Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
204.038.395 wizyt
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Wyszukaj na stronach:

Kryteria szczegółowe

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 654 głosów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:
Wanda Krzemińska i Piotr Nowak (red) - Przestrzenie informacji

Znajdź książkę..
Sklepik "Racjonalisty"

Złota myśl Racjonalisty:
Jedynie dokładne i głębokie poznanie przyrody może rozproszyć lęk i mroki (..) trwoga przytłacza ludzi dlatego, że widzą wiele zjawisk na ziemi i w niebie, a nie mogą żadną miarą dojrzeć ich przyczyn.
 Nauka » Biologia » Antropologia » Nauki o zachowaniu i mózgu » Psychologia sądowa

Profilowanie psychologiczne sprawców zabójstw [3]
Autor tekstu:

Poziom intelektualny poniżej przeciętnej lub niski.

  • Tendencje schizoidalne, jest odludkiem, odrzuca innych ludzi, prowadzi nocny tryb życia, nie ma przyjaciół, ludzie, którzy go znają uważają go za dziwaka.

  • Niezdolny do prawidłowego współżycia seksualnego, nie ma partnerki, ewidentnie uwikłany w substytuty seksu (onanizowanie się, pornografia, podglądactwo).

  • W domu rodzinnym był deprecjonowany, znęcano się nad nim psychicznie.

  • Nie planuje przestępstwa z taka dokładnością jak przestępca zorganizowany, nie jest tak pomysłowy i sprytny, napaść jest spontaniczna, popełnia zbrodnie w ataku szału, wściekłości, nie torturuje ofiary przed śmiercią. Gdy ofiara jest już martwa sprawca dokonuje czynów seksualnych przy zwłokach, ale nie ma to charakteru normalnego stosunku (onanizowanie się, umieszczanie różnych rzeczy w ciele), manipuluje ciałem po śmierci, także po śmierci dokonuje wielu zranień łącznie z zupełnym wypatroszeniem ofiary. W trakcie zajścia silnie wzburzony emocjonalnie.

  • Miejsce zdarzenia może być zupełnie przypadkowe, pozostawia wiele śladów, narzędzie zbrodni jest przypadkowe pozostawione na miejscu, ciało pozostawione na miejscu. Może dojść do depersonalizacji ofiary, dużo ran twarzy. Nie ukrywa zwłok

  • Również zabiera coś z miejsca przestępstwa, w tym części ciała ofiary.

  • Po zajściu przejawia różne szczególne zachowania, np. nadużywanie alkoholu lub narkotyków, wzmożona gorliwość religijna.

  • Nie jest zainteresowany przebiegiem pracy policji ani rozgłosem swoich dokonań.

  • Może okresowo przejawiać zaburzenia psychotyczne, przede wszystkim urojeniowe i paranoiczne.

  • Nie jest mobilny, mieszka lub pracuje (jeśli pracuje) w pobliżu miejsca przestępstwa. W domu ma różnego rodzaju skrytki.

  • Pozostawia wiele śladów na miejscu zbrodni, nie widać w nim planowania i starań o zatarcie śladów swej obecności.

  • Jak można już zauważyć, dysponując wszystkimi przedstawionymi modelami teoretycznymi i zestawami cech poszczególnych typów przestępców możemy przystąpić do końcowego etapu jakim jest nakreślenie profilu. Jak pisałem, profil jest zawsze indywidualny, gdyż mimo pewnych ogólnych wzorców, nie ma nigdy dwóch dokładnie takich samych przestępstw, ani dwóch takich samych przestępców. Aby móc wnioskować o wszelkich indywidualnych cechach zarówno sprawców jak i samych przestępstw należy zanalizować wszystkie detale dotyczące dwóch wspomnianych aspektów. Każde przestępstwo ma indywidualne „znaki szczególne", które wpasowują się w ogólne psychologiczne prawo mówiące, że każda aktywność człowieka zawiera ślady niepowtarzalnej osobowości jej wykonawcy.

