|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Prawo » Prawo wyznaniowe » Orzeczenia, uchwały i glosy
Wyrok SN w sprawie plakatu Skandalista Lary Flynt [2]
Najogólniej można zatem przyjąć, że naruszanie swobody sumienia występuje w takich sytuacjach, w których zachowanie się określonego podmiotu
uniemożliwia lub utrudnia innej osobie wyznawanie i praktykowanie wybranej
religii. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy rozpowszechnianie plakatu
reklamującego film „Skandalista Larry Flynt" pozostawało
bez
żadnego związku z możliwością wyznawania przez powoda określonej religii
oraz jej praktykowania, trafnie zatem Sąd Apelacyjny przyjął, że dobro
osobiste powoda, jakim jest swoboda sumienia, nie zostało naruszone przez
pozwanego.
Nie znajduje także uzasadnienia zawarte w kasacji stwierdzenie, że Sąd
wadliwie ocenił zachowanie pozwanego jako nie mające charakteru
bezprawnego.
Przede wszystkim należy przypomnieć, że Sąd Apelacyjny dokonał oceny
zachowania się pozwanego i przyjął, „iż nie mógłby się on
skutecznie
powoływać na fakt, że nie ogląda ani nie weryfikuje treści plakatów,
których rozwieszania się podjął." Z zacytowanego stwierdzenia
jasno
wynika, że — w razie wykazania naruszenia dobra osobistego — Sąd oceniłby
zachowanie się pozwanego jako bezprawne. Świadczy o tym stwierdzenie, że
pozwanego obowiązują nie tylko przepisy prawa, ale również ogólne
standardy moralności i dobrego smaku.
Sąd drugiej instancji podzielił niekwestionowane stanowisko, zgodnie z którym w stosunkach cywilnoprawnych pojęcie bezprawności jest szersze niż
np. na gruncie prawa karnego i oznacza nie tylko zachowanie się sprzeczne z przepisami prawa, ale także z zasadami współżycia społecznego.
Stanowisko to należy co do zasady podzielić, trzeba jednak także zauważyć,
że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy wywód zawierający ocenę
zachowania się pozwanego jako bezprawnego był zbędny, bez znaczenia
pozostaje bowiem ocena zachowania się pozwanego w sytuacji, gdy nie
wystąpiło naruszenie dobra osobistego. Dopiero w razie ustalenia, że
określone dobro zastało naruszone, znaczenia nabiera ocena zachowania się
osoby, która naruszenia takiego dokonała. Wykazanie, że zachowanie się
naruszyciela nie było zachowaniem bezprawnym, wyłącza ochronę naruszonego
dobra.
Jak wynika z powyższego wywodu, nie znajduje uzasadnienia zarówno zarzut naruszenia art. 24 i art. 5 kc, jak i zarzut naruszenia art. 234
kpc.
W tej sytuacji nie ma potrzeby ustosunkowania się do zawartych w kasacji
wywodów, w których poddano analizie wzajemny stosunek wolności
przysługujących określonym podmiotom. Należy jedynie zauważyć, że — co do
zasady — Sąd Najwyższy podziela zawarte w kasacji stanowisko, zgodnie z którym wolności działalności gospodarczej nie można absolutyzować. W szczególności nie sposób przyjąć, że wolność ta pozostaje całkowicie
nieograniczona i jej realizowanie zawsze wyłącza bezprawność naruszenia
dobra osobistego.
W kasacji skarżący nie wskazał naruszenia art. 23 kc, a zarówno w kasacji,
jak i w toku rozprawy przed Sądem Najwyższym podnosił, że dobrem
osobistym, którego ochrony się domaga, jest wolność sumienia. Stąd poza
rozważaniami Sądu Najwyższego pozostać musi zagadnienie istnienia dobra
osobistego, nie wymienionego w przykładowym wyliczeniu zawartym w art. 23 kc, jakim są uczucia religijne jednostki. Można jedynie zauważyć, że
ustawowy katalog dóbr osobistych nie jest zamknięty, a praktyka
„odkrywa" inne jeszcze dobra, jak np. tzw. kult zmarłych
(m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1980 r. IV CR 475/80
OSNCP 1981/9 poz. 170), czy prawo do intymności i prywatności (wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 11 marca 1986 r. I CR 4/86 OSPiKA 1987/4 poz. 86).
Poza granicami kasacji pozostaje także kwestia legitymacji biernej
pozwanego, który był jednym z kilku podmiotów rozpowszechniających na
terenie K. plakaty reklamujące film "Skandalista Larry Flynt".
Z powyższych względów Sąd Najwyższy oddalił kasację jako pozbawioną
usprawiedliwionych podstaw (art. 393[12] kpc).
[OSNC 2003/6 poz. 84]
1 2
« Orzeczenia, uchwały i glosy (Publikacja: 08-08-2003 )
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 2592 |
|