Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
199.557.561 wizyt
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Wyszukaj na stronach:

Kryteria szczegółowe

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 246 głosów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:
Sklepik "Racjonalisty"

Złota myśl Racjonalisty:
"Żyjemy w świecie rozbitych więzi; więzi rodzinnych, sąsiedzkich, lokalnych; zostały cwaniackie związki, które niektórzy czasem nazywają partiami. Pięcioprzymiotnikowy patriotyzm: romantyczny, religijny, wodzowski, nieudolny, nieuczciwy."
 Społeczeństwo » Manipulacje

Telewizyjne artefakty i stereotypy [2]
Autor tekstu:

HIPOTEZA 5: — Telewizyjna oferta ekranowa jest wyjątkowo bogata i zróżnicowana. Obok licznych programów sportowych na czele z TYP-Sportem, Polsat-Sportem i Euro-Sportem na szczególną pochwałę zasługują Discovery Channel, National Geographic i Animal Planet. Pozwalają one bowiem podziwiać istne cuda przyrody i materialne wytwory ludzkiego ducha. Jednakże z drugiej strony należy wskazać na antypedagogiczne, głównie amerykańskie thrillery i horrory z obowiązkową przemocą i brutalnością w asyście samochodowych gonitw. Niejako dla przeciwwagi serwuje się polskim telewidzom yankesowski high-life i to w dwóch odmiennych wydaniach — w „Ojcu Chrzestnym" i w „Pogodzie dla bogaczy". Niestety osobliwie rzadko względnie na obrzeżach oglądalności i czasu korzysta nasza telewizja z wybitnych dzieł kina włoskiego czy francuskiego. W zaniedbaniu pozostają także nawet obrazy Wajdy i Polańskiego. Ostatnio jakby na otarcie łez miłośników niepodkasanej muzy pojawił się w TVP Kultura Bułat Okudżawa, żeby nie wspomnieć o cyklu znakomitych wykładów pod hasłem „Co Ty wiesz o filozofii?" (TVP Kultura w niedzielę ewentualnie w piątek).

HIPOTEZA 6: — W całości rozpatrywanego materiału źródłowego w postaci zarówno serwisów informacyjnych i publicystycznych, jak i w zasobnej palecie filmowej, dominuje orientacja na sensacje zewsząd na człowieka zło, zamiast eksponowania normalności, pracowitości, życzliwości i radości życia. W naszych neoliberalnych mediach sprawdza się niestety ponura dziennikarska maksyma, iż dobra wiadomość to zła wiadomość.

HIPTEZA 7: — Tak telewizja, jak i inne publikatory stosują nagminnie socjotechnikę tematów zastępczych. Są one bardziej chwytliwe od o wiele kłopotliwszych problemów społecznie istotnych. Jaskrawą tego ilustracją jest wielodniowe i wielokanałowe ukazywanie tragicznych losów uśmierconej półrocznej Madzi i jej skołowaconej i kołującej matki z Sosnowca. Wątek ten, wzmocniony konfliktem między rutyniarską policją a skutecznym, choć bufonowatym, detektywem prywatnym, przesłonił całkowicie postać zmarłej 1-go lutego Wisławy Szymborskiej. Jej osoba i niezwykła twórczość gościła w telewizji bezpośrednio co najwyżej dwa dni, zwłaszcza w TVP Kultura (2-go lutego) i w TVP2 (9 II). Natomiast tragedią sosnowiecką karmiło się miliony telewidzów permanentnie na wszystkich kanałach informacyjnych.

HIPOTEZA 8: — A co proponuje teatr telewizyjny? Dawniej, za rządów Adama Hamiszkiewicza żywił się on w sposób twórczy, a czasem nawet szokujący, repertuarem klasycznym i współczesnym. Dobrej rozrywki dostarczała sensacyjno-kryminalna „Kobra", notabene w doborowej obsadzie. Te wszystkie udane poczynania wyparł z kolei tak zwany teatr faktu, skupiony na mniej lub bardziej tragicznych losach ludzi: Solidarności" i niestety prawdziwych niegodziwościach tamtych lat. Jeszcze do niedawna sięgano z powodzeniem po wybitne spektakle z tak zwanej Złotej Setki. A teraz nie widać w telewizji jakiejś klarownej polityki teatralnej. Zapomniano o klasyce — o Szekspirze, Czechowie, Fredrze, Wyspiańskim. Czasem tylko pojawią się „Dziady" w nowej reżyserii. Tej patowej sytuacji nie są w stanie zrównoważyć ekranizacje polskich arcydzieł scenicznych, nadawanych sporadycznie w TVP Polonia.

