Proponuję skończyć naszą rozmowę bez podsumowywania jej. Pytania, które zrodzą się w związku z nią, będą osobistą refleksją każdego czytelnika, starającego się zgłębić poplątane polskie losy. Jeżeli zaś przy okazji odpowie sobie na pytanie, dlaczego my, Polacy, z reguły „idziemy tam, gdzie zwykło się chodzić, a nie tam, gdzie powinno" i odpowiedź będzie uzmysławiać innym, będzie to jego wkład w budowanie nowej świadomości społecznej. Nasza rozmowa z pewnością spotka się z zainteresowaniem nie tylko członków i sympatyków Stowarzyszenia. Dziękuję Panu bardzo.

*

List Otwarty do uczestników Konferencji Międzyrządowej

Do uczestników Konferencji Międzyrządowej, która odbyła się w Brukseli w dniach 12-13 grudnia, został wysłany „List Otwarty" w sprawie odwołania do Boga w Konstytucji Europejskiej.
List podpisali m.in.: senatorowie RP Prof. Maria Szyszkowska i Andrzej Niski, poseł Piotr Gadzinowski, przedstawiciele partii: SLD, UP, Zieloni 2004, APP „Racja", Federacji Młodych UP oraz wielu organizacji pozarządowych, w tym Stowarzyszenie „Neutrum".
List został opublikowany w internetowym biuletynie „Willy Brandt Newsletter" (w wersji angielskiej) pod adresem:
www.socialistgroup.org/enlargement.html.

Prezentujemy też polską wersję listu.

*

List prof. Andrzeja Grzybkowskiego do „Neutrum"

Szanowny Panie Prezesie
(i inni twórcy „Biuletynu"),

Z opóźnieniem dziękuję za przesyłkę drukowanej wersji pisma. Jakkolwiek nie uważam się za tradycjonalistę i posługuję się wszechstronnie komputerem, miałem pewne niedogodności w lekturze, spowodowane dwuszpaltowym układem. Dlatego z ulga i przyjemnością zabrałem się do lektury wersji papierowej, której zalety są, jak się okazuje, nie zastępowalne.
Jestem zbudowany bardzo poważną i pogłębioną treścią większości tekstów. Ich analityczny charakter nie ma sobie równych, (może tylko w naukowych pismach prawniczych). Teksty te pokazują, jakie jest i powinno być właściwe pole działania naszego Stowarzyszenia, jego nie zastępowalność przez inne organizacyjne czy czasopiśmienne formy aktywności. Optymizm ten jest dodatkowo ugruntowany przekonaniem, że najgorszy okres mamy chyba za sobą, że od kilku miesięcy nie brak znaków ożywienia i wychodzenia z okresu bezwzględnej tyranii, że perspektywa członkostwa w UE i możliwości zaskarżania w jej organach daje „Neutrum" racje (i obowiązek) bytu.
Wracając jeszcze do Biuletynu — teraz łyżka dziegciu. Przy bardzo poważnym, niezwykle rzeczowym i obiektywnym charakterze głównych materiałów, mnie osobiście rażą antykościelne felietoniki czy notatki (w ramkach — choć nie zawsze), utrzymane w stylu popularnego, „ludowego" antyklerykalizmu (np. „Paniom ku pamięci" w nr 2, tekścik o Częstochowie w nr 3 itd.), czy banalne wyciąganie wszystkich historycznych grzechów i zbrodni Kościoła Katolickiego. Proszę mnie dobrze zrozumieć: sam jestem antyklerykałem i to wszystko, co tutaj krytykuję jest prawdą, ale prawdą nietaktyczną wobec naszych przeciwników, zwłaszcza intelektualistów kościelnych, którzy mają wprawę w lekceważeniu i nawet wykpiwaniu takich postaw i metod „walki" z kościołem katolickim. Tego rodzaju antyklerykalizmem zajmuje się w kraju kilka wyspecjalizowanych, że tak powiem, pism, nie powiem, lubię do nich zaglądać. Nb. są one swego rodzaju fenomenem, uchodzącym chyba uwadze publicznej (i może naszej). Może warto by o nich coś napisać? Zrobić wywiady z redaktorami naczelnymi? Tak czy owak — nie konkurujmy i nie dublujmy ich.

