|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Prawo » Prawo karne i nauki penalne
Racjonalny ustawodawca wobec opinii społecznej a populizm penalny [5] Autorzy: Tomasz Kaczmarek, Tomasz Kaczmarek, Tomasz Kaczmarek, Tomasz Kaczmarek
Wyniki kontynuowanych w 2006 roku badań nie pozostawiają żadnych wątpliwości co do tego, że postawy społeczeństwa polskiego nie są wcale tak represyjne, jak to się mu stereotypowo przypisuje. Wystarczy powiedzieć, że tylko w przypadku 2 przestępstw zdecydowana większość badanych opowiada się za karą bezwzględnego pozbawienia wolności (81% w przypadku zabójstwa i 78% wobec sprawców zgwałceń, ale nie wszystkich). W przypadku natomiast aż 17 przestępstw znaczna większość opowiada się za karami nieizolacyjnymi lub za rozwiązywaniem konfliktu na drodze postępowania mediacyjnego, za całkowitą zaś bezkarnością w przypadku dwu przestępstw tj. aborcji na życzenie (28% badanych) i eutanazji (25%). [ 40 ] W profesjonalnych badaniach nad stosunkiem społeczeństwa do polityki karania podkreśla się na ogół zgodnie, że respondenci pytani o wysokość kary za ogólnie tylko określone przestępstwo, np. za zabójstwo czy rozbój, zwykle wypowiadają się za bardzo surowym ukaraniem sprawców takich przestępstw. Ci sami respondenci pytani już jaką wymierzyliby karę za konkretne, już ściśle zindywidualizowane zabójstwo, opisane z podaniem bliższych okoliczności w jakich zostało ono popełnione, tudzież przyczyn, które doprowadziły do tragicznego zdarzenia, łącznie z motywacją zachowania się jego sprawcy i jego właściwościami osobistymi, wykazywali już daleko idącą powściągliwość i umiar w proponowanej dla danego konkretnego przypadku właściwej kary. Im więcej posiadali oni informacji dotyczących okoliczności popełnienia przestępstwa, tym więcej było propozycji umiarkowanych pod względem surowości kary dla sprawcy. [ 41 ]
Z kolei Hough i Roberts wykazali, że stosunek opinii publicznej do wymierzanych kar nie odbiega znacznie od preferencji sędziów, pod warunkiem wszakże, że obie te grupy opierają się na tej samej bazie informacji o popełnionym czynie i jego sprawcy. [ 42 ]
Niezwykle interesujące są także wyniki badań o propozycjach sankcji karnych na podstawie polskiej ankiety z 1995 r. i ich porównanie z zagrożeniami ustawowymi w polskim Kodeksie karnym z 1997 r., które przeprowadził H. Kury i J. Obergfell-Fuchs w cytowanej wyżej pracy. Okazało się, że propozycje sankcji karnych w większości przypadków (12 przestępstw z podanych 16) mieszczą się z jednej strony w granicach ustawowego zagrożenia, natomiast z drugiej strony są łagodniejsze niż przewidziane w kodeksie, a surowsze tylko marginalnie.
Wynik ten zdaje się podważać utrwalony stereotyp, że społeczeństwo domaga się zazwyczaj kar surowszych, a także potwierdzać podejrzenie, że domniemana opinia społeczna stanowi zwyczajne alibi do forsowania konserwatywnej polityki law-and-order, w której wykluczenie społeczne (social exclusion) stanowi podstawowy cel postępowania autorytarnego państwa ze sprawcami przestępstw.
Bliska jest mi myśl K. Krajewskiego, że to nie tyle wysoki poziom społecznego rygoryzmu jest czynnikiem wpływającym na wysoką punitywność polityki karnej, lecz dokładnie odwrotnie — to punitywna polityka karna prowadząc do „inflacji kar” — kształtuje punitywne postawy społeczeństwa. [ 43 ]
Archiwum Kryminologii, Wydanie Jubileuszowe, Warszawa 2008.
1 2 3 4 5
Przypisy: [ 40 ] T. Szymanowski: Opinia społeczna w Polsce o zmianach prawa karnego, PiP nr 5/2007, s. 14 i n. Artykuł ten został napisany na podstawie niektórych wyników badań autora przeprowadzonych wspólnie z prof. A. Korwin-Szymanowską w 2006 r. w ramach programu badawczego, finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyz., nr PB 1186/H03/2006/30. [ 41 ] Patrz: H. Kury, O stosunku opinii publicznej do sankcji karnych — jak punitywne jest społeczeństwo? (w:) H. Kury, J. Obergfell-Fuchs, Das Strafbedürfnis der Bevölkerung, Freiburg 1998, i literatura tam podana. [ 42 ] Patrz: M. Hough, J. Roberts, Attitudes to punishment. Findings from the British Crime, Survey, London, Home Office 1998. [ 43 ] K. Krajewski, op.cit., s. 182. « Prawo karne i nauki penalne (Publikacja: 30-12-2008 )
Tomasz KaczmarekUr.1970 r. Dramatopisarz, doktor nauk humanistycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Sorbony. Obecnie adiunkt na Filologii Romańskiej UŁ. Tłumacz z języka francuskiego i włoskiego. Autor artykułów z zakresu językoznawstwa, jak i poświęconych teatrowi i dramatowi europejskiemu XX-wieku. Jest laureatem I Ogólnopolskiego Konkursu na Polską Sztukę Współczesną zorganizowanego przez Stowarzyszenie DRAMA przy Teatrze Ateneum w Warszawie (2002). Od 2003 związany z "Laboratorium Dramatu" (prowadzonym przez Tadeusza Słobodzianka) przy Teatrze Narodowym. Strona www autora
Liczba tekstów na portalu: 9 Pokaż inne teksty autora Poprzedni tekst autora: Wolność dysponowania życiem a prawo do godnej śmierci |
Tomasz Kaczmarek Inżynier elektryk z wykształcenia, pracuje jako informatyk. Członek Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów. Zainteresowania: literatura s-f i popularnonaukowa, informatyka, historia średniowiecza w Polsce. Mieszka w Legnicy. Numer GG: 2449621
Liczba tekstów na portalu: 10 Pokaż inne teksty autora Najnowszy tekst autora: Racjonalizm kontra wiara. |
Tomasz KaczmarekCzołowy polski specjalista od prawa karnego, profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego, wieloletni kierownik Katedry Prawa Karnego Materialnego, członek Komisji Kodyfikacyjnej odpowiedzialnej za nowy Kodeks Karny (1997). W 2006 r., w 40-lecie pracy naukowej, wydano monumentalne "Rozważania o przestępstwie i karze" (ss.838) - antologię rozpraw naukowych T. Kaczmarka, jako jedyny tego rodzaju projekt w powojennym prawie polskim. Strona www autora
Liczba tekstów na portalu: 10 Pokaż inne teksty autora Najnowszy tekst autora: Społeczne niebezpieczeństwo czynu jako problem kodyfikacyjny |
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 6283 |
|