Owoce i liście żurawiny były od wieków używane w ziołolecznictwie do leczenia ran, dolegliwości ze strony układu moczowego, w przypadku biegunki, cukrzycy, dolegliwości żołądkowych i tzw. ''problemów z wątrobą''. Ostatnio wiązano z produktami z żurawiny pewne nadzieje w zapobieganiu i leczeniu zakażeń układu moczowego oraz zakażeń układu pokarmowego bakterią Helicobacter pylori, która może powodować wrzody żołądka, a nawet w zapobieganiu powstawania kamienia nazębnego. Donoszono również o antyoksydacyjnych i antyrakowych właściwościach żurawiny.

Niezależnie od dość dyskusyjnej kwestii skuteczności żurawiny w zapobieganiu i leczeniu innych problemów zdrowotnych, wyniki ostatnich badań wskazują, że przynajmniej w profilaktyce nawracających zakażeń dróg moczowych domniemane lecznicze właściwości soku z tego owocu nie odbiegały istotnie od placebo.

Badania, przeprowadzone przez naukowców z University of Michigan i współfinansowane przez amerykańskie Narodowe Centrum Medycyny Komplementarnej i Alternatywnej (NCCAM), zostały opublikowane na łamach pisma ''Clinical Infectious Diseases'' w styczniu bieżącego roku.

Osobami badanymi były młode kobiety, ponieważ rocznie właśnie w tej grupie odnotowuje się najwyższą zapadalność na zakażenia dróg moczowych. W badaniach wzięło udział 319 osób, których średni wiek wynosił około 21 lat i które wykazywały objawy ostrego zakażenia dróg moczowych. Losowo przydzielono je do dwóch grup: jednej grupie przepisano przyjmowanie 8 uncji (ok. 240 mililitrów, czyli w przybliżeniu jedna szklanka) koktajlu na bazie soku z żurawiny (27 procent soku), a drugiej przyjmowanie w podobnej ilości innego soku (placebo) dwa razy dziennie przez 6 miesięcy. Wraz z rejestracją udziału w badaniach, a także przy okazji wizyty kontrolnych 3 i 6 miesięcy później kobiety biorące udział w badaniach dostarczały próbki moczu do  analiz laboratoryjnych; wypełniały również kwestionariusze dotyczące objawów zakażenia dróg moczowych i innych problemów zdrowotnych, zmiennych behawioralnych i czynników ryzyka (związanych z nawracającymi zakażeniami dróg moczowych), stosowanej diety i historii choroby. Osoby badane wypełniały również kwestionariusze dostępne online w pierwszym, drugim, czwartym i piątym miesiącu trwania badań.

W wyniku badań ustalono, że zapadalność na zakażenia dróg moczowych wśród osób badanych była niższa niż oczekiwano (16,9 procent zamiast 30 procent). Badania wykazały również, że picie koktajli z soku żurawinowego w zaleconej dawce nie chroniło w istotnym stopniu przed zakażeniami dróg moczowych, a uzyskany efekt nie odbiegał istotnie od zastosowanego placebo. W dodatku, wbrew oczekiwaniom badaczy, w grupie kobiet, którym przepisano codzienne picie soku z żurawiny, zapadalność na zakażenia dróg moczowych była nawet nieco wyższa niż w grupie placebo (19 procent wobec 15 procent).

Autorzy zauważają, że wyniki tych badań różnią się od wcześniejszych doniesień badawczych prowadzonych na podobnej populacji, które wykazywały, że sok z żurawiny istotnie zmniejsza ryzyko ponownego zachorowania. Jednakże, jak podkreślają naukowcy z University of Michigan, w przypadku wcześniejszych badań zachodziły poważne wątpliwości natury metodologicznej. Natomiast najnowsze badania przeprowadzone były  z zachowaniem najwyższych standardów jako podwójnie ślepa próba z kontrolowaniem efektu placebo.

[Tłum./oprac. C. O. Reless]

Źródło: NCCAM

Dalsze informacje: Barbosa-Cesnik C, Brown MB, Buxton M, et al. Cranberry juice fails to prevent recurrent urinary tract infection: results from a randomized placebo-controlled trial. Clinical Infectious Diseases. 2011;52(1):23-30.