|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Prawo » Prawa Człowieka
Pola współpracy Rzecznika Praw Obywatelskich z organizacjami pozarządowymi [3] Autor tekstu: Małgorzata Gawlik
Z obserwacji spraw jakie wpływają do Biura RPO wynika, iż w większości
wnioskodawcom wskazuje się przysługujące środki działania. Świadczy to
niewątpliwie oto bardzo niskim
stanie świadomości prawnej obywateli. Prof. A. Zoll w wystąpieniu do Ministra
Sprawiedliwości (RPO/481256/04/IV) z dnia 3.8.2004 r. w sprawie systemu
bezpłatnej pomocy prawnej dla ubogich) wyraził potrzebę stworzenia uregulowań
ustawowych w zakresie zwiększenia dostępu do informacji prawnej. Kwestia
podniesienia stanu świadomości o prawie jest również jednym z priorytetów
do zrealizowania dla obecnego rzecznika J. Kochanowskiego [ 155 ]. W ramach ustawowego współdziałania rzecznika z organizacjami pozarządowymi
została nawiązana współpraca w celu opracowania rozwiązań zmierzających
do zwiększenia wśród obywateli dostępu do informacji o stanie prawnym. W 2004 r. do rzecznika zwróciły się: Helsińska Fundacja Praw Człowieka,
Polskie Stowarzyszenie Edukacji Prawnej, Związek Biur Porad Obywatelskich I Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych z propozycją zorganizowania
konferencji na temat Dostęp do informacji, poradnictwa obywatelskiego i prawnego oraz pomocy prawnej [ 156 ]. W październiku 2004 r. w Biurze rzecznika odbyła się konferencja, w której poza wspomnianymi
organizacjami wziął udział Minister Sprawiedliwości A. Kalwas. Sukcesem współpracy
stało się powołanie w ministerstwie zespołu, który zobowiązał się do
przygotowania projektu ustawy o dostępie do nieodpłatnej pomocy prawnej
przyznawanej przez państwo osobom fizycznym [ 157 ].
Projekt ustawy w obecnym kształcie wymaga jeszcze wielu poprawek z uwagi na
przewidywane zbyt wysokie koszty wdrożenia planowanych założeń w życie.
Niezbędne jest przeprowadzenie ponownych konsultacji z wieloma korporacjami
prawniczymi oraz instytucjami i organizacjami zajmującymi się poradnictwem
prawnym [ 158 ]. e)
Ruch przeciw Bezradności Społecznej Bezradność
bywa często przejawem poczucia utraty kontroli
nad własnym życiem, nad funkcjonowaniem własnej rodziny czy bezsilności
wobec pokonywania problemów życiowych. W sytuacji bezradności ludzie mogą
wycofywać się z relacji z otoczeniem, co sprzyja osamotnieniu, a w
konsekwencji nawet skrajnej izolacji, czy wręcz wykluczeniu społecznemu.
Postawa bierna wobec sytuacji bezradności grozi utrwaleniem postaw
roszczeniowych osób nią dotkniętych wobec innych osób i instytucji zajmujących
się świadczeniem pomocy społecznej [ 159 ]. Do grupy szczególnego ryzyka wejścia w sytuację określaną syndromem
bezradności zaliczyć można czynniki takie jak: niezaradność życiowa (brak
kompetencji społecznych), ubóstwo, bezrobocie, bezdomność, długotrwała
choroba, niepełnosprawność, uzależnienia, dewiacje, patologie społeczne,
przestępczość, przemoc oraz stany nadzwyczajne wywołane klęskami żywiołowymi
lub zdarzeniami losowymi [ 160 ]. Rozpoczęty przez prof. A. Zolla w 2001 r. program „Ruch Przeciw
Bezradności Społecznej" miał sprostać nowemu wyzwaniu — szukaniu metod
zapobiegania wykluczeniu społecznemu osób z syndromem bezradności. W listopadzie 2001 r. odbyła się w Krakowie
konferencja, podczas której uczestnicy — przedstawiciele organizacji
„trzeciego sektora" oraz A. Zoll, zdecydowali się przystąpić do
realizacji programu. Organizacje pozarządowe reprezentowali: prezes Fundacji
Rozwoju Demokracji Lokalnej J. Regulski oraz prezes Związku Powiatów Polskich
A. Jankowski. Zapleczem intelektualnym Ruchu stało się Centrum Programów
Walki z Bezradnością Społeczną [ 161 ]. Jednym z założeń Ruchu jest ścisłe współdziałanie z samorządami w zwalczaniu bezradności społecznej. Nie zawsze współpraca władz lokalnych z „trzecim sektorem" przebiegała pomyślnie. Często samorządy traktowały
organizacje pozarządowe jak „natrętnego petenta", który przychodzi wyłącznie
po pieniądze [ 162 ]. Rodzi się nadzieja na
to, iż Ruch nauczy w przyszłości obie strony współpracy.
