Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
199.415.031 wizyt
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Wyszukaj na stronach:

Kryteria szczegółowe

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 217 głosów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:

Złota myśl Racjonalisty:
"Mam podobny do Lukrecjusza pogląd na religię. Uważam ją za chorobę zrodzoną ze strachu i za źródło niezliczonych nieszczęść dla gatunku ludzkiego".
Nowinki i ciekawostki naukowe
Paleontologia
Twarzą w twarz z rybą sprzed 400 milionów lat – wyjątkowe skamieniałości z Gór Świętokrzyskich (11-08-2016)

Najstarsze na świecie ślady polowania ryb dwudysznych znaleziono w skałach dolnego dewonu w okolicy Ujazdu koło Iwanisk w Górach Świętokrzyskich. Bardzo dobrze zachowane skamieniałości śladowe czekały aż 400 mln lat na odkrycie przez geologów z Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego.

Znalezisko zostało opisane przez międzynarodowy zespół badaczy: Piotra Szreka i Sylwestra Salwę z Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego, Grzegorza Niedźwiedzkiego i Pera E. Ahlberga z Uniwersytetu w Uppsali, Marka Deca z Polskiej Akademii Nauk oraz Alfreda Uchmana z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dzięki nim znamy dokładny rysopis ryby z grupy Dipnoi. Szczegóły zostały opisane na łamach ważnego czasopisma geologicznego Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology.

Tego typu skamieniałości są niezwykle ważne, ponieważ dokumentują sposób zachowywania się zwierząt za ich życia. Niestety, niezmiernie rzadko udaje się znaleźć konkretnego sprawcę danego śladu. W przypadku form odkrytych w Ujeździe było to możliwe dzięki bardzo dobremu stanowi ich zachowania, który jest efektem bardzo szybkiego przykrycia dna osadem pochodzenia wulkanicznego, zwanego tufitem. Tufit to bardzo drobnoziarnista skała powstała w wyniku osadzenia w środowisku wodnym cząstek mineralnych, wyrzuconych podczas erupcji wulkanu niekiedy nawet setki kilometrów od miejsca ich depozycji.

Szczegóły widoczne na odciskach pozwoliły na rekonstrukcję pyska żywej ryby sprzed ponad 400 mln lat. Jego anatomia, obecność policzków, kształt zamkniętej paszczy oraz odciski zębów pozwoliły na zawężenie poszukiwań sprawcy odcisków do grupy Dipnoi, czyli ryb dwudysznych.


Rekonstrukcja wyglądu pyska ryby dwudysznej wykonana na podstawie cyfrowej analizy śladów z Ujazdu. Wyk. M. Dec

W płytkich wodach morza wczesnodewońskiego żyło wiele rodzajów różnych bezkręgowców, takich jak np. małże, wieloszczety, stawonogi czy głowonogi. Wszystkie one były obiektem polowań wodnych kręgowców, czyli ryb. Ryby w okresie dewońskim były bardzo zróżnicowaną grupą, w obrębie której panowała duża konkurencja w zdobywaniu pokarmu. Ryby dwudyszne wyspecjalizowały się w polowaniu na bezkręgowce dzięki wykształceniu w toku ewolucji znakomitego narzędzia: twardych, płaskich zębów. Dzięki nim z łatwością miażdżyły i kruszyły skorupy oraz pancerze swych ofiar.

Ślady ryb występujące w skałach z Ujazdu są wyjątkowym zapisem sposobu zdobywania pożywienia. Pokazują one, że ryby dwudyszne nie zadowalały się jedynie ofiarami pływającymi w toni wodnej lub zamieszkującymi powierzchnię dna morskiego. Zjadały one również zwierzęta, które zagrzebywały się w osadzie, wydostając je wraz z otaczającym je piaskiem. Ślady z Ujazdu świadczą także o tym, że ryby dwudyszne posiadały umiejętność wyczuwania pokarmu pod warstwą osadu - ryły w nim pyskiem tak, jak robią to np. psy w kretowisku.

Ryby dwudyszne to grupa naszych dalekich krewnych. Wykształciły one dwudyszność, czyli umiejętność oddychania skrzelami oraz za pomocą pęcherza pławnego pełniącego funkcję płuca. Po przejściu ze środowiska morskiego do wód słodkich, w których żyją współcześnie, dwudyszność umożliwiła im m.in. przetrwanie w warunkach suszy. W dnie wysychających jezior ryby dwudyszne kopią nory, w których zapadają w rodzaj snu letniego. Zjawisko to nazywane jest estywacją.

Dotychczas ślady pokazujące sposób polowania ryb znaleziono jedynie w Turcji, w znacznie młodszych osadach, pochodzących sprzed ok. 30 mln lat. Prezentowane znalezisko jest tym samym najstarszym na świecie zapisem sposobu polowania nie tylko ryb dwudysznych, ale kręgowców w ogóle. Nazwa rodzajowa - Osculichnus - nawiązuje do śladów opisanych po raz pierwszy w Turcji. Nazwa gatunkowa - tarnowskae - honoruje dr Marię Tarnowską, zasłużonego dla badań dewonu dolnego Gór Świętokrzyskich naukowca, a obecnie emerytowanego pracownika Oddziału Świętokrzyskiego Państwowego Instytutu Geologicznego - Państwowego Instytutu Badawczego.

Źródło: PGI-PIB


P. Szrek, S. Salwa i A. Rudnicki

Dodaj komentarz do wiadomości..

Nauka - sondaż Racjonalisty

 Neuroenhancement, czyli chemiczne wspomaganie pracy mózgu to:
sposób na optymalne wykorzystanie ludzkiego potencjału
pożyteczna dziedzina badań naukowych
kolejny krok ku dehumanizacji człowieka
chwyt marketingowy przemysłu farmaceutycznego
zwykła życiowa konieczność
nie mam zdania
  

Oddano 26222 głosów.


Reklama

Racjonalista wspiera naukę. Dołącz do naszych drużyn klikając na banner!
 
 
 
Więcej informacji znajdziesz TUTAJ
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)
Fundacja Wolnej Myśli, konto bankowe 101140 2017 0000 4002 1048 6365