Prawo » Prawo wyznaniowe » Polskie konkordaty » Konkordat z 1993 » Prace nad konkordatem
Kościelny projekt konkordatu z 1991 r. [2]
dążąc do trwałego uregulowania
wzajemnych stosunków;
uwzględniając ze strony
Rzeczpospolitej Polskiej zasady przyjęte w jej Konstytucji, a ze strony Stolicy
Święte dokumenty Soboru Watykańskiego II do-tyczące wolności religijnej i stosunków pomiędzy Kościołem a wspólnotą polityczną oraz przepisy Kodeksu
Prawa Kanonicznego;
postanowiły
zawrzeć niniejszą Konwencję (Konkordat):
Artykuł
1.
Rzeczpospolita Polska biorąc pod uwagę,
że religia katolicka jest wyznawana przez zdecydowaną większość społeczeństwa
polskiego i że Kościół katolicki wnosi, od zarania państwowości polskiej,
niezastąpiony wkład w tworzenie warunków dla rozwoju osoby ludzkiej i wspólnoty
narodowej, uwzględnia to w swoim ustawodawstwie.
Artykuł
2.
Rzeczpospolita Polska i Stolica Święta potwierdzają, że
Państwo i Kościół Katolicki są, każde w swym zakresie, niezależne i suwerenne, i zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we
wzajemnych stosunkach i współdziałaniu dla rozwoju człowieka i wspólnego
dobra Kraju.
Artykuł
3.
W celu podtrzymania i umacniania więzi pomiędzy
zainteresowanymi Stronami Nuncjusz apostolski rezyduje w Warszawie, a polski
Ambasador nadzwyczajny i pełnomocny przy Stolicy Świętej w Rzymie.
Artykuł
4.
1.
Rzeczpospolita Polska uznaje osobowość publiczno-prawną Kościoła katolickiego.
2.
Uznaje również osobowość cywilno-prawną wszystkich instytucji kościelnych terytorialnych i personalnych, ustanowionych zgodnie z przepisami prawa kanonicznego.
3.
Inne instytucje kościelne uzyskują osobowość cywilno-prawną z chwilą powiadomienia właściwego organu
administracji państwowej przez władzę kościelną o ich kanonicznym
ustanowieniu.
Artykuł
5.
Przestrzegając prawa do wolności religijnej, Państwo
zapewnia Kościołowi katolickiemu, bez względu na obrządek, swobodne i publiczne wykonywanie jego misji i jurysdykcji, zarządza-nie i administrowanie
jego sprawami i majątkiem zgodnie z prawem kanonicznym.
Artykuł
6.
Wyłącznie do kompetentnej władzy kościelnej należy
tworzenie właściwych Kościołowi struktur, a w szczególności erygowanie,
zmienianie lub znoszenie prowincji kościelnych, archidiecezji, diecezji,
administratur apostolskich, prałatur personalnych i terytorialnych, opactw
terytorialnych, parafii, instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia
apostolskiego oraz innych kościelnych osób prawnych.
Artykuł
7.
1. Mianowanie Arcybiskupów, Biskupów i innych Ordynariuszy zrównanych
przez prawo kanoniczne z Biskupem Diecezjalnym jak również ich odwoływanie
należy wyłącznie do Ojca Świętego.
2. Stolica Święta będzie podawać do wiadomości
Rządowi Rzeczpospolitej Polskiej nazwiska mianowanych Biskupów diecezjalnych
przed ich oficjalnym ogłoszeniem.
3. Mianowanie, wybór lub odwołanie
osób pełniących funkcję organu reprezentującego
pozostałe kościelne osoby
prawne, o których mowa w art. 6, odbywa się wyłącznie w oparciu o przepisy
prawa kanonicznego.
Artykuł
8.
1. Rzeczpospolita Polska zapewnia Kościołowi katolickiemu wolność
kultu zgodnie z art. 5 niniejszej Konwencji.
2. Organizowanie kultu publicznego należy do władzy kościelnej,
zgodnie z przepisami wydanymi przez Stolicę Świętą.