Łączę pozdrowienia i wyrazy uznania  
Andrzej Grzybkowski
(członek Neutrum, prof. UW)

*

List do minister K. Łybackiej wysłany pocztą internetową 25 listopada 2003 r.

Szanowna Pani Minister,

Od 1990 r. Stowarzyszenie na rzecz Państwa Neutralnego Światopoglądowo „Neutrum" działa na rzecz polskiej szkoły, w której respektuje się minimalne standardy praw człowieka, w której pojęcia konwencji międzynarodowych: „każdy" i „nikt" będą stosowane bez wyjątku — nikogo nie dyskryminując lub uprzywilejowując.
Polska szkoła, którą Pani Minister kieruje powinna pozostawać poza wpływami czynników zewnętrznych, a takim jest Kościół katolicki. Byłoby to zgodne z zapisaną w Konstytucji i konkordacie zasadą „niezależności", której wykładnia — dokonana przez Kościół katolicki — brzmi następująco: „Niezależność (...) oznacza taki stopień autonomii danego bytu w stosunku do innego, który wyklucza ingerencje każdego z nich w wewnętrzne sprawy drugiego" (W. Góralski, A. Pieńdyk, „Zasada niezależności i autonomii Państwa i Kościoła w konkordacie polskim z 1993 roku", Wyd. UKSW, Warszawa 2000, s. 12). Jak wynika z wykładni kościelnej, byłoby to również zgodne z nią.
Ostatnio zbulwersowała nas informacja zawarta w artykule „Integracja europejska i kwestie społeczne ("Wiadomościach" KAI, nr 46 z 23.11.2003, s. 13):
„Min. Krystyna Łybacka poinformowała biskupów o planach resortu… Biskupi z kolei poruszyli problem oceny z religii na świadectwie szkolnym, która w ich opinii winna być wliczana do średniej ocen. Podjęto także decyzję powołania wspólnych zespołów do rozpatrzenia tej sprawy".
Naszym zdaniem fakty podane przez „Wiadomości" nie dają pogodzić się z wykładnią zasady „niezależności".
W związku z powyższym proszę Panią Minister o odpowiedź: jakie będą działania resortu, aby zasada ta była stosowana? Czy do „zespołów" zostaną przez Panią Minister zaproszeni również przedstawiciele spoza Kościoła katolickiego? Jak powyższa sprawa, Pani zdaniem, wpisuje się w polskie działania na rzecz wejścia w orbitę szkoły Unii Europejskiej?

Z wyrazami szacunku i poważania
Czesław Janik
Prezes Zarządu Krajowego

*

Poniżej prezentujemy odpowiedź MEN na list z dnia 25 listopada 2003 r.

30. 12. 2003.

Pan Czesław Janik
Prezes Zarządu Krajowego
Stowarzyszenia „Neutrum"

Szanowny Panie Prezesie!

Nawiązując do pytań przekazanych pocztą elektroniczną uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień:
Kwestie związane z nauczaniem religii w szkołach publicznych wymagają uzgodnień pomiędzy resortem oświaty i kościołami oraz związkami wyznaniowymi. Uzgodnienia te przebiegają zgodnie z zapisem art. 25 ust. 3 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, to znaczy z zachowaniem zasa-dy poszanowania autonomii i wzajemnej niezale-żności, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.
Zgodnie z zasadą równości kościołów wobec prawa przepisy dotyczące nauczania religii są konsultowane ze wszystkimi kościołami i związkami wyznaniowymi, które prowadzą takie nauczanie w ramach systemu oświaty.
Współdziałanie państwa z kościołami i związkami wyznaniowymi dokonuje się na różnych płaszczyznach i w różnych formach. W przypadku relacji państwo-Kościół Rzymskokatolickijest nią Komisja Wspólna Przedstawicieli Rządu i Epi-skopatu Polski. Współdziałanie resortu oświaty z innymi kościołami i związkami wyznaniowymi od-bywa się w ramach struktur organizacyjnych wy-nikających z prawa wewnętrznego tych kościołów oraz z ustaw regulujących stosunki między państwem a poszczególnymi kościołami. Pragnę zapewnić, że ustalenie podejmowane w trakcie prac zespołów roboczych wewnątrz Komisji Wspólnej będą, zgodnie z przyjętą zasadą, przedmiotem konsultacji z innymi kościołami, które organizują nauczanie religii w szkole publicznej.
W czasie posiedzenia Komisji Wspólnej poruszono kwestię średniej oceny ucznia. Resort oświaty stoi na stanowisku, że do średniej ocen wlicza się wyłącznie oceny z obowiązkowych zajęć edukacyjnych (przedmiot „religia" nie ma takiego statusu).
Wspomniana zasada konstytucyjna jest też zawarta, w odniesieniu do relacji Państwo-Kościół Rzymskokatolicki, w Konkordacie między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską. Podobne umowy konkordatowe wyznaczają relacje miedzy państwem i Kościołem Rzymskokatolickim w wielu krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Z poważaniem  
wz. Ministra
Franciszek Potulski

