|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
« Ludzie, cytaty Dorota Sölle. Teologia jako solidarność i sprzeciw [3] Autor tekstu: Jerzy Drewnowski
Miłość taka jest czymś więcej niż moralnością i postawą społecznego zaangażowania w duchu stoickiej 'filantropii'. Jest
wprawdzie — podobnie jak cnota w rozumieniu stoików — uparta i nieznużona,
lecz jednocześnie jak najdalsza od owego emocjonalnego znieczulenia, które kładzie
się cieniem na stoickiej postawie wobec świata. Miłość pojęta religijnie i mistycznie, jako solidarność ze wszystkimi cierpiącymi, jest siłą przenikającą
całą osobowość człowieka. Dlatego też wykracza spontanicznie poza ostrożny
'pragmatyzm', który jeszcze przed rozpoczęciem walki składa broń przed
'twardymi'realiami
dnia, takimi jak potęga gospodarki i odgórnej polityki. Z drugiej strony jest to miłość, która nie potrafi się
zadowolić samymi usiłowaniami, lecz chcąc
zmieniać świat, chce działać skutecznie. I z tego powodu mistyczna religia
może tworzyć organiczną całość z socjalizmem i nie potrafi się obyć bez skutecznych narzędzi w postaci
instruktywnej teorii ekonomicznej. Życie społeczne bez marksizmu byłoby tak
samo nie do pomyślenia jak odrzucenie podstawowych wynalazków w rodzaju
szczoteczki do zębów lub telefonu.
Konsekwencją takiej miłości świata, przenikniętej
stronniczą solidarnością z będącymi w potrzebie, jest nie tylko cierpienie i działanie: Jej owocem jest także zdolność
do ekstazy — w obcowaniu z przyrodą, dobrą sztuką, ze szlachetnymi ludźmi. Również
ekstaza w zbliżeniu seksualnym kochających się osób wynika między innymi z ich moralnego zaangażowania, bez którego nie byłaby w ogóle możliwa. W swej
'teologii stworzenia' Dorota Sölle seksualną ekstazę ludzi społecznie żarliwych
podnosi do rangi sakramentu, niezależnie od takich spraw zewnętrznych, jak płeć
kochanków lub zawarcie albo niezawarcie przez nich małżeństwa. Jest zresztą
przekonana, że wyrażająca się w ekstazie autentyczna miłość jest możliwa
tylko między osobami o uniwersalistycznym i zaangażowanym podejściu do spraw
społecznych. Innymi słowy: wolność w wymiarach osobistym i najogólniejszym
tworzą jedność, tak w sferze wartości, jak i zależności
przyczynowych.
8. Niejednolitość
recepcji. Zróżnicowane przyjęcie, z jakim przedstawiona wyżej teologia
solidarności i sprzeciwu spotyka się na Zachodzie, wynika przede wszystkim ze
zróżnicowania postaw moralnych i politycznych. Bywa odrzucana głównie z powodu swej lewicowości i otwartej wojny z tradycyjną nauką kościołów. Jak
pozwala zauważyć doświadczenie zebrane w Niemczech, silny sprzeciw budzi
czasem już przez samo piętnowanie egoizmu i obojętności na sprawy społeczne.
Ma się wrażenie, że Dorota Sölle uderza tutaj boleśnie w samozadowolenie
ludzi Zachodu, z których wielu żywi przekonanie, że każdy styl życia zasługuje
na jednakowy szacunek, niezależnie od swych konsekwencji dla bytowania innych
osób. Natomiast prosty podział na wierzących i niewierzących odgrywa w recepcji tej teologii rolę raczej drugorzędną. Rzecz paradoksalna, ale może i symptomatyczna: doktryna teologiczna o wyraźnym komponencie mistycznym
spotyka się z pozytywnym przyjęciem również wśród osób wiernych tradycji
oświeceniowej, nie wyłączając religijnych agnostyków i ateistów. Bez wątpienia,
obok czynników etycznych daje tu znać o sobie wysiłek włożony przez Dorotę
Sölle w uwolnienie religii od treści zadających gwałt rozumowi.
*
Powyższy tekst jest owocem obcowania z całą niemal twórczością Doroty Sölle, a także rozmów w Hamburgu i prowadzonej od dłuższego czasu korespondencji.
Ważniejsze publikacje książkowe Doroty Sölle
alfabetycznie:
- Atheistisch
an Gott glauben. Beiträge zur Theologie, 3.wyd., München 1994, s.145
- Das Fenster der Verwundbarkeit. Theologisch-politische Texte, 2.wyd. Stuttgart 1988, s.350
- Die
Hinreise zur religiösen Erfahrung. Texte und Überlegungen, 10.wyd. Stuttgart
1992, s.192
- Gegenwind. Erinnerungen, wyd. 3, München 2000, s.319
- Jezus von Nazareth, 3.wyd. München 2001 s. 159 (z Luizą Schottroff)
- Lieben und arbeiten. Eine Theologie der Schöpfung, Hamburg 1999, s.238
- Mystik und Widerstand. „Du stilles Geschrei", 3.wyd. München
2000, s.383-Leiden 2. wyd. Freiburg
im Breisgau 1993, s.224.
1 2 3
« Ludzie, cytaty (Publikacja: 01-09-2006 )
Jerzy DrewnowskiUr.1941, historyk nauki i filozof, były pracownik PAN, Akademii Lessinga i Uniwersytetu Technicznego w Cottbus, kilkakrotny stypendysta Deutsche Forschungsgemeinschaft i Biblioteki Księcia Augusta w Wolfenbüttel. Współzałożyciel Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Pracował przez wiele lat, w Polsce i w Niemczech, nad edycją „Dzieł Wszystkich” Mikołaja Kopernika. Kopernikowi, jako uczonemu czynnemu politycznie, poświęcił pracę doktorską. W pracy habilitacyjnej zajął się moralną i społeczną samoświadomością uczonych polskich XIV i XV wieku. Od 1989 r. mieszka w Niemczech, wiele czasu spędzając w Polsce - w Jedlni Letnisku koło Radomia, gdzie wraz ze Stanisławem Matułą stworzył nieformalne miejsce spotkań ludzi duchowo niezależnych z kraju i zagranicy. Swoją obecną refleksję filozoficzną zalicza do „europejskiej filozofii wyzwolenia”. Nadaje jej formę esejów, wierszy i powiastek filozoficznych. Strona www autora
Liczba tekstów na portalu: 24 Pokaż inne teksty autora Najnowszy tekst autora: Niezapomniane oko Polifema. Opowiadanie dla licealistów | Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 5016 |
|