Prawo » Prawo wyznaniowe » Polskie konkordaty » Konkordat z 1993
Konkordat z 1993 [2]
3. Orzekanie o ważności małżeństwa kanonicznego, a także w innych sprawach małżeńskich przewidzianych w prawie kanonicznym,
należy do wyłącznej kompetencji władzy kościelnej.
4. Orzekanie w sprawach małżeńskich w zakresie skutków
określonych w prawie polskim należy do wyłącznej kompetencji sądów państwowych. 5. Kwestia powiadamiania o orzeczeniach wskazanych w ustępach
3 i 4 może być przedmiotem postępowania określonego w artykule 27.
6. Celem wprowadzenia w życie niniejszego artykułu
dokonane zostaną konieczne zmiany w prawie polskim.
Artykuł 11
Układające się Strony deklarują wolę współdziałania
na rzecz obrony i poszanowania instytucji małżeństwa i rodziny będących
fundamentem społeczeństwa. Podkreślają one wartość rodziny, przy czym
Stolica Apostolska, ze swej strony, potwierdza naukę katolicką o godności i nierozerwalności małżeństwa.
Artykuł 12
1. Uznając prawo rodziców do religijnego wychowania
dzieci oraz zasadę tolerancji, Państwo gwarantuje, że szkoły publiczne
podstawowe i ponadpodstawowe oraz przedszkola, prowadzone przez organy
administracji państwowej i samorządowej, organizują zgodnie z wolą
zainteresowanych naukę religii w ramach planu zajęć szkolnych i przedszkolnych.
2. Program nauczania religii katolickiej oraz podręczniki
opracowuje władza kościelna i podaje je do wiadomości kompetentnej władzy państwowej.
3. Nauczyciele religii muszą posiadać upoważnienie (missio
canonica) od biskupa diecezjalnego. Cofnięcie tego upoważnienia oznacza utratę
prawa do nauczania religii. Kryteria wykształcenia pedagogicznego oraz forma i tryb uzupełniania tego wykształcenia będą przedmiotem uzgodnień
kompetentnych władz państwowych z Konferencją Episkopatu Polski.
4. W sprawach treści nauczania i wychowania religijnego
nauczyciele religii podlegają przepisom i zarządzeniom kościelnym, a w innych
sprawach przepisom państwowym.
5. Kościół Katolicki korzysta ze swobody prowadzenia
katechezy dla dorosłych, łącznie z duszpasterstwem akademickim.
Artykuł 13
Dzieciom i młodzieży katolickiej, przebywającym na
koloniach i obozach oraz korzystającym z innych form zbiorowego wypoczynku,
zapewnia się możliwość wykonywania praktyk religijnych, a w szczególności
uczestniczenia we Mszy św. w niedziele i święta.
Artykuł 14
1. Kościół Katolicki ma prawo zakładać i prowadzić
placówki oświatowe i wychowawcze, w tym przedszkola oraz szkoły wszystkich
rodzajów, zgodnie z przepisami prawa kanonicznego i na zasadach określonych
przez odpowiednie ustawy.
2. W realizowaniu minimum programowego przedmiotów
obowiązkowych i w wystawianiu druków urzędowych szkoły te podlegają prawu
polskiemu. W realizowaniu programu nauczania pozostałych przedmiotów szkoły
te stosują się do przepisów kościelnych. O publicznym charakterze tych szkół i placówek decyduje prawo polskie.
3. Nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy oraz
uczniowie i wychowankowie szkół i placówek wymienionych w ustępie 1 — jeśli
są one szkołami lub placówkami publicznymi albo mają uprawnienia szkół lub
placówek publicznych — mają prawa i obowiązki takie same jak analogiczne
osoby w szkołach i placówkach publicznych.
4. Szkoły i placówki wymienione w ustępie 1 będą
dotowane przez państwo lub organy samorządu terytorialnego w przypadkach i na
zasadach określonych przez odpowiednie ustawy.
Artykuł 15
1. Rzeczpospolita Polska gwarantuje Kościołowi
Katolickiemu prawo do swobodnego zakładania i prowadzenia szkół wyższych, w tym uniwersytetów, odrębnych wydziałów i wyższych seminariów duchownych
oraz instytutów naukowo-badawczych.
2. Status prawny szkół wyższych, o których mowa w ustępie 1, a także tryb i zakres uznawania przez Państwo kościelnych stopni i tytułów oraz status prawny wydziałów teologii katolickiej na
uniwersytetach państwowych regulują umowy między Rządem Rzeczypospolitej
Polskiej a Konferencją Episkopatu Polski upoważnioną przez Stolicę Apostolską.
3. Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie i Katolicki
Uniwersytet Lubelski są dotowane przez Państwo. Państwo rozważy udzielanie
pomocy finansowej odrębnym wydziałom wymienionym w ustępie 1.
Artykuł 16
1. Opiekę duszpasterską nad żołnierzami wyznania
katolickiego w czynnej służbie wojskowej, w tym również zawodowej, sprawuje w ramach ordynariatu polowego Biskup Polowy zgodnie z prawem kanonicznym i statutem zatwierdzonym przez Stolicę Apostolską w porozumieniu z kompetentnymi
władzami Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Żołnierzom, o których mowa w ustępie 1, zapewnia
się możliwość swobodnego uczestniczenia we Mszy św. w niedziele i święta,
jeśli nie koliduje to z ważnymi obowiązkami służbowymi.
