Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
204.038.574 wizyty
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Wyszukaj na stronach:

Kryteria szczegółowe

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 654 głosów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:
Sklepik "Racjonalisty"

Złota myśl Racjonalisty:
Nic dziwnego, że badając świat stwierdzamy, iż jest on racjonalny, bo przecież nasza racjonalność wykształciła się na drodze naturalnej selekcji, w procesie ewolucyjnym, który doprowadził do powstania gatunku homo sapiens.
 Kultura » Historia

Kontakty polsko-bizantyńskie na początku XI wieku [5]
Autor tekstu:

Kilka obiektów archeologicznych odkopanych na Ostrowie nosi wprawdzie charakter bizantyński, znaleziska te budzą jednak liczne wątpliwości. Nie jest jasna ich chronologia, a także pochodzenie [ 88 ]. Wydaje się, że mogą to być pozostałości łupów z wyprawy kijowskiej. W takim wypadku obiekty te nie mają większego znaczenia dla naszych rozważań. Podobnie znajomość greki przez Mieszka, choć może mieć znaczenie, nie przesądza sprawy. Kwestią tą zająłem się już szerzej w innej pracy, poświęconej kształceniu książąt polskich na początku XI wieku, teraz więc wspomnę jedynie podstawowe dla nas wnioski. Przede wszystkim fakt przyswojenia greki przez Mieszka nie musiał świadczyć o wpływach wschodnich. Na uczonym dworze Ottona III język ten cieszył się wielką estymą, a sam cesarz, będący niekwestionowanym wzorem dla Bolesława Chrobrego, władał tym językiem [ 89 ]. Nie zanikło także nauczanie greki w kręgu zachodnim. Jak podkreślała Brygida Kűrbis [ 90 ], w Niemczech istniały liczne ośrodki twórczości greckiej, m.in. w Reichenau, Kolonii, Leodium, Dijon, Gone i Toul. Niewykluczone, że fakt zadbania o wykształcenie syna w języku greckim był elementem szerszego programu wzorowania się na dworze ottońskim, który jak się zdaje realizował Bolesław Chrobry [ 91 ].

Inaczej sprawa ma się z postacią Anastazego Korsunianina. Był to człowiek o niezwykle ciekawym, a zarazem pełnym domniemań życiorysie [ 92 ]. Z pochodzenia Grek, jak się zdaje przynajmniej początkowo agent bizantyński [ 93 ]. W 988 roku wstąpił na służbę księcia kijowskiego Włodzimierza, pomagając mu w zdobyciu Korsunia na Krymie (stąd jego przydomek: Korsunianin). Następnie udał się z księciem do Kijowa, gdzie ten uczynił go prepozytem katedry metropolitalnej, a tym samym jednym z najwyższych rangą dostojników Cerkwi ruskiej. Wobec zmian na tronie kijowskim zdołał zachować na tyle elastyczne stanowisko, by utrzymać powierzony urząd. Dopiero, kiedy Kijów zdobył Bolesław, z nieznanych względów postanowił wyruszyć z nim do Polski. Relacja latopisa [ 94 ] nie pozostawia wątpliwości — uczynił to niewątpliwie z własnej woli, nie zaś pod przymusem. W tym miejscu znane dzieje Anastazego Korsunianina urywają się. Wydaje się, że Anastazy mógł zdecydować się na podróż do Polski działając dalej jako szpieg bizantyński. To, samo w sobie stanowiłoby dowód zainteresowania Bizancjum Polską. Niewykluczone również, że dostojnik ten w późniejszym czasie pośredniczył w kontaktach między Bolesławem a cesarstwem. Kto wie, czy nie miał on również jakiegoś wpływu na fakt wysłania kijowskiego poselstwa do basileusa. Jeśli Anastazy wkupił się w łaski Bolesława, a źródło ruskie na to wskazuje, to ten mógł w jakimś stopniu kierować się jego radami.

