Przedwojenna Zadruga była ciekawym ruchem społecznym promującym dawną rodzimą kulturę, bez przymusu religijnego (nie była związkiem religijnym) współczesna reaktywowana Zadruga to cień swej poprzedniczki, budzący choćby wyglądem jej przedstawicieli i rysunkami widocznymi na ich stronie internetowej bardzo niedobre skojarzenia.

Który jako doktryna zawsze był antypaństwowy, pasożytniczy i otumaniający, Stachniuk trafił w samo sedno. Oczywiście w odniesieniu do Słowian. Analiza Stachniuka jest trafna w stu procentach. Zresztą sytuacja potwierdza się w naszych najnowszych dziejach. Każdy kto myśli, że uda się zaszczepić (przyjąć) doktrynę katolicką jako państwową, jest w ogromnym błędzie. Ja, poza Watykanem nie znam na świecie żadnych przykładów. Rola kościoła powinna ograniczyć się do elementu folkloru.

Dobry tekst przybliżający w syntetyczny sposób oryginalne środowisko Zadrugi i poglądy jego lidera. Warto w tym kontekście wspomnieć o dwóch jeszcze bardziej zapomnianych niż Stachniuk postaciach wpisujących się cokolwiek w nurt ideologiczny Zadrugi. Bowiem prócz przywołanego w artykule Szukalskiego, za ideolożkę i pierwszą kapłankę rodzimowierstwa odradzającego się - uchodziła jedna z najbardziej znanych artystek II RP Zofia Stryjeńska. Rzecz ciekawa, iż ona sama tak się jednoznacznie nie defioniowała. Ale ze względu na jej twórczość (bóstwa starosłowiańskie oraz naturalistyczne motywy ludowe) dla wielu było oczywistym, iż jest to naczelna westalka starosłowiańskiej gontyny.
Druga postać to wybitny i całkowicie zapomniany dramaturg, pisarz, filozof i mistyk - czyli Tadeusz Miciński. Jego "Nietota. Księgę Tajemna Tatr" to "tatrzański" odpowiednik "huculskiej" "Na Wysokiej Połoninie" Vincenza - jednakże bardziej usadowiony w panslawiźmie, poganiżmie i gnostycyżmie.