*

Warszawa, 3 grudnia 2003 r.

Szanowny Pan
Andrzej Kiedrowicz
Prokurator Okręgowy
Prokuratura Okręgowa w Bydgoszczy
ul. Farna 6
85-101 Bydgoszcz

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa

W związku z informacjami przekazywanymi przez środki masowego przekazu: prasę, radio, telewizję, internet dotyczącymi wszczęcia postępowania dyscyplinarnego i zawieszenia w czynnościach służbowych nauczycielki w Zespole Szkół Nr 19 (Szkoła Podstawowa nr 29 i Gimnazjum nr 38) w Bydgoszczy, ul. Siedleckiego 11 — Bożeny P. przez p. Kuratora p. Jarosława Słomę i Dyrektorkę ww. Zespołu Szkół p. Eleonorę Terlecką — informuję, że działania Kuratora i Dyrektora Zespołu Szkół stanowi naruszenie art. 194 i 231 Kodeksu karnego w związku z art. 53 ust. 7 Konstytucji RP.

Uzasadnienie

Fakt wszczęcia postępowania dyscyplinarnego i zawieszenie w czynnościach służbowych nauczycielki Bożeny P. z powodu jej przynależności do Bractwa Religijnego Himawanti stanowi jaskrawe pogwałcenie gwarantowanych przez Konstytucję RP, Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r., także ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z 17 maja 1989 r., uprawnień jednostki wynikających z wolności sumienia i wyznania.
Konstytucja RP w art. 53 ust. 7 stwierdza, że „Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawniania swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania". Art. 25 ust. 2 Konstytucji nakazuje władzom publicznym w Rzeczypospolitej Polskiej zachować bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych i zapewnić swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.
Kodeks karny w art. 194 przewiduje karalność ograniczania człowieka w przysługujących mu prawach ze względu na jego przynależność wyznaniową, a art. 231 uznaje za przestępstwo działanie funkcjonariusza publicznego, który przekracza swoje uprawnienia i wyrządza szkodę interesom publicznym i prywatnym.
Działalność kuratora J. Słomy i dyrektorki E. Terleckiej wobec nauczycielki Bożeny P. wypełnia znamiona czynów określonych w art. 194 i 231 Kodeksu karnego. Nie mieli oni podstaw prawnych do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego i zawieszenia w czynnościach służbowych Bożeny P. Obowiązani byli do poszanowania tajemnicy wyznania (prawa do milczenia) Bożeny P., gwarantowanej przez art. 53 ust. 7 Konstytucji, ustawę o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, międzynarodowe pakty i konwencje dotyczące praw człowieka. Przynależność wyznaniowa jednostki, jej przekonania religijne czy światopogląd nie mogą być przesłanką zawieszenia w prawach i wszczęcia postępowania dyscyplinarnego. Uznać je należy za przejaw dyskryminacji jednostki.

Prezes Zarządu Krajowgo
Czesław Janik

Do wiadomości:
Minister Sprawiedliwości-Prokurator Generalny RP Grzegorz Kurczuk,
Rzecznik Praw Obywatelskich,
Helsińska Fundacja Praw Człowieka

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Biuletyn Neutrum, Nr 4 (31), Listopad 2003 List do Rzecznika Praw Dziecka w sprawie Alicji Tysiąc

Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (2)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word