|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Nauka » Filozofia i metodologia nauki
Holistyczna analiza fizykalnej natury demokracji i terroryzmu [2] Autor tekstu: Kazimierz i Domenika B. Turkiewicz
Zaprezentowana analiza fizykalnych procesów wzrostu i politycznych procesów w kontekście modelu pola sił jest podstawą do sformułowania
następującej definicji demokracji albo procesów
demokratycznych: Demokracja albo demokratyczny proces funkcjonuje wtedy,
kiedy zmiany w procesach i ich otoczeniu dokonują się w ewolucyjny (stopniowy,
łagodny) i cykliczny sposób. Funkcjonowanie takich procesów jest ściśle
związane z obustronnymi ograniczeniami dysproporcji między biegunami społecznego
pola sił i/lub intensywności przepływu 'energii społecznej', która
pozwala na zmiany kierunków tego przepływu w sposób ewolucyjny. Współczesna
polityczna demokracja może osiągnąć ograniczenia poprzez regularne wybory.
Jeżeli wybory funkcjonują efektywnie, to one
odpowiednio ograniczają siłę rządu i politycznych partii oraz z drugiej strony zwiększają siłę zwykłych ludzi. Ponadto, dysproporcje między
wielkościami sił polityków i zwykłych ludzi zmieniają się w czasie, a szczególnie między czasem wyborów i okresem między wyborami. W tym świetle
ekonomiczna demokracja jest determinowana przez ewolucyjne i cykliczne zmiany
ekonomicznych dysproporcji między bogatymi i biednymi klasami społecznymi.
Funkcjonowanie ekonomicznej demokracji jest możliwe, jeżeli te dysproporcje będą
odpowiednio obustronnie ograniczone.
W kontekście relacji podmiot-przedmiot, demokracja jest procesem ewolucyjnych i cyklicznych zmian podmiotowych i przedmiotowych cech elementów społecznych w społeczeństwie. Zmiany takie mogą być realizowane tylko wtedy, kiedy sztywność
relacji podmiot-przedmiot nie jest przesadnie duża lub mała. Kiedy sztywność
jest zbyt mała, relacja zanika, a kiedy jest zbyt sztywna, zmiany cech dokonują
się w gwałtowny sposób, który również może prowadzić do zniszczenia
relacji (systemu).
Ogólnie,
każdy proces może być przekształcony w proces demokratyczny, jeżeli społeczeństwo
dysponuje odpowiednio wielką siłą w stosunku do sztywności tego procesu, lub
jeżeli proces jest odpowiednio 'miękki' w stosunku do dysponowanej siły.
Dlatego, teoretycznie demokracja może być zastosowana do każdego procesu włącznie
ekonomicznego i religijnego, lecz w rzeczywistości jest ona warunkowana przez
istniejące systemy i różne siły społeczne. W zależności od tych
uwarunkowań, demokracja może być wprowadzona w sposób gwałtowny lub
ewolucyjny.
Rys. 1. Ilustracja podstawowego funkcjonowania
ewolucyjnych i gwałtownych zmian w cyklicznych procesach
Zgodnie z definicją demokracji bardzo istotnym jej elementem jest wyeliminowanie, a przynajmniej ograniczenie gwałtownych zmian. Podstawowy mechanizm
funkcjonowania ewolucyjnych i gwałtownych zmian ilustruje rys. 1. Cykliczna
funkcja P=P(t)
reprezentuje zmiany dowolnej dysproporcji albo parametru dowolnego procesu społecznego.
Ograniczenia L1 i L2 determinują ewolucyjny
sposób realizacji procesu P=P(t). Jeżeli proces ten opisuje główną cechę
systemu, na przykład przeciętny poziom aktywności w społeczeństwie, i jeżeli w pewnym czasie wystąpi monotoniczne zmniejszenie tego poziomu poniżej L1, to
system będzie dążył do utraty
swojej tożsamości i/lub egzystencji. Zapobieżenie temu procesowi może być
dokonane tylko poprzez odpowiednio szybkie (gwałtowne) zwiększenie aktywności. Z drugiej strony, kiedy w pewnym czasie wystąpi monotoniczne zwiększanie
procesu P=P(t) poza limit L2, to zwiększa on aktywność elementów systemu, która
prowadzi do odpowiednio szybkich (gwałtownych) procesów zarówno wewnątrz, jak i w otoczeniu systemu. Gwałtowne nieuporządkowane i niewyizolowane procesy
prowadzą do dużych zniszczeń.
