Wykres 7 porównanie PKB per capita (PPP w $) a wskaźnik przyrostu naturalnego w EU-27 w latach 1997-2008

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat, ONZ, MFW oraz FBI Factbook

Na wykresie 7. Zestawiono zmiany wskaźnika przyrostu naturalnego oraz PKB per capita mierzonym w parytecie siły nabywczej dolara w latach 1997 — 2008 w krajach EU-27. Na niebiesko zaznaczono także trend zmian dzietności.

W rozpatrywanym okresie, ma miejsce niewielki wzrost uśrednionego wskaźnika dzietności (o 5%) przy bardzo wysokim wzroście PKB per capita (o 74%). Współczynnik korelacji pomiędzy wymienionymi wyznacznikami jest także dodatni i wynosi 74%. Pomimo pozytywnego wzrostu wskaźnika dzietności, wciąż jest on znacznie poniżej prostej zastępowalności pokoleń. W celu osiągnięcia tej granicznej wartości, konieczny byłby średni wzrost na poziomie 34% (licząc od stanu z roku 2008).

Rysunek 4. Zmiany populacji Europy w latach 2007-2050

Źródło: J. Krupska, Sytuacja demograficzna Polski na tle świata i Europy, Warszawa 2005

Rysunek 4. Ilustruje ubytek obywateli Europejskich przy jednoczesnym masowym napływie ludności z Afryki i Azji. Duża cześć emigrantów poszukujących lepszych warunków bytowych zadowala się zasiłkami, które są stosunkowo łatwo dostępne na terenie zamożniejszych państw Europy w tym Francji, Szwecji i Wielkiej Brytanii. ^{[ 33 ]}

Ponadto dzietność wśród ludności napływowej znacznie przekracza rozrodczość rodzimych mieszkańców oraz asymilacja kulturowa imigrantów jest ograniczona, ^{[ 34 ]} co w dłuższej perspektywie może doprowadzić do powstania znacznych napięć na tle religijnym i etnicznym.

3.3Czy jest możliwe odwrócenie tego trendu?

Wykres 8. Współczynnik dzietności a Wskaźnik Rozwoju Społecznego

Źródło: Ed Young. Współczynnik dzietności pnie się znowu w górę w najbardziej rozwiniętych krajach, dostępne w World Wide Web: http://www.racjonalista.pl/ (z dn. 25.03.2010)

Autorem wykresu 8. jest Mikko Myrskyla z uniwersytetu w Pensylwanii. Na podstawie jego analizy można wysnuć wniosek iż w najbardziej zaawansowanych stadiach rozwoju społeczeństw, posiadanie dzieci wraca do łask. Profesor Myrskyla uważa, że niektóre najbardziej rozwinięte kraje, odwróciły swoje spadające współczynniki dzietności, prawdopodobnie poprzez poprawę równości płci oraz ułatwienie kobietom prowadzenia domu, przy jednoczesnym spełnieniu się w karierze zawodowej. ^{[ 35 ]}

Poseł Maciej Płażyński podkreślał, że „silna rodzina, duchowo i materialnie, to silny obywatel i silne państwo". ^{[ 36 ]} W celu wzmocnienia rodziny politycy mają szeroki wachlarz instrumentów np.: ^{[ 37 ]}
· Najmocniej stymulującymi są mechanizmy podatkowe, polegające na uwzględnianiu osób, które podatnik ma na utrzymaniu. Można tu zastosować iloraz rodzinny lub kwotę wolną od podatku na każde dziecko.
· W większości krajów Europy, stosuje się powszechne, wypłacane niezależnie od dochodów, tzw. „alokacje" czyli zasiłki o charakterze inwestycji w dziecko . Państwo dopłaca wtedy każdej osobie wychowującej dziecko, określoną kwotę miesięcznie. Najczęściej, z każdym kolejnym dzieckiem kwota ta rośnie.
· Różnego typu zasiłki pomagające w utrzymaniu dziecka np.: porodowe, z okazji pójścia do szkoły, dla dziecka w wieku przedszkolnym, dla rodzin o niskich dochodach itp.
· Urlopy rodzicielskie i macierzyńskie, różnej długości i w różnym stopniu płatne.
· Zabezpieczenie emerytalne dla osób, które pracowały w domu wychowując dzieci.
· „Karty rodzin dużych" czyli specjalne „karnety" (powszechne wykorzystywane w krajach Starej Unii) ułatwiające życie rodzinom wielodzietnym, poprzez zniżki komunikacyjne, do muzeów, kin , teatrów, ośrodków sportowych itp.

