|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Państwo i polityka » Doktryny polityczne i prawne
Doktryna polityczno-prawna św. Pawła [4] Autor tekstu: Jarosław Norbert Ziętara
Paweł wysoko cenił pracę i przestrzega przed lenistwem i marnotrawstwem czasu. Pracować należało nie
tylko ze względu na potrzeby materialne, lecz także ze względu na to, że
praca była źródłem profitów pozaziemskich. Była także obowiązkiem człowieka.
Św. Paweł posiłek uzależniał od pracy: chcesz żyć, musisz pracować; nie
chcesz pracować, nie możesz jeść, nie jedząc zaś nie możesz w konsekwencji żyć. Za pracę należała się pracownikowi zapłata, był to wymóg
sprawiedliwości in extenso: Otóż
temu, który pracuje poczytuje się zapłatę nie tytułem łaski, lecz należności
(Rz 4,4) — przypominał Paweł. Rozpatrywał problem płacy na płaszczyźnie
sprawiedliwości a nie miłosierdzia. Podniósł tym sposobem godność stosunku
prawnego pracodawca — pracownik. Pracownik przestał być sługą, który z litości pana otrzymywał środki do życia. Był równouprawnioną stroną w umowie o pracę, na podstawie której może wymagać zapłaty. Płaca było to
uprawnienie wynikłe z pracy, wprost proporcjonalny ekwiwalent pracy: Każdy
według swego trudu otrzyma należną mu zapłatę (1 Kor 3,8). Paweł
sformułował w swojej doktrynie pojęcie tzw. słusznej
płacy. Świadczenie to wyróżniały następujące cechy:
1.
proporcjonalność zapłaty do dokonanego wysiłku pracy: każdy według
własnego trudu otrzyma należną mu zapłatę (1 Kor 3,8 ).
2.
źródłem płacy jest wartość jej produktu: Ten, którego dzieło
wzniesione na fundamencie przetrwa, otrzyma zapłatę (1 Kor 3,14 ).
3.
pierwszeństwo prawa pracownika do udziału w produkcie pracy: Rolnik
pracujący w znoju pierwszy powinien korzystać z plonów ( 2 Tm 2,6 ).
Św. Paweł dostrzegał trzy cele
świadczenia pracy:
a.
zaspokojenie potrzeb, których brak może skłaniać do kradzieży;
b.
unikanie pokus do grzechu;
c.
zdobycie środków dla udzielania jałmużny.
Praca w nauce Pawła została ujęta jako bezpośredni środek
zdobywania cnoty i unikania grzechu a tylko pośrednio i wtórnie jako środek
zaspokajania potrzeb gospodarczych.
Paweł występował przeciw
kultowi pieniądza: (...) korzeniem wszelkiego zła jest chciwość pieniędzy
(1 Tm 6,10) oraz gromadzeniu bogactw dla samego ich posiadania. Chciwość określał
jako bałwochwalstwo, bo chciwiec ma pieniądz za bożka, któremu służy. To
bogactwa powinny były służyć człowiekowi a nie odwrotnie. Chrześcijanin
powinien być wolnym od niewoli złota. Nie przynieśliśmy bowiem bogactw
ze sobą na świat, ani też nie będziemy w stanie ich ze sobą zabrać -
argumentował Paweł.
W Liście do Galatów zawarte jest pawłowe przesłanie o równości w wierze: (...) wy wszyscy, którzy zostaliście
ochrzczeni w Chrystusie, przeoblekliście się w Chrystusie. Nie ma już Żyda
ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny
ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie (Ga
3, 27). Można uznać, że na tle żydowskich obyczajów i żydowskiej mentalności,
pawłowe wołanie o równość wszystkich ludzi w tamtych czasach to radykalna
zmiana struktury społecznej. Żydowskie społeczności w których rodziło
się chrześcijaństwo były społecznościami o patriarchalnym modelu rodziny.
Kobieta miała niewiele do powiedzenia. Ściany domostwa stanowiły granicę jej
możliwego działania.
[Zob. jednak: str. 244]
Paweł w Pierwszym Liście do Koryntian, zalecał bezżenność:
Pragnąłbym, aby wszyscy byli, jak i ja sam (1 Kor 7,7). Paweł cenił
wyżej dziewictwo niż małżeństwo, ale jeśli ktoś nie może zachować
dziewictwa, lepiej żeby wstąpił w legalny związek małżeński: Lepiej
jest bowiem żyć w małżeństwie, niż płonąć (1 Kor 7, 9).
