Propozycja wdrożenia rozwiązania

Propozycja wdrożenia modelu opiera się o narzędzia powszechnie wykorzystywane do rozwoju oprogramowania tj. programy kontroli wersji kodu źródłowego np. git oraz ich odpowiedniki webowe np. serwis GitHub [4]. Narzędzia tego typu umożliwiają bardzo efektywny rozwój oprogramowania, które wymaga współpracy pomiędzy wieloma programistami. Podstawowym mechanizmem udostępnianym przez te narzędzia do nawiązania współpracy nad rozwojem kodu źródłowego jest mechanizm złożony z dwóch funkcjonalności tj. rozwidlania (ang. forking) i żądania ściągnięcia (ang. pullrequest) [5]. Każde publicznie dostępne repozytorium z kodem źródłowym w takim serwisie można rozwidlić, czyli skopiować na swoje konto wraz z historią pochodzenia [6]. Następnie wykonać dowolne zmiany w kodzie np. rozwiązujące jakiś zidentyfikowany problem w tym kodzie. Po dokonaniu tych zmian można wystawić żądanie ściągnięcia naszego rozwiązania na repozytorium pierwotne [7]. Autor zarządzający rozwojem kodu źródłowego w repozytorium pierwotnym może to rozwiązanie zaakceptować, zwrócić do poprawki bądź całkowicie odrzucić [8]. Gdy zostaje zaakceptowane, to stajemy się współautorami kodu źródłowego znajdującego się w repozytorium pierwotnym. W taki sposób następuje tworzenie kodu źródłowego na zasadach globalnej współpracy.

Szkoła Rzeczypospolitych działa w podobny sposób — zadania/prace domowe przygotowane wspólnie przez prowadzących zajęcia są umieszczane w repozytoriach zdalnych np. w serwisie GitHub. Przygotowane w taki sposób zadania są udostępniane uczniom w klasach wirtualnych stworzonych wcześniej przez prowadzących [9]. Te klasy są tworzone w taki sposób, że są częścią organizacji wirtualnej, która może reprezentować np. Katedrę w Uniwersytecie [10][11]. Każdy uczeń z takiej klasy rozwidla sobie udostępnione repozytorium i pracuje indywidualnie nad rozwiązaniem problemu zawartego w zadaniu. Po wykonaniu zadania wystawia żądanie ściągnięcia na repozytorium prowadzącego i zostaje mu w sposób automatyczny wylosowany z klasy wirtualnej jeden recenzent do sprawdzenia poprawności wykonania tego zadania. Recenzent po sprawdzeniu zadania akceptuje je bądź odsyła do poprawki.

Mechanizm automatycznego losowania recenzenta działa z licencjami „Team" lub „Enterprise" dla organizacji wirtualnej w serwisie GitHub i wymaga dodatkowej konfiguracji. W repozytorium z zadaniem dla uczniów należy dodać folder .github lub .docsz plikiem tekstowym CODEOWNERS [12].

Rysunek 2. Przykład struktury katalogu repozytorium zadania dla uczniów; pominięto folder .git i jego zawartość, który jest automatycznie tworzony podczas zakładania lokalnego repozytorium przez program git

Na rysunku 2 przedstawiono zawartość katalogu przykładowego repozytorium zadania z przedmiotu dotyczącego programowania w języku C [13]. W pliku README.md znajduje się treść związana z tematem omawianym podczas zajęć oraz treść zadania do wykonania. W pliku ex.cuczeń ma umieścić swoje rozwiązanie. Zawartość tego pliku jest sprawdzana później przez ucznia recenzującego. Zawartością natomiast pliku CODEOWNERS jest nazwa organizacji i klasy poprzedzone symbolami małpki i gwiazdki: * @moja-organizacja/moja-klasa. Oczywiście trzeba odpowiednio zmienić nazwę organizacji i klasy np.: * @IS-UMK/2022-jpro-mp. W tym przykładzie mamy klasę z języków programowania prowadzoną przez Autora w roku 2022 w ramach organizacji Katedry Informatyki Stosowanej UMK. Po udostępnieniu takiego repozytorium w klasie pojawi się ono pod zakładką „Repositories". Gdy tam przejdziemy, to po prawej stronie od nazwy repozytorium będzie znajdowało się menu rozwijane z możliwością ustawienia prawa dostępu do tego repozytorium. Należy nadać uczniom prawa zapisu, wybierając z rozwijanego menu opcję „Write". Ostatnią czynnością, ale wykonywaną tylko raz podczas zakładania klas wirtualnych, jest aktywacja funkcjonalności automatycznego losowania recenzenta. W tym celu trzeba przejść do ustawień klasy wirtualnej, wybierając „Settings", następnie „Codereview" i wybrać „enable auto assignment". Nauczyciel nie musi brać udziału w recenzowaniu, więc zaznaczamy opcję „Neverassigncertain team members" i z rozwijanego menu wybieramy nazwę nauczyciela [14].