3. Miejscom przeznaczonym i poświęconym
sprawowaniu kultu publicznego władze państwowe gwarantują nienaruszalność.
Jedynie kompetentna władza kościelna może przeznaczyć te miejsca na inny użytek.
4. Sprawowanie kultu publicznego w innych miejscach niż wymienione w ust. 3 nie wymaga zezwolenia władz świeckich. Sprawowanie tego kultu na
placach i drogach publicznych wymaga uprzedniego powiadomienia właściwych władz
świeckich.
Artykuł
9.
Państwo uznaje jako dni wolne od pracy, oprócz niedziel i świąt kościelnych ustawowo uznanych w Polsce, święta:
-
Objawienia Pańskiego,
-
Wniebowstąpienia Pańskiego,
-
SS. Piotra i Pawła,
-
Niepokalanego Poczęcia NMP.
Artykuł
10.
1.
Opiekę duszpasterską nad osobami pełniącymi zawodową i czynną służbę
wojskową sprawuje Biskup Polowy zgodnie ze statutem zatwierdzonym przez Stolicę
Świętą. Opieką tą objęte są także inne osoby wymienione w Statucie.
2. Kapłani i diakoni oraz alumni wyższych seminariów duchownych,
nowicjusze i profesi instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia
apostolskiego są zwolnieni ze służby wojskowej.
3. W wypadku powszechnej mobilizacji władza kościelna skieruje
dodatkowych kapłanów do pełnienia funkcji kapelanów wojskowych, a diakonów,
alumnów wyższych seminariów duchownych oraz członków instytutów życia
konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego do służby sanitarnej.
Artykuł
11.
1. Państwo uznaje skutki cywilne małżeństwa zawartego zgodnie z przepisami prawa kanonicznego, o ile akt jego zawarcia został wpisany do
rejestru stanu cywilnego. Przygotowanie do zawarcia sakramentalnego małżeństwa
powinno obejmować pouczenie nupturientów o przepisach państwowych dotyczących
skutków cywilnych zawieranego małżeństwa. W ciągu siedmiu dni od zawarcia
małżeństwa proboszcz lub jego delegat, na prośbę stron, prześle Urzędowi
Stanu Cywilnego zawiadomienie o zawartym małżeństwie celem dokonania wpisu w rejestrach stanu cywilnego.
2. Urzędnik Stanu Cywilnego ma obowiązek w ciągu 3 dni wpisać do
rejestru małżeństwo, o którego zawarciu został zawiadomiony przez właściwą
władzę kościelną, i powiadomić ją o dokonanym wpisie.
3. Małżeństwo kanoniczne posiada skutki cywilne
od momentu jego zawarcia, nawet gdy urzędnik Stanu Cywilnego dokonał wpisu po
upływie przepisanego terminu. Nie można dokonać wpisu do rejestru stanu
cywilnego małżeństwa zawartego zgodnie z przepisami prawa kanonicznego, jeśli
pomiędzy nupturientami istnieje przeszkoda prawa cywilnego.
4. Prawomocne wyroki stwierdzające nieważność małżeństwa wydane
przez sądy kościelne, opatrzone kościelnym dekretem wykonawczym, a także dyspensy papieskie od małżeństwa niedopełnionego, są uznane przez
państwo za obowiązujące.
W celu dokonania odpowiednich adnotacji kompetentna władza kościelna
prześle powiadomienie o wyroku lub dyspensie do właściwego Urzędu Stanu
Cywilnego.
Artykuł
12.
1. Państwo gwarantuje, że
nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży będzie uwzględniać chrześcijańskie
zasady etyki i wartości, którymi naznaczone jest dziedzictwo kultury polskiej,
oraz niezbywalne prawo rodziców do religijnego wychowania swoich dzieci w szkołach
bez jakiejkolwiek dyskryminacji osób należących do innych wyznań lub
niewierzących.
2. W przedszkolach oraz szkołach publicznych
wszystkich rodzajów i stopni, nauczanie religii jest włączone w plan zajęć
na równi z innymi przedmiotami. Program nauki religii opracowuje władza kościelna. O obowiązku uczestniczenia w lekcjach religii decydują rodzice ucznia lub jego opiekunowie prawni, a po osiągnięciu
pełnoletności sam uczeń.