Wydaje się, że Bazyli nie zignorował poselstwa. Po pierwsze, druga połowa jego panowania stanowi okres najżywszej działalności dyplomacji bizantyńskiej. Zaskakujące byłoby, gdyby tak rozsądny i dbający o zagraniczne stosunki władca odesłał z niczym posłów przybywających od stosunkowo silnego i wpływowego księcia. Warto zwrócić w tym miejscu uwagę na wnioski, do których doszedł Maciej Salamon. O ile perspektywa sojuszu polsko-węgierskiego wymierzonego w Bizancjum nie wydaje się realna, o tyle nie można wykluczyć, że Bazyli nawiązał kontakt z Chrobrym, na wypadek przyszłego konfliktu ze Stefanem I. Wtedy to stosunki z polskim władcą mogłyby mu zapewnić możliwość zorganizowania dywersji na tyłach przeciwnika. Jak wiadomo do potrzeby takiej nigdy nie doszło. Stefan aż do śmierci Bazylego przyjaźnie odnosił się do Bizancjum, a kryzys w Polsce, który wybuchł za panowania Mieszka II [ 95 ], uniemożliwił kontynuowanie jakiejkolwiek dalekosiężnej polityki. Należy natomiast zgodzić się ze stwierdzeniem, którym swoją pracę zwieńczył Maciej Salamon [ 96 ]. Wprawdzie ciężko o pewność ze względu na brak źródeł, jednak liczne przesłanki wskazują na to, że stosunki polsko-bizantyńskie na krótki czas rzeczywiście zostały nawiązane.

Podstawowa bibliografia

Poniżej wymienione są podstawowe artykuły i opracowania poświęcone poselstwu wysłanemu do Bazylego. Pozostała literatura wykorzystana przy sporządzaniu pracy jest cytowana w przypisach.

  • A.F. Grabski, Bolesław Chrobry, Warszawa 1966, s. 243-271;
  • A.F. Grabski, Studia nad stosunkami polsko-ruskimi w początkach XI wieku, „Slavia Orientalis", VI (1957), s. 164-211;
  • M. Salamon, "Amicus" or „hostis"? Boleslav the Valiant and Byzantium, „Byzantinoslavica", 54 (1993), s. 114-121;
  • J. Strzelczyk, Bolesław Chrobry, Poznań 1999, s. 160-191;
  • S. Zakrzewski, Bolesław Chrobry Wielki, Kraków 2000, s. 299-315.


1 2 3 4 5 

 Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też:
Reakcja pogańska w Polsce
My Euroazjaty

 Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (3)..   


 Przypisy:
[ 88 ] U progu chrześcijaństwa w Polsce. Ostrów Lednicki, t. I-II, pod red. K. Żurowskiej, Kraków 1993; B. Bolz, Inskrypcja na brązowym krążku z Ostrowa Lednickiego. Materiały dyskusyjne [w:] Mente et litteris. O kulturze i społeczeństwie wieków średnich, Poznań 1985; G. Labuda, Wyjaśniające się tajemnice Ostrowa Lednickiego [w:] Ibidem.
[ 89 ] Postać Ottona III oraz jego stosunki z Bolesławem Chrobrym najpełniej w polskiej literaturze opisał w jednej ze swoich nowszych prac J. Strzelczyk (Otton III, Wrocław 2000).
[ 90 ] B. Kűrbis, Studia nad Kodeksem Matyldy, „Studia Źródłoznawcze", t. XXVII (1983), s. 107.
[ 91 ] Por. R. Michałowski, Princeps fundator. Studium z dziejów kultury politycznej w Polsce X-XIII w., Warszawa 1993.
[ 92 ] W. Kowalenko, Anastazy Korsunianin [w:] Słownik Starożytności Słowiańskich, t. I, 1961.
[ 93 ] A. Poppe, Ruś i Bizancjum w latach 986-989, „Kwartalnik Historyczny", 85 (1978), s. 3-25.
[ 94 ] W polskim tłumaczeniu właściwy fragment Powieści minionych lat brzmi następująco: Bolesław zaś uciekł z Kijowa, zabrawszy skarby i bojarów Jarosławowych, i siostry jego, a Anastazego z Dziesięcinnej cerkwi przystawił do skarbów, bowiem [ten] pochlebstwem pozyskał jego zaufanie[94] (cyt. za: J. Strzelczyk, Bolesław Chrobry, s. 184).
[ 95 ] G. Labuda, Mieszko II król Polski, Kraków 1992.
[ 96 ] M. Salamon, op. cit., s. 121.

« Historia   (Publikacja: 18-06-2007 )

 Wyślij mailem..   
Wersja do druku    PDF    MS Word

Kamil Janicki
Student historii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jeden z administratorów polskiej Wikipedii
 Strona www autora
 Numer GG: 4811914

 Liczba tekstów na portalu: 4  Pokaż inne teksty autora
 Najnowszy tekst autora: Pierwsze Damy, żony, kobiety. Zapomniane bohaterki II RP
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl. Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie, bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
str. 5425 
   Chcesz mieć więcej? Załóż konto czytelnika
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)
Fundacja Wolnej Myśli, konto bankowe 101140 2017 0000 4002 1048 6365