4. Podsumowanie

W ciągu ostatnich 50 lat w Europie, wyraźnie rysuje się trend spadku dzietności. Jednocześnie, zmniejszyła się liczebność zawieranych małżeństw oraz wzrosła liczba rodzin rozbitych, które wychowują dzieci samotnie. Najważniejszymi przyczynami takiej sytuacji są: ^{[ 38 ]}
· wzrost standardu życia i zmniejszająca się liczba urodzeń,
· zwiększająca się długość życia (W regionach rozwiniętych 20% populacji przekroczyła 60 rok życia i do 2050 roku zwiększy się do 33%. W regionach rozwijających się wskaźnik ten wzrośnie z 8% do 20%.),
· zwiększająca się liczba osób starszych, wpływają na zmniejszanie się ilości domowników (Średnia liczba mieszkańców w rodzinie spadła i wynosi obecnie 2.8 w regionach rozwiniętych.),
· migracje (175 milionów ludzi (3% światowej populacji) przebywa poza krajem urodzenia,
· w 2001 roku liczbę uchodźców oszacowano na 20 milionów), „getta" niewykwalifikowanych emigrantów z Afryki oraz Azji,
· coraz większa ilość rozwodów, osób kohabitujących, oraz samotnie wychowujących dzieci,
· kobiety mają mniej dzieci i rodzą je w późniejszym niż dotychczas wieku,
· wiek zawarcia związku małżeńskiego uległ zmianie i przesunął się z 25 na 29 rok życia we wszystkich regionach świata,
· rozszerzenie się możliwości zatrudnienia dla kobiet

Ponadto, Andrzej Brodziak i Irena Krupa w artykule o zdrowiu publicznym, wymieniają następujące przyczyny zniechęcenia do posiadania więcej jak jednego dziecka: ^{[ 39 ]}
· Jest to nie eleganckie, nie jest to modne.
· Będzie to nam ( mi ) przeszkadzało w rozwoju, kształceniu, zabawie, spotkaniach towarzyskich, wyjazdach, organizowaniu sobie przyjemności.
· Pochłonie to wiele moich zasobów finansowych, co uszczupli „moje osobiste" możliwości.
· Jest to nudne i nieciekawe.
· Inni się z takich wielodzietnych rodzin naśmiewają.
· Nie ma to sensu w tym nieprzyjaznym, trudnym, bezsensownym świecie.

Powyższe zjawiska są swoistym „ostatnim dzwonkiem" dla całej cywilizacji europejskiej. Omówione symptomy zakłócają podstawowe funkcje rodziny, w tym ekonomiczną, reprodukcyjną i społeczną. Wpływają również negatywnie na jej potrzeby związane z kwestiami zdrowia, wyżywienia, mieszkalnictwa, pomocy psychicznej i fizycznej oraz rozwoju osobistego. ^{[ 40 ]} Ponadto poprzez zaburzoną strukturę demograficzną, w Europie rodzi się groźny konflikt społeczny.

W celu ratowania starego kontynentu, polityka demograficzna państw Europy, musi uwzględnić powyższe trendy i potrzeby.

Jednym z rozwiązań może być oparcie strategii demograficznej na chrześcijańskich fundamentach cywilizacji Europejskiej, uwzględniającej niezbywalną wartość życia oraz rodzinę jako podstawowy filar tworzący narody. ^{[ 41 ]} Z kolei problematyka rodzina oraz edukacyjna powinna wtedy stanowić trzon każdej polityki socjalnej.

Inna możliwość zachowania równowagi demograficznej Europy to masowy napływ młodej ludności z krajów o wysokim przyroście naturalnym.

W celu osiągnięcia „populacyjnego optimum" ^{[ 42 ]} możliwe jest także masowe zastosowanie skutecznej kontroli urodzeń czyli: antykoncepcji, sztucznego zapładniania, oraz sterylizacji.

Kolejny scenariusz jest futurystyczną wizją przyszłości. Poprzez zrewolucjonizowanie technologii produkcji (zarówno żywności jak i mieszkalnictwa) większość społeczeństwa mogłaby pracować mniej, będąc na dotychczasowej stopie życia i nie niszcząc środowiska. Trzeba tu zauważyć, że średnia gęstość zaludnienia Europy [bez Rosji] to 64 os/km², natomiast średnia światowa wynosi 45 os/km² [dla Azji zaś wskaźnik ten jest najwyższy i wynosi 116 os/km²], wnioskować stąd można, że miejsca dla wszystkich teoretycznie byłoby wystarczająco. ^{[ 43 ]}

