Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
204.811.043 wizyty
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Wyszukaj na stronach:

Kryteria szczegółowe

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 725 głosów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:
Wanda Krzemińska i Piotr Nowak (red) - Przestrzenie informacji

Znajdź książkę..
Sklepik "Racjonalisty"

Złota myśl Racjonalisty:
"Autorytety umacniają władzę. Ich zniewalająca siła zmniejsza krytycyzm na tyle, że niektórzy uznają czyjś autorytet wbrew racjom swojego rozumu, przystosowując się do opinii otaczających ludzi. Są to autorytety - nazwałabym urzędowe."
 Światopogląd » Dzieje wolnomyślicielstwa

Instytucjonalizacja ruchu laickiego w Polsce [2]
Autor tekstu:

Wydarzenia z października 1956 roku zrodziły społeczną potrzebę powstania zorganizowanego ruchu laickiego dla obrony świeckości życia publicznego oraz przeciwstawienia się przejawom nietolerancji religijnej. Towarzystwo Szkoły Świeckiej powstało na przełomie 1956 i 1957 roku, gdy kierownictwo Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce podjęło starania o nadanie szkole polskiej charakteru religijnego poprzez wprowadzenie religii do szkoły jako przedmiotu nieobowiązkowego. TSŚ powstało jako ruch społeczny zrodzony oddolnie — z inicjatywy rodziców, nauczycieli i działaczy społecznych [22].

W styczniu 1957 roku powstał Klub Inteligencji Ateistycznej, którego przewodniczącym został Andrzej Nowicki[23]. W lutym Zarząd Klubu ogłosił się Tymczasowym Zarządem OSAiW — Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli. Wszystkie działające w terenie kluby, uległy przekształceniu w ogniwa terenowe Stowarzyszenia. Stowarzyszenie Ateistów i Wolnomyślicieli powstało przede wszystkim z inicjatywy pracowników katedr filozoficznych Uniwersytetu Warszawskiego. W 1969 roku w wyniku scalenia dwóch organizacji laickich — TSŚ i SAiW — powołano do istnienia Towarzystwo Krzewienia Kultury Świeckiej[24]. W roku 1977 Rada Ministrów wydała rozporządzenie w sprawie uznania TKKŚ za stowarzyszenie wyższej użyteczności publicznej.

Zasługą ruchu laickiego z czasów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej było wypracowanie swoistej kultury religioznawczej [25]. W czasopismach takich jak „Argumenty", „Zeszyty Argumentów" (od 1968 wydawane jako „Człowiek i Światopogląd"), „Fakty i Myśli", „Wychowanie", „Rocznik Wolnej Myśli", a zwłaszcza „Euhemer — Przegląd Religioznawczy", starano się rozbudzać zainteresowanie wielością systemów religijnych. W tym celu dokonywano na ich łamach komparatystyki religii — prezentacji różnorodności stron, aspektów i wartości, krytycznej nad nimi refleksji oraz badań nad prawidłowościami ich powstawania i rozwoju[26]. Przekonywano, że w ostatecznym rozrachunku kultura świecka powinna zdobyć się również na rzeczową i krytyczną ocenę własnej spuścizny kulturalnej, „nie wyłączając z niej — w procesie selekcji i reinterpretacji tradycji — i tej sakralnej, która w mgławicy mitologii i religijnej symbolice ukrywa nieraz bogate treści ludzkie" [27].


[1]Niniejszy tekst jest fragmentem publikacji, która ukaże się w ramach monografii „Religie i Kościoły w polskiej przestrzeni publicznej", pod redakcją pracowników Instytutu Politologii Uniwersytetu Opolskiego: dr Aleksandry Kusztal oraz dra Sławomira Czapnika.

[2] A. Klinger, Problematyka świeckiej kultury socjalistycznej w Polsce Ludowej w latach 1957-1973, Zielona Góra 1976, s. 179.

[3] Ibidem, s. 216

[4] Ibidem, s. 51.

[5] Ibidem, s. 169-190.

[6] F. Adamski, Ateizm w kulturze polskiej, Kraków 1993, s. 170.