3. Kapłani i diakoni oraz członkowie instytutów życia
konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego po złożeniu profesji
wieczystej zostają przeniesieni do rezerwy. Alumnom wyższych seminariów
duchownych, osobom po złożeniu ślubów czasowych oraz nowicjuszom odracza się
służbę wojskową ze względu na odbywanie nauki.
4. Kapłani przeniesieni do rezerwy mogą być powołani
do odbywania ćwiczeń wojskowych tylko w celu przeszkolenia do pełnienia
funkcji kapelana wojskowego na wniosek właściwego przełożonego kościelnego.
5. W czasie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny władza
kościelna skieruje dodatkowych kapłanów do pełnienia funkcji kapelanów
wojskowych, a diakonów, alumnów wyższych seminariów duchownych oraz członków
instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego — do służby
sanitarnej lub służby w obronie cywilnej.
Artykuł 17
1. Rzeczpospolita Polska zapewnia warunki do wykonywania
praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych osobom przebywającym w zakładach penitencjarnych, wychowawczych, resocjalizacyjnych oraz opieki
zdrowotnej i społecznej, a także w innych zakładach i placówkach tego
rodzaju.
2. Osobom, o których mowa w ustępie 1, zapewnia się w szczególności możliwość uczestniczenia we Mszy św. w niedziele i święta
oraz w katechizacji i rekolekcjach, a także korzystania z indywidualnych posług
religijnych w zgodzie z celami pobytu tych osób w zakładach wskazanych w ustępie
1.
3. Dla realizacji uprawnień osób, o których mowa w ustępie 1, biskup diecezjalny skieruje kapelanów, z którymi odpowiednia
instytucja zawrze stosowną umowę.
Artykuł 18
Stosownie do potrzeby zapewnienia opieki duszpasterskiej nad
członkami mniejszości narodowych biskupi diecezjalni decydują o organizowaniu
posługi duszpasterskiej i katechizacji w języku właściwej mniejszości.
Artykuł 19
Rzeczpospolita Polska uznaje prawo wiernych do zrzeszania się
zgodnie z prawem kanonicznym i w celach określonych w tym prawie. Jeżeli te
zrzeszenia poprzez swą działalność wkraczają w sferę uregulowaną w prawie
polskim, podlegają także temu prawu.
Artykuł 20
1. Kościół Katolicki ma prawo swobodnego drukowania,
wydawania i rozpowszechniania wszelkich publikacji związanych z jego posłannictwem.
2. Kościół Katolicki ma prawo do posiadania i używania
własnych środków społecznego przekazu, a także do emitowania programów w publicznej radiofonii i telewizji, na zasadach określonych w prawie polskim.
Artykuł 21
1. Odpowiednie instytucje kościelne mają prawo
prowadzenia, każda zgodnie ze swą naturą, działalności o charakterze
misyjnym, charytatywnym i opiekuńczym. W tym celu mogą one tworzyć struktury
organizacyjne i urządzać publiczne zbiórki.
2. Przepisy prawa polskiego o zbiórkach publicznych nie
mają zastosowania do zbierania ofiar na cele religijne, kościelną działalność
charytatywno-opiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą oraz utrzymanie
duchownych i członków zakonów, jeżeli odbywają się w obrębie terenów kościelnych,
kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej
okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony.
Artykuł 22
1. Działalność służąca celom humanitarnym,
charytatywno-opiekuńczym, naukowym i oświatowo-wychowawczym, podejmowana przez
kościelne osoby prawne, jest zrównana pod względem prawnym z działalnością
służącą analogicznym celom i prowadzoną przez instytucje państwowe.
2. Przyjmując za punkt wyjścia w sprawach finansowych
instytucji i dóbr kościelnych oraz duchowieństwa obowiązujące ustawodawstwo
polskie i przepisy kościelne Układające się Strony stworzą specjalną
komisję, która zajmie się koniecznymi zmianami. Nowa regulacja uwzględni
potrzeby Kościoła biorąc pod uwagę jego misję oraz dotychczasową praktykę
życia kościelnego w Polsce.
3. Władzom państwowym wskazana zostanie instytucja kościelna
lub instytucje kościelne kompetentne w sprawach wymienionych w ustępie 2.
4. Rzeczpospolita Polska w miarę możliwości udziela
wsparcia materialnego w celu konserwacji i remontowania zabytkowych obiektów
sakralnych i budynków towarzyszących, a także dzieł sztuki stanowiących
dziedzictwo kultury.
Artykuł 23
Kościelne osoby prawne mogą zgodnie z przepisami prawa
polskiego nabywać, posiadać, użytkować i zbywać mienie nieruchome i ruchome
oraz nabywać i zbywać prawa majątkowe.
Artykuł 24
Kościół ma prawo do budowy, rozbudowy i konserwacji obiektów
sakralnych i kościelnych oraz cmentarzy — zgodnie z prawem polskim. O potrzebie
budowy świątyni i o założeniu cmentarza decyduje biskup diecezjalny lub inny
właściwy ordynariusz. Budowę obiektów sakralnych i kościelnych oraz założenie
cmentarza inicjują właściwe władze kościelne po uzgodnieniu miejsca z kompetentnymi władzami i po uzyskaniu wymaganych decyzji administracyjnych.
1 2 3 Dalej..
« Konkordat z 1993 (Publikacja: 22-07-2002 Ostatnia zmiana: 09-11-2003)
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 1333 |