Istota
terroryzmu
Zaprezentowane dwa podstawowe sposoby inicjacji gwałtownych procesów
bazujące na przesadnym zmniejszaniu lub zwiększaniu społecznych dysproporcji i intensyfikacji procesów społecznych są najważniejszymi zagrożeniami
demokracji. Szczególnie przesadne zwiększanie dysproporcji i intensywności
jest najważniejszą przyczyną rozwoju terroryzmu, który obecnie bezpośrednio
lub pośrednio doświadczamy. W tym świetle i w świetle rzeczywistych akcji
terrorystycznych centralnym elementem każdego terroryzmu jest wytworzenie
odpowiednio dużych dysproporcji, które pozwolą terroryście lub organizacji
terrorystycznej uzyskanie dużej dominacji ich sił nad otoczeniem w celu jak
największego osłabienia każdego oporu przeciwko negatywnym zmianom
wprowadzanym przez nich. W świetle monotonicznej charakterystyki sztywności,
terroryzm reprezentuje gwałtowne (szybkie) zmiany charakterystyki systemu z dF/dq>0
do dF/dq<0, gdzie 'q' opisuje negatywne
zmiany w otoczeniu. W odniesieniu do społecznego otoczenia
terroryzm kształtuje silne
uczucia strachu. Pomijając opisany centralny element terroryzmu, każdy terrorystyczny
proces zawiera wiele innych różnych elementów w zależności od
jego rzeczywistego rozwoju. Przykładowo ofiara terroryzmu zniszczy innych ludzi i różne obiekty związane z akcją terrorystyczną, albo rozpoczyna się walka
między terrorystą i ofiarą lub inną osobą, która może się skończyć z bardzo różnym efektem, ale również może nastąpić stopniowe rozładowanie
akcji terrorystycznej.
Każdy
terrorystyczny akt może być różny ze względu na użyty rodzaj siły i metody. Na przykład odpowiednio słabe
siły społeczne rozwijają bardzo intensywną i brutalną aktywność w stosunku do małej grupy ludzi przez odpowiednio krótki okres czasu. Natomiast
bardzo silne organizacje w początkowej fazie ekstensywnie rozwijają aktywność
charakteryzującą się odpowiednio niską intensywnością i brutalnością w kierunku do jak największej grupy ludzi i przez odpowiednio długi okres czasu.
Zwykle tej aktywności towarzyszy propagandowa kampania używająca na przykład
demokratycznych, ekonomicznych i religijnych argumentów, które uzasadniają
terrorystyczną aktywność. Ponieważ najsilniejsze społeczne siły mają
największe możliwości i zdolności tworzenia sytuacji terrorystycznych,
dlatego terroryzm napotyka bardzo duże przeszkody w jego prawniczej definicji.
Badanie terroryzmu w historii społeczeństw odkrywa w sposób jednoznaczny, że despotyczni przywódcy w polityce, religii czy
ekonomii byli twórcami strasznych aktów terroryzmu w porównaniu
do sporadycznych akcji indywidualnych lub małych grup ludzi. Obecnie,
coraz bardziej ekonomiczne organizacje zwiększają swoją siłę, co tworzy
nowe niebezpieczeństwo, że mogą one rozwinąć wielką terrorystyczną
aktywność w powiązaniu zarówno z kryminalnymi organizacjami, jak i z rządami,
które dążą do rozwiązywania ich partykularnych interesów nie wahając się
użyć siły militarnej.
Innym bardzo ważnym elementem funkcjonowania demokracji i terroryzmu
jest społeczne pole sił motywacji. W tym polu mogą dominować albo pozytywne
motywacje związane z pozytywnymi uczuciami, jak na przykład przyjemności i zadowolenia, albo negatywne motywacje związane z niezadowoleniem, złością, strachem. Pozytywne motywacje i demokracja wzajemnie się podsycają, tak jak negatywne motywacje i terroryzm wzajemnie się stymulują. Współczesnym przypadkiem terroryzmu stymulowanego przez negatywne motywacje było zjawisko wysyłania
pocztowych przesyłek zawierających
lub udających zawieranie anthrax'u. Zjawisko to wynikało z negatywnego społecznego
pola sił ukształtowanego przez terrorystyczny atak na World Trade Centre. W związku ze społecznym
polem sił motywacyjnym łatwo jest obecnie zaobserwować silny i powszechny
wzrost strachu. Na przykład: kształcimy się z powodu strachu o przyszłe
zatrudnienie, szybko zwiększamy zyski z powodu strachu zmiany koniunktury i bankructwa, pracujemy przesadnie długo ze strachu straty zarobków lub pracy
itd. Szczególnie negatywnymi motywacjami są motywacje przesadnie szybkiego i wielkiego wzrostu, ponieważ najefektywniejszymi sposobami ich realizacji są:
defraudacja, złodziejstwo, rabunek, gwałt i wojna. Gwałtowny wzrost
organizacji zwykle dokonuje się wielkim kosztem, który ponoszą jej społeczne i naturalne otoczenie. Właśnie dlatego obecny bardzo szybki wzrost ekonomii i populacji ludzi na świecie jest najważniejszą przyczyną zanieczyszczania i niszczenia przyrody oraz wielkiej biedy w tak zwanych krajach trzeciego świata.