3. Kompetentna władza Kościelna mianuje i odwołuje nauczycieli
religii w szkole. Nauczycielom religii przysługują prawa i obowiązki na równi z innymi nauczycielami; wchodzą oni także w skład Rady Pedagogicznej.
4. Zapewnia się Kościołowi Katolickiemu prawo prowadzenia
katechizacji w szkołach pomaturalnych, na wyższych uczelniach i w domach
akademickich.
Artykuł
13.
1. Kościół Katolicki ma prawo zakładać i prowadzić szkoły
wszystkich rodzajów i stopni zrównane w prawach ze szkołami publicznymi oraz
placówki oświatowo-wychowawcze i opiekuńczo-wychowawcze.
2. W realizacji programu i wystawianiu świadectw, szkoły i placówki o których mowa w ust. 1, będą się kierować przepisami kościelnymi i państwowymi.
3. Nauczycielom, wychowawcom, pracownikom administracyjnym oraz uczniom
szkół i placówek wymienionych w ust. 1 przysługują te same uprawnienia co
analogicznym osobom w szkołach i placówkach państwowych.
4. Szkoły i placówki wymienione w ust. 1 będą
dotowane przez państwo (organy samorządu terytorialnego) na równi ze szkołami
publicznymi.
Artykuł
14.
1. Rzeczpospolita Polska gwarantuje Kościołowi Katolickiemu prawo do
swobodnego zakładania i prowadzenia Uniwersytetów, Akademii, Wydziałów
filozoficznych i teologicznych, Seminariów duchownych oraz innych instytutów
naukowych i dydaktycznych.
2. Status prawny
Uniwersytetów, Akademii, Wy-działów filozoficznych i teologicznych, o których
mowa w ust. 1, oraz Wydziałów teologii katolickiej w Uniwersytetach państwowych,
jak również tryb i zakres uznawania przez państwo kościelnych stopni i tytułów
naukowych regulują umowy między Ministerstwem Edukacji Narodowej a Konferencją
Episkopatu Polski upoważnioną uprzednio przez Stolicę Świętą.
3. Papieskie Akademie, katolickie Uniwersytety, oraz Wydziały
filozoficzne i teologiczne są subwencjonowane przez Państwo na równi z innymi
wyższymi uczelniami państwowymi.
Artykuł
15.
1. Aresztowanym, więzionym, nieletnim przebywającym w zakładach
poprawczych i innych oraz osobom przebywającym w zakładach leczniczych i opieki społecznej zapewnia się prawo wykonywania praktyk religijnych i korzystanie z posług religijnych. W szczególności zapewnia się im możliwość
uczestniczenia we Mszy Św. W niedziele i święta oraz w katechizacji i rekolekcjach.
2. Dzieciom i młodzieży katolickiej przebywającym
na koloniach i obozach oraz korzystającym z innych form zbiorowego wypoczynku
zapewnia się wykonywanie praktyk religijnych, w szczególności uczestniczenie
we Mszy Św. W niedzielę i święta.
3. Dla realizacji uprawnień osób, o których mowa w ust. 1 biskup
diecezjalny skieruje kapelanów, z którymi odpowiednia instytucja zawrze
stosowną umowę.
Artykuł
16.
Wierni świeccy i duchowni mają
prawo zrzeszania się w stowarzyszenia katolickie publiczne i prywatne zgodnie z przepisami prawa kanonicznego. Stowarzyszenia te nie
podlegają prawu państwowemu o stowarzyszeniach. Uzyskują one osobowość
cywilno-prawną
przez wpis do sądowego rejestru stowarzyszeń lub ją tracą na podstawie
odpowiedniego dokumentu skierowanego do sądu cywilnego przez kompetentną władzę
kościelną.
1 2 3 Dalej..
« Prace nad konkordatem (Publikacja: 18-05-2002 Ostatnia zmiana: 18-11-2003)
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 243 |