Najważniejszą formą integracji członków Ruchu są coroczne odbywające
się w listopadzie konwencje, w których uczestniczą koordynatorzy programu z Biura RPO E. Wrońska i P. Sałustowicz oraz przedstawiciele ze strony
organizacji pozarządowych z całego kraju. Konwencje służą wymianie doświadczeń,
informacji oraz ustaleniu planów pomocy osobom ze środowisk zagrożonych
bezradnością i wykluczeniem społecznym [ 163 ]. Obecnie sygnatariuszami Ruchu przeciw Bezradności Społecznej po stronie
„trzeciego sektora" jest ponad 300 stowarzyszeń, fundacji i ruchów zajmujących
się głównie sprawami społecznymi. Wśród nich są takie organizacje jak: Ogólnopolski
Związek Bezrobotnych z Ełku, Dolnośląskie Stowarzyszenie Pomocy Ofiar Przestępstw
„Karta 99", Fundacja „Synapsis", Stowarzyszenie Diabetyków w Wodzisławiu
Śląskim, Fundacja Pro Publico Bono, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich,
Stowarzyszenie Przyjaciół i Osób Niepełnosprawnych „Pomóżmy im",
Polski Związek Bezrobotnych, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej,
Stowarzyszenie Wspierania Organizacji Pozarządowych, Klub „Koziołki Poznańskie",
Wspólnota Robocza Związku Organizacji Socjalnych „Wrzos", Uniwersytet
Trzeciego Wieku w Uniwersytecie Wrocławskim i Towarzystwo Rodziców Dzieci
Specjalnej Troski [ 164 ].
Ruch jest programem wspierającym konkretne działania na rzecz zwalczania
bezradności społecznej. Dowodem na to jest wiele osiągnięć jakie członkowie
Ruchu, czyli organizacje pozarządowe przy wsparciu rzecznika wypracowali przez
kilka lat trwania programu. Do sukcesów programu należy zaliczyć:
-
uzyskanie zatrudnienia wielu osób bezrobotnych w wyniku prowadzonych
szkoleń z zakresu obsługi komputera, Internetu, kas fiskalnych, pomocy przy
wypełnianiu dokumentów aplikacyjnych, a także umawiania na spotkania z pracodawcami; działania prowadzone były z inicjatywy Ogólnopolskiego
Związek Bezrobotnych z Ełku [ 165 ];
-
zorganizowanie kolonii integracyjnych i świetlic terapeutycznych dla
dzieci niepełnosprawnych z rodzin dotkniętych patologią społeczną w wyniku
działań Towarzystwa Rodziców Dzieci Specjalnej Troski [ 166 ];
-
rozwój poradnictwa obywatelskiego prowadzonego przez Uniwersytet
Trzeciego Wieku z siedzibą we Wrocławiu [ 167 ];
-
zorganizowanie bezpłatnych rehabilitacji i spotkań psychologicznych dla
osób niepełnosprawnych ruchowo przez Stowarzyszenie Przyjaciół i Osób Niepełnosprawnych
„Pomóżmy im" [ 168 ];
-
stworzenie podjazdu dla wózków inwalidzkich do jednego z warszawskich
kościołów z inicjatywy Stowarzyszenia Rodzin Katolickich [ 169 ];
-
utworzenie bazy danych organizacji zajmujących się pomocą społeczną z inicjatywy przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie [ 170 ];
-
zorganizowanie akcji charytatywnych na rzecz dzieci i dorosłych z chorobą
autystyczną przez Fundację „Synapsis" [ 171 ];
-
pomoc dla dzieci ze szkoły popegeerowskiej z okolic Poznania poprzez
organizację wycieczek i spływów kajakowych, udzielana przez Klub „Koziołki
Poznańskie" [ 172 ],
-
otwarcie punktu konsultacyjnego dla osób przewlekle chorych oraz
prowadzenie akcji profilaktycznych dla wykrycia choroby cukrzycy przez
Stowarzyszenie Diabetyków w Wodzisławiu Śląskim [ 173 ].
