"Ale Ewangelie zostały spisane po grecku! Z tego co rozumiem są dowody na
to, że Ewangeliści -- Mateusz i Łukasz, cytowali już grecki tekst
Marka."

To że zostały spisane po grecku nie znaczy że nie były tłumaczone z aramejskiego por. np. dosłowne tłumaczenie idiomów hebrajskich...

Są też dowody, że Marek cytuje Mateusza a Mateusz Łukasza...

Niezmiernie interesujący artykuł. Prawdziwa uczta intelektualna, w takich chwilach jak ta żałuję, że mam tak poważne braki w języku hebrajskim...

Jezus nauczał po aramejsku, działa wśród Żydów, w kulturze ówczesnego judaizmu. Ale Ewangelie zostały spisane po grecku! Z tego co rozumiem są dowody na to, że Ewangeliści -- Mateusz i Łukasz, cytowali już grecki tekst Marka. Ewangelia wg św. Jana bardzo wyraźnie osadzona jest w tradycji i kulturze greckiej.

Jedynie Ewangelię wg św. Mateusza czasem uważa się za początkowo hebrajską, czy aramejską (w tym momencie traktując Ewangelię św. Marka jako skrót jej tłumaczonej wersji), gdyż wiadomo, że wersja semicka istniała (zachowały się nawet krótkie fragmenty), a i sama Ewangelia wskazuje na związki ze wspólnotą judeochrześcijan. Prawdopodobnie jednak wersja ta była późniejsza od wersji greckiej, byłaby więc tłumaczeniem z greki, rozbudowanym "w sposób midraszowy".

Myślę, że to wskazuje na problemy jakie pojawiają się przy interpretacji, bo nawet jeśli poszukujemy w nauczaniu Jezusa pojęć hebrajskich, to pojęcia te zapisano (a więc i zinterpretowano) w ramach kultury greckiej. Na to nakłada się jeszcze tradycja interpretacji Biblii, z którą można polemizować, ale której nie da się ignorować. Zresztą dyskusyjna jest sprawa znajomości kultury greckiej przez Jezusa. Czasem spotyka się tezy, że musiał znać koine (popularną na Bliskim Wschodzie, uproszczoną wersję greki), choćby przez kontakty z ludnością grecką, która również zamieszkiwała ówczesną Galileę.