|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Prawo » Prawa Człowieka
Mary Wollstonecraft (1759 – 1797) osiemnastowieczna rewolucjonistka [2] Autor tekstu: Patrycja Walter
Edukacja
Edukacja
dziewcząt, jak już wspomniano, stanowiła motyw przewodni prac Wollstonecraft,
która
uważała,
że główny obywatelski obowiązek kobiet to wychowywanie dzieci.
Aby
mogły
go
spełnić,
muszą jednak posiadać prawa [ 28 ] i być wykształcone [ 29 ].
Nawoływała w nich, by kobiety porzucały salonowe nauki i koncentrowały
się na rozwijaniu intelektu, cnót moralnych, a także
zadbały o rozwój fizyczny. Problem kształcenia postrzegała w kategoriach całościowej zmiany społecznej,
dlatego w rozdziale dwunastym traktatu: „Wołania o prawa kobiety" upominała się o reformę
systemu edukacji. Powoływała się w swoich analizach na autorytet Greków,
by w harmonii rozwijać tak ducha, jak i ciało [ 30 ].
Przywoływała Sokratesa jako wzór nauczyciela [ 31 ]. Pisała dzieci (tak chłopców, jak i dziewczynki) należy zachęcać do poznawania świata i formułowania własnych opinii. Szczególny nacisk kładła na to,
by racjonalność nie była kobiecie obca, by stawała się mentalnie, finansowo i emocjonalnie niezależną
jednostką [ 32 ].
Postulowała, by szkoły stały się koedukacyjne.
Wówczas
to dzieci
będą się poznawać i zaprzyjaźniać [ 33 ].
Kilka uwag na koniecCzy
zatem w osiemnastowiecznym traktacie filozoficzno — społecznym
można
odnaleźć
aktualne postulaty? Cóż, wiele z tez Wollstonecraft wciąż wartych
jest
rozważenia
przez pryzmat XXI wieku. Choćby takie jak: przeciwstawianie się poniżaniu kobiet,
wskazywanie na ich nierówność w przestrzeni prywatnej i publicznej,
czy
też nierówną sytuację kobiet na rynku pracy. Filozofka wskazywała, że
edukacja dziewczynek ograniczała się do „tresowania" ich w byciu miłymi, ładnymi i usłużnymi. W konsekwencji
prowadziło to do nieumiejętności samodzielnego krytycznego myślenia i ślepego
podążania
za wzorcami kulturowymi, tradycją, kanonami piękna i innymi schematami.
Przypominała, że kobieta jest jednostką i należą się jej prawa
przynależne jednostce. Jest więc najpierw obywatelką, a dopiero
potem
-
jeśli
tego
pragnie — żoną czy matką. Co więcej, kwestia
kobiet,
to nie tylko sprawa kobiet, to sprawa całego społeczeństwa. Społeczeństwo
zyska,
gdy kobietę przestanie traktować się jako dziecko, które wymaga nieustającej
opieki i ochrony, czy też osoby, która nie jest w stanie
podejmować samodzielnych decyzji.
Bibliografia:
1.
Falco
M. J. (red.): „Feminist Interpretations of Mary Wollstonecraft", The
Pennsylvania State University Press, University Park, Pennsylvania
1996.
2.
Johnson
P. A.: „On Wollstonecraft", University of Dayton, Wadsworth
Thomson Learning, 2000.
3.
Lorch
J.: „Mary Wollstonecraft. The Making of a Radical Feminist",
Berg, New York, Oxford, Munich 1990.
4.
Rousseau
J. J.: „Emil", tłum W. Hurski, PWN, Warszawa 1955
5.
Sapiro
V.: „A Vindication of Political Virtue. The Political Theory
of Mary Wollstonecraft", The University of Chicago Press, Chicago
&
London
1992.
6.
Stafford
W.: „English Feminists
and Their Opponents in the 1790s. Unsex'd and Proper
Females",
Manchester University Press, Manchester and New York 2002.
7.
Wollstonecraft M.:
„A
Vindication of the Rights of Woman. An Authoritative Text Backgrounds and
Contexts Criticism", Lynch D. S. (red.), University of Toronto, W. W. Norton
& Company, New York, London 2009.
8.
Wollstonecraft M.:
„Wołanie o prawa kobiety", tłum. praca zbiorowa, Wydawnictwo Mamania, Warszawa 2011.
Źródła elektroniczne
1.
Todd
J.: „Mary
Wollstonecraft: A 'Speculative and Dissenting Spirit" Źródło:
BBC History, http://www.bbc.co.uk/history/british/empire_seapower/wollstonecraft_01.shtml,
2011-07-24.
2.
Stanford
Encyclopedia of Philosophy: „Mary Wollstonecraft": Źródło:, http://plato.stanford.edu/entries/wollstonecraft/, 2011-07-24.
1 2
Przypisy: [ 28 ] Por. V. Sapiro: op. cit., s. 154. [ 29 ] Por. P. A. Johnson: op. cit., s. 51. [ 30 ] Por. G. Kelly: op. cit., s. 30. [ 31 ] Por. P. A. Johnson: op. cit., s. 53 oraz G.
Kelly: op. cit., s. 133. [ 32 ] Por. J. Lorch: op. cit., s. 83 oraz P. A. Johnson: op. cit., s.18. [ 33 ] Por. P. A. Johnson: op. cit., s. 12 oraz V.
Sapiro: op. cit. s. 11. « Prawa Człowieka (Publikacja: 26-07-2011 )
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 2061 |
|