W 2005 r. przedstawiciele Biura RPO koordynujący program Ruch przeciw
Bezradności Społecznej zostali zaproszeni do udziału w pracach nad projektem
„Partnerstwo socjalne" przez Wspólnotę Roboczą Związku Organizacji
Socjalnych „Wrzos" — organizacji pozarządowej będącej członkiem Ruchu i zrzeszającej organizacje działające
na rzecz poprawy sytuacji osób zagrożonych lub dotkniętych wykluczeniem społecznym.
Celem projektu „Partnerstwo socjalne" jest zebranie opinii na temat polskich
regulacji prawnych dotyczących sytuacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym
od środowisk dotkniętych problemem wykluczenia społecznego i stworzenie
wytycznych do przeprowadzenia zmian w polskim prawodawstwie z zakresu polityki
społecznej [ 174 ]. B. Patronaty Współpraca
rzecznika z organizacjami „trzeciego sektora" polega również na
inspirowaniu i upowszechnianiu pozytywnych doświadczeń organizacji społecznych w przezwyciężaniu takich zjawisk jak bezrobocie, bieda czy zacofanie w edukacji. Temu ma służyć konkurs Pro Publico Bono — konkurs na najlepszą
inicjatywę obywatelską [ 175 ]. Konkurs promuje
wszelkie formy aktywności obywatelskiej w myśl zasad solidarności, dobrej
woli i samoorganizacji społecznej. Nagroda przyznawana jest dla osób, które
mogą być dla innych wzorem inspirującym do działania dla dobra wspólnego,
czyli odwołującym się do zasad etycznych [ 176 ].
Rzecznik sprawuje patronat honorowy nad konkursem od III edycji w 2001 r.
Rzecznik piątej kadencji, J. Kochanowski, podobnie jak poprzednik A. Zoll, objął
patronat honorowy nad konkursem, jest
również członkiem Kapituły Pro Publico Bono [ 177 ].
1 2 3 4 5 Dalej..
Przypisy: [ 155 ] Dostęp
obywateli do nieodpłatnej pomocy prawnej, BRPO. [ 156 ] K. Nalaskowski (red.), Biuletyn RPO
Materiały nr 50 — Informacja Rzecznika..., op. cit. 330. [ 158 ] Dostęp obywateli do nieodpłatnej pomocy prawnej, op. cit. [ 159 ] Z. Woźniak [w:] P. Sałustowicz
(red.), Europa i praca. Materiały III Konwencji Ruchu Przeciw Bezradności
Społecznej. Kraków 10 listopada 2003 r., Warszawa 2004 r., s. 151. [ 161 ] K. Nalaskowski (red.), Biuletyn RPO
Materiały nr 44 — Informacja Rzecznika Praw Obywatelskich za 2001 r., Warszawa
2002r., s. 12. [ 163 ] Krótka historia Ruchu przeciw
Bezradności Społecznej, BRPO. [ 164 ] Lista sygnatariuszy Ruchu przeciw Bezradności Społecznej,
PRPO. [ 165 ] B. Radziewicz [w:] P. Sałustowicz (red.), Europa
i praca. Materiały III Konwencji Ruchu Przeciw Bezradności Społecznej.
Kraków 10.11.2003 r., Warszawa 2004 r., s. 194. [ 166 ] B. Tuptyńska
[w:] P. Sałustowicz (red.), Europa i praca..., op. cit., s. 204. [ 167 ] J. Suski [w:] P. Sałustowicz
(red.), Europa i praca..., op. cit., s. 202. [ 168 ] S. Iwanicka [w:] P. Sałustowicz (red.), Europa i
praca..., op. cit., s. 201. [ 169 ] M.
Bohdziewicz-Lulewicz [w:] P. Sałustowicz (red.), Europa i praca...,
op. cit., s.197. [ 170 ] W.
Wnuk [w:] P. Sałustowicz (red.), Europa i praca..., op. cit., s.
206. [ 171 ] A. Rajner. [w:] P. Sałustowicz
(red.), Europa i praca.., op. cit., s. 187. [ 172 ] J. M. Kiwanis [w:] P. Sałustowicz (red.), Europa i
praca..., op. cit., s. 191. [ 173 ] A. B. Wojteczek [w:]
P. Sałustowicz (red.), Europa i praca..., op. cit., s. 199. [ 174 ] K. Nalaskowski (red.), Biuletyn RPO Materiały nr 52 — Informacja
Rzecznika..., op. cit., s. 256. [ 175 ] J. Świątkiewicz, Rzecznik Praw
Obywatelskich..., op. cit., s. 135. [ 176 ] Opracowane na podstawie
materiałów uzyskanych z Biura Rzecznika. « Prawa Człowieka (Publikacja: 09-12-2006 )
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 5148 |
|