Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
200.189.757 wizyt
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Wyszukaj na stronach:

Kryteria szczegółowe

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 308 głosów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:
Sklepik "Racjonalisty"

Złota myśl Racjonalisty:
"Chrystus jest tym, co najpiękniejsze w naszym życiu, wszystkie marzenia, które chcielibyśmy realizować z ukochaną osobą na życiowej drodze. Jeśli ktoś mówi: ja chcę ślub humanistyczny, to oznacza - mnie jest Chrystus niepotrzebny"
 Prawo » Historia prawa

Wydział Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu w Wilnie w latach 1919-1939 [2]
Autor tekstu:

Katedra prawa karnego została powierzona Bronisławowi Wróblewskiemu. B. Wróblewski był niezwykłą i twórczą osobowością wileńskiej Alma Mater. Opublikował: Przestępstwo tłumu, Wstęp do polityki kryminalnej (obydwie w 1922), Penologię (2 tomy 1926), Prawo karne a moralność. Szkoła humanistyczna prawa karnego (1927), Zarys polityki karnej (1928), Studia z dziedziny prawa i etyki (1934), Język prawny i prawniczy (wydany pośmiertnie 1948) [ 20 ]. Bronisław Wróblewski uważał nauki prawne za część stale aktualizującej się historii. Natomiast historię instytucji prawnych w tym prawnokarnych za część ogólnoludzkiego dziedzictwa kultury. Stąd też jego wykłady, seminaria z ogólnej i szczegółowej części prawakarnego oraz z kryminologii cieszyły się niezwykłym powodzeniem [ 21 ]. Tuż przed samą wojną B. Wróblewski razem ze swoim pierwszym uczniem Witoldem Świdą podjęli się przeprowadzenia empirycznych badań nad sędziowskim wymiarem kar w II RP;B. Wróblewski, W. Świda Sędziowski wymiar kary w II Rzeczpospolitej. Ankieta. U prof. B. Wróblewskiego doktoryzowali się Witold Świda [ 22 ], Stanisław Stomma [ 23 ], Maria Borucka-Arctowa, Sawa Frydman (późniejsze nazwisko Cz. Nowiński) i Stanisław Olechnowicz [ 24 ]. Asystentem u prof. B. Wróblewskiego był także Igor Andrejew [ 25 ]. W. Świda po habilitacji w 1930 r. pozostał w katedrze prawa karnego. Łączył pracę akademicką z zajęciami w wileńskiej adwokaturze. Od 1924 w Wilnie prawem karnym procesowym zajmował się profesor Stefan Glaser [ 26 ]. W 1933 r. powstała osobna katedra procedury karnej prowadzona przez tego profesora.

Na wydziale Prawa i Nauk Społecznych zajęcia z ekonomii prowadził prof. Władysław Zawadzki [ 27 ] profesor Uniwersytetu w Wilnie od 1919 do 1931. Główne prace: Zastosowanie matematyki do ekonomii politycznej (1914), Teoria produkcji (1923). Jego uczniem był Stanisław Świaniewicz [ 28 ] politolog i ekonomista, jeden z pierwszych w świecie sowietologów, autor prac: Psychiczne podłoże produkcji w ujęciu Jerzego Sorela (1926), Momenty irracjonalne w teorii wyzysku (1928), Lenin jako ekonomista (1930), Polityka gospodarcza Niemiec Hitlerowskich [ 29 ] (1938), redaktor kilkutomowego wydawnictwa: Studiów nad problemami gospodarczymi ZSRR (1934).

Studenci Wydz. Prawa i Nauk Społecznych musieli zapoznawać się także z przedmiotem nazwanym skarbowość z elementami statystyki. Zajęcia z tego przedmiotu prowadził Mieczysław Gutkowski [ 30 ] autor publikacji Finanse miast Królestwa Polskiego za lata 1815-1915 (1917), Zarys ustawodawstwa z dziedziny skarbowości i gospodarki państwowej oraz komunalnej w 1925 r. na ogólnym tle sytuacji gospodarczej Polski (1927). Ponadto prof. M. Gutkowski rozpoczął wydawanie serii prac naukowych pod wspólnym tytułem Prace seminarium ze skarbowości i prawa skarbowego oraz ze statystyki. Wydano 3 tomy w latach (1931, 1932 i 1939). Publikowali w nich m. in. dr Leon Kurowski [ 31 ], dr Jan Rutski [ 32 ] (pierwszy polski doktorat z etyki gospodarczej u profesora filozofii Tadeusza Czeżowskiego), Stefan Jędrychowski [ 32 ], Leon Serafinowicz, Andrzej Dmitiew.

