tezę, iż jej powstanie i rozwój, to nic innego jak tylko odkrywanie form, kształtów i manier, które były i są w otaczającym nas świecie. Poniżej podaję link do paru próbek twóczości niemieckiego profesora, które w jakimś stopniu potwierdzają powyższą tezę.
gabriellarush.b(*)com/2012/10/ernst-haeckel.html