[7] Ibidem, s. 171.

[8] T. M. Jaroszewski, Laicyzacja, Warszawa 1966, s. 78-79.

[9] F. Adamski, Ateizm..., s. 28-29.

[10] Nasze cele i zadania, „Wolnomyśliciel Polski" 1928, nr 1.

[11] F. Adamski, Ateizm..., s. 28.

[13] Ibidem.

[14] F. Adamski, Ateizm..., s. 33.

[15] S. Obirek, Przed Bogiem, Warszawa 2005, s. 162.

[16] E. Syzdek, Socjalistyczna perspektywa laicyzacji, Warszawa 1967, s. 96.

[17] A. Klinger, Problematyka..., s. 85.

[18] Oddzielono wówczas wszystkie urzędy państwowe od władz kościelnych, zniesiono religijny tekst ślubowania sędziów i urzędników państwowych zastępując go tekstem świeckim, zniesiono rubryki wyznaniowe dotyczące świadków i biegłych w sądach, zastąpiono wyznaniowy tekst przysięgi sądowej formułą świecką, przeprowadzono laicyzację ksiąg ludności, meldunków i urzędowych akt personalnych, wykreślając z nich wszystkie wzmianki o wyznaniu, ustanowiono nowe świeckie prawo małżeńskie wprowadzając śluby cywilne, przekazano wszelkie kompetencje dotyczące prowadzenia aktów stanu cywilnego w ręce urzędników świeckich.

(F. Adamski, Ateizm..., s. 33)

[19] Program KPZR Warszawa 1961, dodatek do „Trybuny Ludu", nr 207.

[20] T. M. Jaroszewski, Laicyzacja..., s. 118.

[21] W Preambule Konstytucji z 17 marca zapisano: „W Imię Boga Wszechmogącego! My, Naród Polski, dziękując Opatrzności za wyzwolenie nas z półtorawiekowej niewoli, wspominając z wdzięcznością męstwo i wytrwałość ofiarnej walki pokoleń, które najlepsze wysiłki swoje sprawie niepodległości bez przerwy poświęcały, nawiązując do świetnej tradycji wiekopomnej Konstytucji 3-go Maja (...) tę oto Ustawę Konstytucyjną na Sejmie Ustawodawczym Rzeczypospolitej Polskiej uchwalamy i stanowimy". ( http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19210440267, 05.12.2013 r.)

[22] F. Adamski, Ateizm..., s. 45.

[23] Andrzej Rusław Nowicki (1919-2011) — filozof kultury, historyk filozofii i ateizmu, religioznawca. Ważniejsze prace:Papieże przeciw Polsce. Doświadczenia dziesięciu stuleci naszych dziejów (1949), Wykłady z historii filozofii i myśli społecznej Odrodzenia (1956), Wykłady o krytyce religii (1963),Ateizm (1964) Wykłady o krytyce religii w Polsce (1965), Kazimierz Łyszczyński (1989). ( http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,6559, 05.12.2013 r.)

[24] F. Adamski, Ateizm..., s. 46.

[25] A. Klinger, Problematyka..., s. 53.

[26] Ibidem, s. 8.

[27] Ibidem, s. 215.


1 2 

 Zobacz także te strony:
Zarys dziejów ruchu wolnomyślicielskiego w II RP
Wojna Stefana Wyszyńskiego z Towarzyszem Wiesławem

 Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (27)..   


« Dzieje wolnomyślicielstwa   (Publikacja: 16-02-2014 )

 Wyślij mailem..   
Wersja do druku    PDF    MS Word

Katarzyna Duda
Studentka V roku prawa oraz III roku politologii Uniwersytetu Opolskiego. Działaczka laicka i polityczna.

 Liczba tekstów na portalu: 2  Pokaż inne teksty autora
 Najnowszy tekst autora: Działalność ruchu laickiego w Opolu (2012-2013)
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl. Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie, bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
str. 9572 
   Chcesz mieć więcej? Załóż konto czytelnika
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)
Fundacja Wolnej Myśli, konto bankowe 101140 2017 0000 4002 1048 6365