Katedrą administracji kierował prof. Jerzy Panejko [ 34 ], współautor podręcznika Administracja i prawo administracyjne. Był promotorem doktoratów Henryka Dembińskiego i Jerzego Starościaka [ 35 ]. Pracę naukową pod kierunkiem profesora Panejki rozpoczął także Wacław Dawidowicz [ 36 ].

Prawo cywilne wykładali: wymieniony już w związku z historią prawa rzymskiego Franciszek Bossowski i Eugeniusz Waśkowski członek komisji kodyfikacyjnej i Polskiej Akademii Umiejętności. Eugeniusz Waśkowski jest autorem prac: System prawa cywilnego (1932), Kurs procedury cywilnej (1933). W 1938 roku do pracy w katedrze prawa cywilnego dołączył Józef Zajkowski [ 37 ], specjalizujący się w filozofii prawa cywilnego.

Prawo handlowe było wykładane przez prof. Adama Chełmońskiego. Profesor Chełmoński pełnił też funkcję redaktora naczelnego miesięcznika Palestra [ 38 ]. W Wilnie prof. Adam Chełmoński wydał pracę Rejestr handlowy (1927). Jego uczniem, który doktoryzował się jeszcze w Wilnie został prof. Jerzy Wiszniewski [ 39 ].

Profesor Witold Staniewicz [ 40 ] pełnił kilkakrotnie funkcję rektora Uniwersytetu im S. Batorego, a na Wydz. Prawno-Społecznym wykładał prawo rolne.

Wydz. Prawno-Społeczny USB ściśle współpracował z samodzielną placówkę tej uczelni — Instytutem Europy Wschodniej [ 41 ]. Przy jego zakładaniu czynnie zasłużył się Stefan Echrenkrentz. Pracownicy uniwersytetu związani z Instytutem Europy Wschodniej wiele wysiłku poświęcili badaniom dotyczącym przekształceniom ustrojowo-gospodarczym zachodzącym w ZSRR. W instytucie zagadnieniami ekonomii ZSRR zajmowali się: W. Świaniewicz, W. Sukiennicki, M. Gutkowski. Zainteresowanie Związkiem Radzieckim i komunizmem było znaczne i wpływało na krystalizację postaw politycznych. W gronie osób kształtujących klimat w USB jednoznacznie antykomunistyczną postawą wsławili się prof. Marian Zdziechowski [ 42 ], redaktor naczelny codziennej gazety, wileńskiego Słowa.


1 2 3 Dalej..

 Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też:
Bronisława Wróblewskiego i Witolda Świdy ankieta sędziów w sądach karnych II RP
Zbrodnie czarostwa