    Wśród potencjalnie nieskończonej listy poszczególnych aspektów czynu i czynności jakie wchodzą w skład modus operandi można zaproponować wybrane takie jak:

    "ZNAKI SZCZEGÓLNE"

    Szczególne czynności po dokonaniu zabójstwa:

    • Zainteresowanie postępami śledztwa,
    • Obserwowanie odkrycia ciała,
    • Odwiedzanie miejsc zabójstwa,
    • Próby uczestnictwa w śledztwie.

    Personalizacja sprawcy:

    • Zespół takich zachowań sprawcy podczas zdarzenia, które nie mają bezpośredniego związku z zabójstwem i motywacją jego popełnienia, wykraczające poza czynności związane z dokonaniem zabójstwa. — zabójstwa z elementami rytualizmu, którego forma przedstawia indywidualne właściwości zabójcy.

    Personalizacja ofiary:

    • Zespół zachowań sprawcy polegający na dążeniu do nadawania ofierze cech, których ona nie posiada. — częste w zabójstwach seksualnych, polega na nadaniu ofierze cech osoby, która występowała we wcześniejszych fantazjach, np. przebranie ofiary, inny makijaż etc.

    Depersonalizacja ofiary:

    • Mechanizm polegający na dążeniu sprawcy do pozbawienia ofiary pewnych cech — podobnie — występuje w zabójstwach seksualnych, również ma na celu nadanie ofierze cech osoby, która występowała we wcześniejszych fantazjach; częsty powód okaleczeń twarzy przy zabójstwach seksualnych.

    Świadectwa emocjonalnego „zadośćuczynienia":

    • Umycie ofiary,
    • Ułożenie zwłok jak do snu,
    • Podkładanie poduszki pod głowę,
    • Postawienie przy ciele napoju i jedzenia,
    • Złożenie rąk ofiary jak do trumny.

    Takie czynności występują w przypadku gdy między ofiarą a zabójcą istnieją więzi pokrewieństwa (tzw. zabójstwa w rodzinie), lub gdy zabójca dobrze znał ofiarę o ona jego.

    Powracając do naszych wybranych przykładów przestępców, można zauważyć, że i jedni, i drudzy podejmują nierzadko bardzo swoiste czynności — i tak, przestępcy seksualni nadają ofierze pewne określone cechy (jest to związane z faktem, iż zaplanowane przestępstwa seksualne, są w głównej mierze realizacją in vivo bardzo długo rozwijanych fantazji seksualnych, które nabierają konkretnego wymiaru i wielu powtarzających się szczegółów, przestępca dąży do nadania ofierze tych cech, lub przynajmniej depersonalizacji danej ofiary, kiedy okazuje się ona nie pasować do fantazji. Analiza szczegółów personalizacji i depersonalizacji daje bardzo ważne informacje o fantazjach erotycznych sprawcy). Podobnie, w przypadku zabójstw na tle emocjonalnym, które najczęściej dokonywane są w środowisku osób dobrze się znających, czynności dokonywane po zabiciu pozwalają na określenie stopnia znajomości — lub pokrewieństwa zabójcy i ofiary.

    ***

    Przedstawione mechanizmy postępowania, które ma na celu sporządzenie ostatecznego, indywidualnego profilu nieznanego sprawcy zabójstwa są oczywiście o wiele bardziej złożone. Dzieje się tak dlatego, że w dużej części zabójstwa dokonywane są z wielu motywów jednocześnie (np. emocjonalno-seksualne z chęcią zemsty; rabunkowo-seksualne etc.), poza tym zdarza się, że sprawca działający z motywów emocjonalnych postępuje tak jak sprawca zorganizowany (tak się czasem dzieje w zabójstwach na tle zazdrości erotycznej i zabójstwach z zemsty). Niemniej w zaskakującej większość zabójstw sprawcy dają się przyporządkować do którejś grupy i sporządzenie trafnego profilu okazuje się możliwe.

    Jak można wywnioskować z całej powyższej części tekstu profilowanie jest czynnością, w której największa rolę pełni bardzo szeroka wiedza eksperta, który powinien doskonale operować pojęciami i modelami teoretycznymi z dziedzin takich jak psychopatologia, psychologia osobowości i różnic indywidualnych, psychiatria, seksuologia i seksiatria, kryminalistyka i kryminologia. Profilowanie jest bardziej złożone niż tylko wpasowanie sprawcy w daną grupę, ponieważ najważniejsze jest podanie indywidualnych właściwości i wskazówek dla policji prowadzącej konkretne śledztwo — wszystkie podgrupy opisów są tylko podstawowymi matrycami, na których nadbudowuje się szczegółowe cechy sprawcy.