Na rysunku 3 przedstawiono strukturę interakcji w nowej szkole podczas realizacji jednego i tego samego zadania. Ta struktura powstaje w czasie, a na rysunku widzimy ostateczny jej kształt tj., gdy wszyscy uczniowie weszli ze sobą w interakcje. Załóżmy, że czas t tworzenia takiej struktury wynosi 10. Dla t = 0 możemy wyobrazić sobie, że nie ma żadnych krawędzi na rysunku 3. Tworzenie struktury rozpoczyna się od interakcji pomiędzy nauczycielami, by opracować pierwsze zadanie dla uczniów (t = 1). To jest realizowane na krawędziach oznaczonych „Push/Pull". Operacja „Push" oznacza wypychanie lokalnego repozytorium na zdalne, a operacja „Pull" ściąganie zdalnego repozytorium na lokalne. Jeden nauczyciel, dokonując lokalnie zmian w przygotowywanych zadaniach, wypycha je na zdalne repozytorium, którego współautorem jest także drugi nauczyciel. Gdy jeden nauczyciel wypchnie swoje zmiany, to drugi może je ściągnąć i wprowadzić swoje bądź zmienić wcześniejsze. W takiej pętli wypychania i ściągania nauczyciele na wzór programistów wspólnie przygotowują zadania dla uczniów. Ten proces się kończy, gdy nauczyciele porozumieją się, co do ostatecznego kształtu zadania (t = 2). To porozumienie pomiędzy nimi świadczy, że dzielą to samo znaczenie zawarte w tym zadaniu, a więc to znaczenie jest rzeczą pospolitą. Ta rzecz ma być następnie współdzielona przez umysły uczniów. Ten proces współdzielenia rzeczy pospolitych o kolejne umysły zaczyna się od interakcji zachodzących na krawędziach „Fork". Podczas tych interakcji uczniowie, przebywając lub nie w klasach fizycznych, rozwidlają repozytorium z zadaniem (t = 3). Następnie pracują nad rozwiązaniem problemu tam zawartego, by ostatecznie zrozumieć znaczenie, które jest w tym zadaniu przekazywane. Gdy zadanie jest wykonane, to uczeń wystawia żądanie ściągnięcia i zostaje mu wylosowany z połączonych wirtualnie klas uczeń do jej zrecenzowania. To żądanie jest realizowane na krawędziach oznaczonych "RR". Z każdym takim żądaniem jest w naszym modelu związane żądanie wystawienia recenzji. Wystawianie recenzji jest natomiast realizowane na krawędziach oznaczonych "RS".

Na przykład proces wysyłania i recenzowania zadań mógłby zacząć się od wysłania zadania do zrecenzowania od ucznia S11 do ucznia S21 (t = 4). Każde zadanie ma określony termin wykonania, ale jedni uczniowie mogą zrealizować zadanie wcześniej od drugich. W naszym przykładzie najwcześniej wykonał zadanie uczeń S11. Trochę później zadanie wykonują uczniowie S22 i S24 (t = 5). Następnie S14 i S21 (t = 6). Dla t = 7 pozostali uczniowie tj. S12, S13 i S23wysyłają do recenzji swoje prace oraz uczeń S21 przesyła recenzję do ucznia S11. Recenzent S21 pracy przesłanej przez ucznia S11 w celu jej sprawdzenia musi zrozumieć treść zawartą w tej pracy. Akceptacja pracy oznacza zrozumienie treści tam zawartej, a więc znaczenie tej treści staje się rzeczą pospolitą, gdyż jest współdzielone przez te dwa umysły — w taki sposób rzeczy pospolite stają się coraz bardziej pospolite, gdyż obejmują coraz więcej umysłów. Dla t = 7 rzecz pospolita obejmuje już cztery umysły — dwóch nauczycieli i dwóch uczniów. Dla t = 8 przesyłane są kolejne recenzje od S13 do S12 oraz od S24 do S23. Tak jak poprzednio po zrozumieniu przez recenzentów prac, to każde ze znaczeń tam zawartych staje się rzeczą pospolitą — obejmuje ona już osiem umysłów. Następnie recenzje przesyłają S12 do S21 oraz S23 do S11 (t = 9). Ostatnie recenzje są przesyłane od S22 do S12 oraz S14 do S22 (t = 10). Gdy zostaną zaakceptowane wszystkie prace, to nasza rzecz pospolita obejmuje już wszystkie umysły. Uczniowie i nauczyciel z Polski oraz uczniowie i nauczyciel z Ukrainy tworzą w tym przykładzie jedną rzecz pospolitą.