 Przypisy:
[ 20 ] Bibliografię prac B. Wróblewskiego można znaleźć w jego pracy wydanej pośmiertnie Język prawny i prawniczy. Kraków 1948. Praca ta zawiera bibliografię prac B. Wróblewskiego sporządzoną przez R. Ingardena i Wł. Woltera.
[ 21 ] Rozmowy Czesława Miłosza z panią Ewą Czarnecką (Renata Gorczyńska) pt. Podróżny świata, Kraków 1992, s. 18, także Cz. Miłosz, Alfabet. Kraków 1997, s. 254-255.
[ 22 ] Witold Świda po II Wojnie Światowej w latach 1947-1969 profesor prawa karnego na Wydz. Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego a w latach 1959-1962 rektor tejże uczelni. Informatory Nauki Polskiej.
[ 23 ] Stanisław Stomma w latach powojennych pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, poseł na Sejm, w latach 1957 -1976 (przewodniczący koła poselskiego Znak), 1989-1991 senator. Za całokształt działalności polityczno-społecznej odznaczony w 1994 Orderem Orła Białego. Informacje o osobach aktywnych politycznie w PRL podaje: T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944-1991. Władze państwowe i polityczne. Stan na dzień 28 lutego 1991 r. Warszawa 1991.
[ 24 ] Prace doktorantów B. Wróblewskiego zbierała dwutomowa Ogólna Nauka o Prawie, red. B. Wróblewski, Wilno 1938, t. 1 i 2. Zbiór ten zawiera m. in. prace S. Olechnowicza i S. Frydmana.
[ 25 ] Igor Andrejew po II Wojnie Światowej prokurator wojewódzki w Warszawie, następnie sędzia sekcji tajnej Sądu Najwyższego, od 1964 prof. prawa karnego na Uniwersytecie Warszawskim. Informacje w Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN 1995.
[ 26 ] Stefan Glaser w czasie II Wojny Światowej dziekan Wydz. Prawa dla Polaków w Oxfordzie, później profesor prawa karnego międzynarodowego w uniwersytetach w Liege i Gandawie. „Minerwa" niepublikowana ankieta rozesłana do polskich profesorów w kraju i na emigracji w 1948 r. przez Polską Akademię Nauk. (Władze Polski Ludowej powołały na miejsce rozwiązanej Polskiej Akademii Umiejętności Polską Akademię Nauk). Jej plonem było 3000 ankiet otrzymanych głównie z kraju, ale i z emigracji m. in. od S. Glasera. Nieopracowane zbiorczo ankiety przechowuje archiwum PAN.
[ 27 ] Władysław Zawadzki ponadto pracował od 1936 w warszawskiej Szkole Głównej Handlowej. W latach 1932-1935 minister skarbu. Był zwolennikiem matematycznej szkoły w ekonomii, dążył do urealnienia analizy ekonomicznej przez wprowadzenie skonkretyzowanych założeń, dotyczących środowiska socjoekonomicznego, prawnego i technicznego, w którym rozgrywają się procesy ekonomiczne, informacje podają L. Guzicki, S. Żurawicki w pracy Polscy ekonomiści XIX i XX wieku, wyd. cyt.
[ 28 ] Stanisław Świaniewicz po II Wojnie Światowej wykładowca na uniwersytetach Oxfordu, Manchesteru i w Kanadzie, Indonezji, St. Zjedn. A. Święcicki, Uniwersytet Stefana Batorego. wyd. cyt.
[ 29 ] Władze radzieckie S. Świaniewicza wycofały na stacji Gniezdowo z transportu oficerów przewożonych do Lasu Katyńskiego na egzekucję. Przewieziony został do więzienia w Smoleńsku a następnie do więzienia Łubianka w Moskwie, w 1942 zwolniony. S. Świaniewicz pisze o tym we własnej książce pt. W cieniu Katynia, Londyn 1974, zob. także Cz. Madajczyk, Dramat katyński. Warszawa 1989, s. 24.
[ 30 ] Mieczysław Gutkowski został rozstrzelany przez Niemców w Wilnie w 1943 r. Polski Słownik Biograficzny 1960-1961, t. 9, s. 181.
[ 31 ] Leon Kurowski w latach 1945-1953 profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu (1951-1952 rektor), w latach 1951-1962 profesor Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie, 1949-1984 katedry prawa finansowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Ponadto ekspert ONZ w latach 1959-1968. Informatory: Skład Osobowy UW, Informatory Nauki Polskiej.
[ 32 ] Jan Rutski zginął w kampanii wrześniowej. Informacja pochodzi z rozmowy przeprowadzonej przez autora artykułu z prof. Leonem Kurowskim.
[ 34 ] Jerzy Panejko w trakcie okupacji wpisany został na listę volksdeutschów, pełnił funkcje w administracji niemieckiej w Generalnym Gubernatorstwie w Polsce, po wojnie wyemigrował do Wiednia. A. Święcicki, Uniwersytet Stefana Batorego. wyd. cyt.
[ 35 ] Jerzy Starościak po II Wojnie Światowej pracownik Kancelarii Cywilnej Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej i kancelarii Rady Państwa. W latach 1972-1974 poseł na Sejm. Od 1950 r. był profesorem, kierownikiem katedry prawa administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944-1991. Władze państwowe i polityczne wyd. cyt. oraz Informator Skład Osobowy UW, Informatory Nauki Polskiej.
[ 36 ] Prof. Wacław Dawidowicz profesor administracji i prawa administracyjnego na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Informatory Nauki Polskiej.
[ 37 ] A. Święcicki, Uniwersytet Stefana Batorego, wyd. cyt.
[ 38 ] Adam Chełmoński po II Wojnie Światowej wieloletni profesor prawa administracyjnego i prawa gospodarczego na wydz. Prawa i Adm. Uniwersytetu Wrocławskiego. Informatory nauki Polskiej.
[ 39 ] Prof. Jerzy Wiszniewski przez wiele lat wykładał prawo cywilne dla ekonomistów w Szkole Głównej Planowania i Statystyki. Informatory Nauki Polskiej.
[ 40 ] Witold Staniewicz w latach 1926-1930 był ministrem reform rolnych, był też posłem na Sejm w dwóch kadencjach z ramienia Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem. Wsławił się tym, iż w roku 1930 odmówił głosowania nad wnioskiem o przejściu do porządku dziennego nad interpelacją opozycji w sprawie traktowania więźniów w Brześciu, a w 1932 r. zrzekł się mandatu, gdyż nie zgadzał się ze stanowiskiem swego klubu podczas głosowania nad ustawą ograniczającą autonomię uniwersytetów. Po II Wojnie Światowej od 1946 profesor uniwersytetu w Poznaniu, następnie w poznańskiej Wyższej Szkole Rolniczej. Informatory Nauki Polskiej.
[ 41 ] R. Dworek, Instytut Europy Wschodniej (1930-1939), wyd. cyt.
[ 42 ] Marian Zdziechowski od 1899 r. profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 1919-1931 profesor Uniwersytetu w Wilnie (rektor 1925-1927), członek Akademii Umiejętności. Filozof głoszący poglądy słowianofilskie, konserwatywne, katastroficzne, nawiązywał do polskiego mesjanizmu, przedstawiciel nurtu modernistycznego w myśli katolickiej. Sł. Mazurek; Marian Zdziechowski (1861-1938) [w:] Wielcy filozofowie polscy. Sześć studiów. Warszawa 1997.