Takie społeczne systemy zdominowane przez przesadną motywację monotonicznego
wzrostu, niezależnie od rodzaju sił, nazywamy dyktatorskimi, faszystowskimi
lub imperialistycznymi.
Podsumowanie
Zaprezentowana krótka holistyczna analiza demokracji i terroryzmu
przejrzyście pokazuje, że każde społeczeństwo jest
demokratyczne, jeżeli jego najważniejsze procesy przebiegają w sposób
ewolucyjny (stopniowy, łagodny) i cykliczny. Elastyczna i miękka struktura społeczna,
charakteryzująca się brakiem funkcjonowania przesadnie dużych i agresywnych
sił społecznych, pozwala na realizację warunków demokracji przy pomocy względnie
małych sił. W przeciwieństwie do tego, zbyt sztywne struktury społeczne
wymagają większych sił dla utrzymania funkcjonowania demokracji.
Parlamentarne wybory są tylko jednym z wielu sposobów realizacji demokracji, i dlatego nie we wszystkich warunkach mogą być efektywne. Na przykład, w sztywnych strukturach społecznych, biedni wyborcy mają znacznie mniejszą
wolność wyborów niż bogaci ludzi, natomiast w elastycznych i miękkich
strukturach mają oni większą wolność.
Dodatkowo,
wszystkie demokratyczne systemy respektują swoje otoczenia zarówno społeczne,
jak i naturalne w przeciwieństwie do totalitarnych i terrorystycznych, które
je osłabiają i niszczą. Należy podkreślić, że obecne zmiany
charakterystyk społecznych systemów wymuszane przez intensywny i ekstensywny
wzrost ekonomicznych sił tworzą coraz lepsze warunki sprzyjające rozwojowi
terroryzmu. Niewątpliwie jest to jedno z największych zagrożeń dla efektywności
współczesnej demokracji politycznej, jak i dla
przyrody na Ziemi. W tym kontekście, coraz bardziej będzie rozwijała
się aktywność terrorystyczna oraz gwałtowne protesty przeciwko globalizacji i wojnom, będą szczególnie stymulującymi czynnikami wprowadzania demokracji do
ekonomicznych procesów, jak i do relacji między ludźmi i przyrodą. Uważamy,
że jeżeli tego celu nie osiągniemy odpowiednio szybko, to obecna cywilizacja,
której USA są liderem albo szeryfem, prawdopodobnie zostanie zniszczona w sposób
gwałtowny.
*
Literatura:
-
The Macquarie Dictionary. (1997) Edited by Delbridge, A. et
al. 3rd Ed. The Macquarie Library, Macquarie University, Australia.
-
Turkiewicz, K., Turkiewicz, D.B. (2003) „Formalised
Synthetic Modelling of Subject-Object Relation", CASYS'03, The 6th
International Conference on Computing Anticipatory Systems, Liege, Belgium,
August 11-16.
-
Turkiewicz, K., Turkiewicz, D.B. (2002) „The Role of
the Structure of the Conditional Sentence in Sciences", The XVth ISA World
Congress of Sociology, Brisbane, Australia, July 7-13.
-
Turkiewicz,
K., Turkiewicz, D.B. (2002) „Feasibility and Conditions for the Application
of Anticipatory Systems into Changes in Social Structures", CASYS'01, The
5th International Conference on Computing Anticipatory Systems, Edited by Dubois,
D.M. American Institute of Physics Conference Proceedings 627:423-431.
(CASYS'01 Best Paper Awards).
*
Praca
ta pod tytyłem 'Holistic Analisis
of the Physical Nature of Democracy and Terrorism'
jest wydana w publikacjach The International Institute for Advanced Studies in
System Research and Cybernetics, University of Windsor, Windsor, Ontario, Canada. W tej chwili jeszcze
nie znamy dokładnych parametrów tej publikacji Instytutu, która zawiera tę
pracę.
1 2
« Filozofia i metodologia nauki (Publikacja: 02-09-2004 Ostatnia zmiana: 15-09-2004)
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 3594 |
|