W formie dialogu, Paweł z Tarsu podjął temat granic
wolności ludzkiej. Zasadą było całkowite oddanie się Chrystusowi. Człowiek
powinien był skupić się na życiu duchowym. Tu śmiertelnik nie miał wyboru,
nie miał żadnej wolności. Z drugiej strony Paweł przestrzegał przed zgubnym
wpływem doczesności na wolę człowieka. Jeśli wolności nie postawi się
rozsądnych granic, rzecz zdominuje człowieka i uczyni z niego niewolnika. Wszystko
mi wolno, ale nie wszystko przynosi korzyść. Wszystko mi wolno, ale ja niczemu
nie oddam się w niewolę (1 Kor, 6, 12- 14).
Apostoł Narodów wyznawał zasadę absolutnej przemijalności
rzeczy doczesnych: Mówię, bracia, czas jest krótki. Trzeba więc
aby ci, którzy mają żony tak żyli jakby byli nieżonaci, a ci, którzy płaczą,
tak jakby nie płakali, ci zaś, co się radują, tak jakby się nie radowali,
ci którzy nabywają, tak jakby nie posiadali, ci którzy używają tego świata,
tak jakby z niego nie korzystali. Przemija bowiem postać tego świata (1
Kor, 7, 29 — 31).
[Zob. więcej: str. 1036]
V.
ZAKOŃCZENIE
Św. Paweł był pierwszą i największą osobowością
chrześcijańską, postacią najbardziej kontrowersyjną i najczęściej nie
rozumianą. Niekiedy oskarżano go o wymyślenie chrześcijaństwa, a nadto o wypaczenie nauki Chrystusa i wtłoczenie jej z powrotem w nurt żydowski.
[Zob. więcej: str. 1035]
Jako jeden z pierwszych myślicieli chrześcijańskich
podjął próbę wyjaśnienia genezy władzy państwowej i zasad jej
funkcjonowania. Sformułował ideał doskonałego obywatela. Instytucję małżeństwa
oparł na zasadzie autonomiczności podmiotów. Głosił zasadę równości i podejmował
problem granic wolności człowieka. Przedstawił nową doktrynę — chrystianizm, a zarazem pierwszą chrześcijańską myśl polityczno — prawną [pierwszą
myśl polityczną naszej cywilizacji].
*
Bibliografia:
Cytaty biblijne wykorzystane w pracy pochodzą: Pismo
Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków
oryginalnych — tzw. Biblia Tysiąclecia, wyd. 3 , red. naukowa ks. Lech
Stachowiak i ks. K. Romaniuk, Poznań — Warszawa 1980.
1)
Achtemeier J. Paul, Encyklopedia biblijna, Warszawa 1999
2)
Armstrong A.H., Wiara chrześcijańska a filozofia grecka, Warszawa 1964
3)
Bernacki W., Chojnicka K., Jaskólski M., Rzegocki A.,
Szlachta B., Historia myśli politycznej — antologia tekstów, Kraków 2000
4)
Boorstin D.J., Poszukiwacze — dzieje ludzkich poszukiwań sensu świata, Warszawa 2001
5)
Bosowski A., Nieznanemu
Bogu: opowieść o Szawle z Tarsu, Warszawa 1998
6)
Brownrigg R., Wszystkie
postacie Nowego Testamentu, Warszawa 2003
7)
Bruce M. Metzger, Michael D. Coogan, Słownik Wiedzy Biblijnej,
Warszawa 1999
8)
Dąbrowska E., Święty Paweł.
