|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Światopogląd » Dzieje wolnomyślicielstwa
Ocalić od zapomnienia [4] Autor tekstu: Joanna Rutkowska
Kazimierz Sterling
(?)
Polski adwokat
okresu międzywojennego, pochodzenia żydowskiego. Opowiadał się za asymilacją
Żydów. Działał społecznie w Kole Obrońców Politycznych, którego zadaniem było
udzielanie pomocy prawnej oskarżonym w procesach politycznych i szykanowanym w postępowaniach administracyjnych. Bronił oskarżonych m.in. w procesie
brzeskim. W ramach
Stowarzyszenia Wolnomyślicieli Polskich powołano Radę Tymczasową Gminy
Bezwyznaniowej z R. Minkiewiczem i Kazimierzem Sterlingiem na czele. W 1922 r.
specjaliści od prawa cywilnego przygotowali projekt Statutu Gminy
Bezwyznaniowej, który wraz z dołączonym memoriałem i podpisany przez kilkuset
przyszłych członków gminy skierowano do Ministerstwa w celu zarejestrowania.
Zmarł w 1933 r., został pochowany na cmentarzu żydowskim w Warszawie, przy ul.
Okopowej 49/51. SPRAWDŹ
NA MAPIE
Henryk Świątkowski
(2 kwietnia 1896-22 marca 1970)
Prawnik, działacz społeczno-polityczny; specjalista w dziedzinie prawa
wyznaniowego i rolnego, minister sprawiedliwości w rządzie Krajowej
Rady Narodowej.
Od 1923
członek PPS,
dwukrotnie poseł na Sejm;
obrońca w procesach politycznych. W 1940 aresztowany przez Niemców,
więziony na Pawiaku i w Oświęcimiu;
poseł do KRN i na Sejm do 1956 (na Sejm
Ustawodawczy oraz
na Sejm PRL I kadencji). Wiosną 1945 z polecenia Świątkowskiego podjęto śledztwo dotyczące
zbrodni na polskich oficerach w Katyniu, a jego prowadzenie powierzył prokuratorowi Jerzemu
Sawickiemu. Celem śledztwa było wówczas zafałszowanie i zatajenie zbrodni. W latach 1945-1956 minister
sprawiedliwości. W latach 1948-1954 członek KC
PZPR; od 1947 profesor na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu
Warszawskiego, twórca Katedry Prawa Wyznaniowego UW. Współzałożyciel Zrzeszenia
Prawników Polskich i Stowarzyszenia
Ateistów i Wolnomyślicieli. Przewodniczący Stowarzyszenie Obrony Wolności
Sumienia w Polsce. Organizacja powstała 16 kwietnia 1934 r. w Zamościu
powstało. Od maja 1934 r. wydawała pismo „Wolność Sumienia". Cele i działalność
stowarzyszenia to przede wszystkim: propagowanie zasad wolności sumienia i tolerancji religijnej w Polsce poprzez reformy prawne i etyczno-obyczajowe,
wprowadzenie świeckich urzędów stanów cywilnego, świeckie rozwody, obowiązek
gmin zakładania cmentarzy, budowa krematoriów, świecka przysięga, uzupełnianie
działań PZMW. Stowarzyszenie zlikwidowano w tym samym czasie, co PZMW.
Aleksander Świętochowski
(1849-1938)
Na łamach założonej przez niego
„Prawdy"
postulowano przede wszystkim porzucenie kultu przeszłości na rzecz aktywności i pracy elementarnej: upowszechniania wiedzy wśród najuboższych warstw
społecznych, postępu technicznego, nauki, kultu bogactwa i dobrobytu
materialnego. Świętochowski w swych felietonach walczył ze społecznym i obyczajowym zacofaniem, propagował śluby cywilne, edukację w kierunku nauk
przyrodniczych, wspierał emancypację kobiet. W 1881 r. wywołał oburzenie
wyprawiając pogrzeb świecki 6-letniemu synowi Maurycemu. Publicysta,
pisarz, historyk i filozof; czołowy ideolog pozytywizmu warszawskiego; w 1871 r.
opublikował w „Przeglądzie Tygodniowym" manifest tzw. młodej prasy „My i wy", a w 1873 założenia programowe pozytywizmu w cyklu
artykułów „Praca u podstaw"; dopełnieniem publikacji były „Wskazania
polityczne" (1882), w których głosił zastąpienie działań na rzecz niepodległości
Polski jako nie mających szans powodzenia politycznego, programem rozwoju
gospodarczego i kulturalnego oraz demokratyzacji społeczeństwa polskiego.
Redaktor i publicysta pism propagujących hasła pozytywistyczne „Przegląd
Tygodniowy"' "Nowiny", „Prawda"; czołowy przedstawiciel liberalizmu polskiego,
współtwórca i przywódca Związku Postępowo-Demokratycznego i związanego z nim
Towarzystwa Kultury Polskiej. Podczas I wojny światowej orientacja
pozytywistyczna zbliżyła go do Narodowej Demokracji i po wojnie publikował
głównie na łamach prasy ND (do 1929) i innych pism opozycyjnych w stosunku do
sanacji (m.in. związanych z Frontem Morges). W twórczości literackiej główne
miejsce zajmują dramaty („Dusze nieśmiertelne", „Duchy"), nowele („Chawa
Rubin"), a także prace z zakresu genezy moralności („O powstaniu moralności",
„Źródła moralności") i historii idei („Utopia w rozwoju historycznym").
Józef Wasowski
(1885-1947)
Redaktor naczelny czasopisma
„Panteon",
organu programowego Polskiej Ligi Wolnej Myśli
powstałej w lipcu 1906 r. w Paryżu.
Publicysta, dziennikarz; przed I wojną światową współpracownik m.in. „Nowej
Gazety" i "Myśli Niepodległej", założyciel (1923) i redaktor naczelny
Polskiej Agencji Publicystycznej; 1920-29 felietonista „Kuriera Polskiego",
1932-34 redaktor naczelny „Epoki"; wykładowca w Wyższej Szkole Dziennikarskiej;
poseł do KRN i na sejm; założyciel (1945) i redaktor naczelny „Kuriera
Codziennego";1944-47 prezes Związku Zawodowego Dziennikarzy RP; pierwszy prezes
PPR; Pisarz i czytelnik (1936), Człowiek, naród, ludzkość (1946).
Emil Wojnarowski
(?)
M.in. redaktor naczelny powojennego tygodnika laickiego „Argumenty".
Antoni Żabicki
(1818-1889)
W latach
1863-70 w Anglii wydawał „Głos Wolny";
działacz polityczny, uczestnik rewolucji
węgierskiej w latach 1848-49; od 1850 członek TDP; 1851-62 w jego Centralizacji;
1866-71 sekretarz I Międzynarodówki (do spraw Polski).
c.d.n.
1 2 3 4
« Dzieje wolnomyślicielstwa (Publikacja: 31-10-2009 )
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 6909 |
|