5. Bibliografia:

1. Andrzej Glass, Harcerska droga do szczęścia, Główna Kwatera Harcerzy ZHR, Warszawa 2009
2. Raport: J. Dorbritz, C. Höhn, R. Naderi, The Demographic Future of Europe — Facts, Figures, Policies, Results of the Population Policy Acceptance Study (PPAS), Robert Bosch Foundation, Stuttgart 2005
3. Raport: Michał Boni, Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2009
4. Raport: Europe's demographic future: facts and figures, Commission of the European Communities, Brussels 2007
5. Artykuł: Stanisław Jedynak , Demografia a etyka w perspektywie ekorozwoju — nadzie i niebezpieczeństwa, Lublin 2007
6. Artykuł: J. Krupska, Sytuacja demograficzna Polski na tle świata i Europy, Warszawa 2005
7. Artykuł: Irena Kowalska, Sytuacja demograficzna Polski na tle Europy i świata, SGH, Warszawa 2004
8. Raport: Highlights on health in Latvia, European Commission Health Report on Latvia, Brussels 2001
9. Raport : Peteris Zvidrins, Depopulation in the Baltic states, Centre of Demography, University of Latvia, 2009
10. Raport: Konstantinos Giannakouris, Population and social conditions, Regional population projections EUROPOP2008, Luxembourg 2010
11. Raport: Wyzwania dla narodowej polityki migracyjnej w kontekście UE., Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa 2004
12. Platon, Prawa, Warszawa 1960
13. Overpopulation is a myth, dostępne w World Wide Web: http://pop.org/ (z dn. 20.06.2010)
14. The World Factbook, dostępne w World Wide Web: https://www.cia.gov/ (z dn. 12.03.2010)
15. Ed Young, Współczynnik dzietności pnie się znowu w górę w najbardziej rozwiniętych krajach, dostępne w World Wide Web: http://www.racjonalista.pl/ (z dn. 25.03.2010)
16. Human Development Report 2009, dostępne w World Wide Web: http://hdrstats.undp.org/ (z dn. 23.05.2010)
17. Population Division of the Department of Economic and Social Affairs of the United Nations Secretariat, World Population Prospects: The 2008 Revision, dostępne w World Wide Web: http://esa.un.org/unpp/ (z dn. 25.05.2010)
18. Towards sustainable and optimum populations, dostępne w World Wide Web: http://www.optimumpopulation.org/ (z dn. 08.05.2010)
19. London School of Economics: Reduction of world population by between three to five billion people between now and 2050, dostępne w World Wide Web: http://seeker401.wordpress.com/ (z dn. 25.05.2010)
20. Contraception cheapest way to combat climate change, dostępne w World Wide Web: http://www.telegraph.co.uk/ (z dn. 25.05.2010)
21. Pielgrzymka parlamentarzystów na Jasną Górę, dostępne w World Wide Web: http://kronika.sejm.gov.pl/ (z dn. 25.05.2010)
22. prof. n.med. Ludwika Sadowska, Obrona życia - dziedzictwa jedynego i niepowtarzalnego, dostępne w World Wide Web: http://rodzina.dlapolski.pl/ (z dn. 25.05.2010)
23. Joanna Krupska, Polityka rodzinna w Europie, dostępne w World Wide Web: http://www.zoliborz.eu/ (z dn. 23.05.2010)
24. Health Statistics > Fertility rate, total > births per woman (2002) by country, dostępne w World Wide Web: http://www.nationmaster.com/ (z dn. 20.05.2010)
25. Janusz Anioł, Kiedy upadnie ZUS, dostępne w World Wide Web: http://www.kurier.wzz.org.pl/ (z dn. 18.05.2010)
26. Zadłużenie ZUS w bankach komercyjnych wynosi 1,8 mld zł, dostępne w World Wide Web: http://praca.gazetaprawna.pl/ (z dn. 20.05.2010)
27. Tackling Demographic Change, dostępne w World Wide Web: http://ec.europa.eu/ (z dn. 02.04.2010)
28. World Population Features. Long-Range World Population Projections Based on the 1998 Revision, United Nations, 1999; 2004 World Population Data Sheet of the Population Reference Bureau, dostępne w World Wide Web: http://www.prb.org (z dn. 15.05.2010)
29. Total Fertility Rate 1995 - 2005: Germany, Ireland, United Kingdom, dostępne w World Wide Web: http://micpohling.wordpress.com/ (z dn. 23.05.2010)
30. Danuta Hübner, Europa musi być bliżej obywateli, dostępne w World Wide Web: http://www.euractiv.pl/ (z dn. 02.04.2010)
31. Główne trendy rozwoju rodziny na świecie, dostępne w World Wide Web: http://www.unic.un.org.pl/ (z dn. 03.04.2010)
32. Współczynnik dzietności, dostępne w World Wide Web: http://pl.wikipedia.org/ (z dn. 05.04.2010)
33. Andrzej Brodziak, Irena Krupa, Metodologia dziedziny „Zdrowie Publiczne" — część III, dostępne w World Wide Web: http://e-learning5.webpark.pl/ (z dn. 07.04.2010)
34. Statistics data, dostępne w World Wide Web: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/ (z dn. 02.04.2010).

Zobacz także te strony: Idźcie, tylko, broń Boże, nie rozmnażajcie się Współczynnik dzietności pnie się znowu w górę w najbardziej rozwiniętych krajach Overpopulation: a Threat Caused by Religion Strajk bocianów albo o becikowcach Macierzyństwo - dramat z chórem w tle Sytuacja demograficzna świata Błogosławieństwo boże. O świadomym macierzyństwie

Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też: Michael Ruse: ewolucja człowieka jest dużym problemem dla chrześcijan Małe różnice wyzwalają wielką wredność

Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (6)..

Wyślij mailem..

Wersja do druku    PDF    MS Word