Rysunek 3. Przykład struktury częściowo losowych interakcji podczas realizacji jednego zadania; RR — żądanie recenzji (ang. reviewrequest), RS — przesłanie recenzji (ang. reviewsubmitted); Fork — operacja rozwidlania repozytorium; Push/Pull — operacje wypychania i ściągania, odpowiednio, na zdalne i lokalne repozytoria.

Podsumowanie

Wiedza ludzkości to nasze wspólne bogactwo. Musimy podjąć wszelkie działania, aby zapewnić jej ciągły rozwój. Tylko rozwijając się w sposób nieskrępowany, ma szansę ciągle rozkwitać. W tym celu należy tworzyć przyjazne warunki w Uniwersytetach, które stymulują rozwój umiejętności kwestionowania wiedzy. Szkoła Rzeczypospolitych jest propozycją systemu dydaktyczno-dialektycznego, który kładzie nacisk na rozwój u uczniów właśnie tej umiejętności. Ponieważ umiejętność kwestionowania wiedzy jest cechą charakterystyczną naukowców, to Szkoła Rzeczypospolitych mogłaby stać się kuźnią idei i talentów. W takim ujęciu jest ona rozwinięciem koncepcji kuźni przedstawionej w 1918 roku przez Zygmunta Janiszewskiego w artykule „O potrzebach matematyki w Polsce" [15]. Podobnie jak u Janiszewskiego istotnym elementem nowego systemu jest wytworzenie odpowiedniej atmosfery do pracy poprzez skupienie ludzi o podobnych zainteresowaniach. Szkoła Rzeczypospolitych zwiększa możliwości uczniów i nauczycieli do tworzenia i wzmacniania więzi ze skali lokalnej do globalnej. Tworząc więzi, to zgodnie z zasadą homofilii dokonuje się globalna integracja społeczności uczniów, na wzór globalnej społeczności naukowców. W 1920 roku Zygmunt Janiszewski wraz z Wacławem Sierpińskim oraz Stefanem Mazurkiewiczem przedstawili światu najbardziej doniosłą wtedy formę skupiania ludzi o podobnych zainteresowaniach w skali globalnej — Fundamenta Mathematicae [16]. To było pierwsze w świecie czasopismo matematyczne o wąskiej specjalizacji, które umożliwiło globalne interakcje pomiędzy naukowcami specjalizującymi się w wybranych obszarach matematyki. Tym samym zwiększało efektywność ówczesnego dialektycznego systemu nauki. Szkoła Rzeczypospolitych idzie za tym przykładem i stwarza możliwości do globalnych interakcji pomiędzy uczniami w wybranych obszarach wiedzy. Interakcje pomiędzy uczniami są przenoszone na wyższy poziom — z nieformalnych interakcji lokalnych do formalnych globalnych za pomocą pism, na wzór działania systemu wymiany wiedzy pomiędzy naukowcami.

Szkoła Rzeczypospolitych mogłaby mieć ogromny wpływ na zmianę sposobu uczenia w Uniwersytetach. Innowacyjność w proponowanym sposobie integracji międzyuczelnianej polega na tym, że stworzenie Szkoły Rzeczypospolitych mogłaby się przyczynić do przejścia z modelu dydaktycznego działania edukacji na model dydaktyczno-dialektyczny w ujęciu globalnym. Podobnie jak propozycja systemu Janiszewskiego, która przyczyniła się rozkwitu matematyki w Polsce, tak Szkoła Rzeczypospolitych mogłaby się przyczynić do rozkwitu wiedzy we wszystkich Rzeczypospolitych [17].

Zobacz komentarze (28)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    MS Word