    Należy zadać jeszcze jedno istotne pytanie: czy profilowanie jest użyteczne?

    Źródła podają, że zdecydowanie najwięcej zabójstw (około 70%) popełnia się z powodów emocjonalnych a sprawców takich przestępstw jest stosunkowo łatwo schwytać bez pomocy eksperta profilującego. Nie jest to jednak takie oczywiste z wielu przyczyn. Po pierwsze, znaczna ilość przestępców zorganizowanych działających z pobudek seksualnych przejawia tendencje do useryjniania się (podstawowym powodem jest fakt, iż przestępcy ci cierpią na różnorodne parafilie, w tym takie jak skrajne postacie sadyzmu włącznie z tzw. lustmord — zabójstwem z lubieżności. Ponieważ popęd seksualny takich sprawców nie może być zaspokojony bez udziału ofiary, popełniają oni przestępstwa seksualne ilekroć wzmaga się napięcie seksualne, często przez to stając się zabójcami seryjnymi), co powoduje, że ilość ofiar tych sprawców jest znacznie większa niż ilość samych sprawców. Poza tym, w przypadku zabójców zorganizowanych są takie przypadki, gdzie sprawca w zasadzie nie zostawia żadnych śladów kryminalistycznych i wówczas profil psychologiczny jest jedynym źródłem wiedzy o tymże sprawcy i dopiero on może ukierunkować całe śledztwo. Wracając jeszcze do zabójstw seryjnych — należy pamiętać, że są to często przestępstwa najbardziej makabryczne i społeczeństwo domaga się najsilniej schwytania sprawcy tych zabójstw, wówczas dobrze sporządzony profil może być głównym czynnikiem postępów w śledztwie i później biegły psycholog profilujący jest bardzo cennym źródłem informacji o sprawcy w trakcie procesu sądowego, już po schwytaniu zabójcy.

    Na koniec trzeba jeszcze wspomnieć o tym, że ekspert profilujący musi być osobą gotową do spędzania niewiarygodnie dużo czasu nad wszelkimi źródłami wiedzy o zabójcach, zabójstwach, głębokich zaburzeniach seksualnych, bywa i tak, że musi dokładnie obejrzeć miejsce przestępstwa, ciało ofiary, uczestniczyć w sekcji zwłok etc. — a to oznacza, że aby być dobrym ekspertem profilującym, poza ogromną wiedzą należy dysponować też mocnym żołądkiem...

    *

    Jest to tekst referatu wygłoszonego 13 maja 2004r. w trakcie II serii uniwersyteckich wykładów otwartych na temat: "Psychologia i neuropsychologia sądowa" organizowanych przez Koło Naukowe Psychologów przy Instytucie Psychologii UMCS w Lublinie.


    1 2 3 4 Dalej..

     Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też:
    Czynniki ryzyka popełniania przestępstw seksualnych
    Zimni, agresywni, zabójczy...

     Zobacz komentarze (2)..   


    « Psychologia sądowa   (Publikacja: 27-06-2004 Ostatnia zmiana: 26-07-2005)

     Wyślij mailem..   
    Wersja do druku    PDF    MS Word

    Paweł Krukow
    Paweł Krukow, psycholog, pracownik akademicki UMCS (Zakład Psychologii Klinicznej i Neuropsychologii Instytutu Psychologii). Interesuje się neuronaukami i filozofią nauki.
     Strona www autora

     Liczba tekstów na portalu: 19  Pokaż inne teksty autora
     Najnowszy tekst autora: Neuropsychologia „Ja”
    Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl. Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie, bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
    str. 3479 
       Chcesz mieć więcej? Załóż konto czytelnika
    [ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
    Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)
    Fundacja Wolnej Myśli, konto bankowe 101140 2017 0000 4002 1048 6365