« Historia prawa   (Publikacja: 10-05-2006 )

 Wyślij mailem..   
Wersja do druku    PDF    MS Word

Jerzy Kolarzowski
Doktor habilitowany, adiunkt w Instytucie Historyczno-Prawnym Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Prawa i Administracji). Współzałożyciel i rzecznik prasowy PPS (1987 - luty 1988), zwolniony z pracy w IPiP PAN (styczeń 1987), współredagował Biuletyn Informacyjny Ruchu Wolność i Pokój (1986–1987), sygnatariusz platformy Wolność i Pokój (1985), przekazywał i organizował przesyłanie m.in. do Poznania, Krakowa, Gdańska, Lublina i Puław wielu wydawnictw podziemnych. Posiada certyfikat „pokrzywdzonego” wystawiony przez IPN w 2003 r. Master of Art of NLP. Pisze rozprawę habilitacyjną "U podstaw europejskiej filozofii praw człowieka. Narodziny jednostki w sferze publicznej i prywatnej w pismach Braci Polskich". Zainteresowania: historia instytucji życia publicznego i prywatnego, myśl etyczna i religijna Europy (zwłaszcza okresu reformacji). Bada nieoficjalne nurty i idee inspirujące kulturę europejską. Hobby: muzyka poważna, fotografia krajobrazowa. Autor książki Filozofowie i mistycy

 Liczba tekstów na portalu: 51  Pokaż inne teksty autora
 Najnowszy tekst autora: Polski i brytyjski samorząd terytorialny - zasadnicze różnice
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl. Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie, bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
str. 4759 
   Chcesz mieć więcej? Załóż konto czytelnika
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)
Fundacja Wolnej Myśli, konto bankowe 101140 2017 0000 4002 1048 6365