Życie i pisma,Poznań 1952
9)
Dąbrowski E., Dzieje Pawła z Tarsu, Warszawa 1953
10)
Ehrlich E., Portret Jezusa i Jego Apostoła, Poznań 1988
11)
Fouard C., Św. Paweł,
Warszawa 1911-1912
12)
Fouard G., Św. Paweł i jego
prace misyjne, Warszawa 1911
13)
Gnilka J., Paweł z Tarsu:
Apostoł i Świadek, Kraków 2001
14)
Grzybowski Konstanty, Historia
doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 1968
15)
Grzybowski Konstanty, Katolicka
doktryna prawa natury, Warszawa 1970
16)
Grzybowski Konstanty, Państwo i prawo w Nowym Testamencie, Kraków 1964
17)
Haider Grobner Anton, Praktyczny Słownik Biblijny,
Warszawa 1994
18)
Hamman A., Portrety Ojców
Kościoła: praktyczny przewodnik po patrologii, Warszawa 1978
19)
Jelonek T., Św. Paweł i jego listy, Kraków 1992
20)
Jelonek T., Wprowadzenie do
listów świętego Pawła, Kraków 1998
21)
Johnson P., Historia chrześcijaństwa,
Gdańsk 1995
22)
Kelly J.N.D., Początki
doktryny chrześcijańskiej, Warszawa 1988
23)
Kędzierski J., Wiara i świadectwo
apostołów Piotra i Pawła, Ciechocinek 2000
24)
Klauck H.J., Wczesnochrześcijańska
wspólnota kościelna, Kraków 1995
25)
Krakowski R., Św. Paweł
Apostoł, Kraków 1988
26)
Kuczyński M., Legendy o świętych,
Warszawa 1999
27)
Kunderewicz T., Nauka Ojców
Kościoła w przedmiocie rozporządzeń testamentowych i darowizn na cele
dobroczynne. W: Prawo Kanoniczne z. 1-2 , Warszawa 1982
28)
L. Dubel, Historia doktryn politycznych i prawnych do końca
XIX w. Warszawa 2002
29)
Langkammer Hugolin OFM, Pierwszy i Drugi List do Koryntian, Lublin
1998.
30)
Łapicki B., Etyczna kultura
starożytnego Rzymu a wczesne chrześcijaństwo,
Łódź 1958
31)
Majka J., Katolicka Nauka
Społeczna, Warszawa 1988
32)
Markus R.A., Chrześcijaństwo w świecie rzymskim, Warszawa 1978
33)
Martini C.M., Wyznanie Pawła.
Medytacje, Kraków 1987
34)
Niewęgłowski W., Leksykon
Świętych, Warszawa 1998
35)
Paciorek A., Paweł Apostoł — Pisma, cz. 1 Tarnów 2000,
cz. 2 Tarnów 1997
36)
Pieper K., Św. Paweł.
Misjonarska indywidualność i działalność apostoła narodów, Kraków
1929
37)
Pieszczachowicz J. , Popularna
encyklopedia powszechna,
Warszawa 2001
38)
Prat F., Św. Paweł,
Kraków 1924
39)
Renzo Agasso, Święty Paweł,
Częstochowa 1994
40)
Rode Maksymilian, Ideologia
społeczna Nowego Testamentu, Warszawa 1986
41)
Romaniuk K., Soteriologia św. Pawła,
Warszawa 1983
42)
Romaniuk K., Studia nie
tylko nad św. Pawłem, Poznań 1999
43)
Romaniuk K., Św. Paweł -
życie i dzieło, Katowice 1988
44)
Romaniuk K., Uczniowie i współpracownicy
Pawła, Warszawa 1993
45)
Romaniuk K., Zagadnienia
wybrane z intronizacji szczegółowej do Listów Św. Pawła , Poznań 1981
46)
Simon M., Cywilizacja
wczesnego chrześcijaństwa I — IV w. Warszawa 1979
47)
Stachowiak L., Romaniuk K., Pismo Święte Starego i Nowego
Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych — tzw. Biblia Tysiąclecia,
wyd. 3, Poznań — Warszawa 1980
48)
Steinmann J., Paweł z Tarsu,
Kraków 1966
49)
Stępień J., Teologia świętego
Pawła: człowiek i Kościół w zbawczym planie Boga, Warszawa 1979
50)
Szmaj — Kamińska Irena, Słownik wyrazów obcych,
Warszawa 2001
51)
Świderkówna A., Ojcowie
Apostolscy, Warszawa 1990
52)
Trzebuchowski P., Wiara i czyn w nauce Świętego Pawła, Warszawa 1979
53)
Wiper R.J., Rzym i wczesne
chrześcijaństwo, Warszawa 1960.
1 2 3 4
« Doktryny polityczne i prawne (Publikacja: 01-07-2004 )
Jarosław Norbert Ziętara Ur. 1979. prawnik, filozof, właściciel prywatnej firmy. Mieszka w Krakowie, związany z Racjonalistą od 2004r. | Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 3487 |
|