V PROBLEM I KRYTERIA ANALIZY.

Niezbędnym instrumentem wszelkiej analizy źródeł jest dobór kryteriów ich klasyfikacji i oceny pod kątem badanych problemów. W tych wywodach problem ogólny brzmi: — Jaki przekaz jakie wartości ignoruje, a jakie preferuje? To samo w ujęciu szczegółowym wyraża pytanie złożone:- Czy i w jakim stopniu telewizyjny przekaz (w wiadomościach łącznie z opinią oraz seriali, filmów i widowisk) weryfikuje hipotezy dotyczące zakorzenienia określonych artefaktów i stereotypów?

Dla przypomnienia przytoczę teraz te hipotezy jeszcze raz w postaci syntetycznej:

  1. Kreowanie i utrwalanie określonych artefaktów.
  2. Eksponowanie osób polityków zamiast ich programów.
  3. Tworzenie i umacnianie pewnych stereotypów.
  4. Większość polskich seriali obniża standardy kulturowe naszego odbiorcy.
  5. Podobnie wpływa wiele emitowanych filmów.
  6. We wszystkich przekazach dominuje orientacja na sensację, ekstremizmy i nieszczęścia.
  7. W telewizji stosuje się często socjotechnikę tematów zastępczych.
  8. Teatr telewizyjny przeżywa kryzys.

Odpowiadając na pytanie dotyczące czterech rozpatrywanych rodzajów przekazu, posłużę się dwoma kryteriami weryfikacyjnymi:

  1. Potwierdzenie przez pominięcie oraz
  2. Potwierdzenie bezpośrednie. Natomiast symbolu
  3. Użyję dla niezbędnych komentarzy.

Rezygnując z opiniowania poziomu estetycznego przy ocenie seriali oraz filmów telewizyjnych, uznanych za hity tygodnia, skupię się na wartościowaniu od strony wychowawczo- edukacyjnej. Przy tym dla ewaluacji hitów zaprojektowałem trzy skale-wymiary: tematyczną, kierunkową i transgresyjną. Objaśnię je przy okazji zastosowania w punkcie VI c.

VI WERYFIKACJA

a) WIADOMOŚCI W TVP1 g. 19:30 (śledzone dokładnie od 4-ego do 10-ego lutego, a tutaj odnotowane wybiórczo)

6.II:
- Śledztwo dot. Madzi
- Debata w/s ACTA
- Konferencja: Rząd. w internecie
- Bankructwo Grecji i jego konsekwencje dla nas
- Zarzuty wobec wiceszefa BORu za "Smoleńsk"
- Polska reprezentuje USA w Damaszku
- Co z superszybkim pociągiem do Gdańska?
- Rozmieszczenie hotelowe w P. zagran. reprezentacji na Euro (13 na 16)
- Śpiewający protest w W. z pow. głodowych pensji
- Przygotowania do jubileuszu Elżb. II
Hipotezy: 1 — A; 6 i 7 — B

7.II
— O Madzi. Rutkowski kontra policja (długo)
- Dyskusja Tuska z internautami (długo)
- Stan bezp. Stadionu Nar. w W.
- Walka z przemytem papierosów z Ukrainy
- SLD za referendum w/s wieku em.
- Strajki antyrząd. w Grecji
- Tysiące listów do papieża w/s pedofilii księży
- Ratowanie rybaków na krze
- Czworonożny detektyw antynarkotykowy
— Zapowiedź powrotu „4 panc. i psa" do TV
Hipotezy: 1 — A; 2 — C, 6 i 7 — B

9.II
- Dymisja Klicha i zarzuty wobec V-Szefa BOR-u za "Smoleńsk"
- Pogrzeb W. Szymborskiej na cm. Rakowickim w Krakowie
- Dziewczynka amerykańska obroniła się przed porywaczem
- Sekcja zwłok Madzi. Sprawdzanie czasu dojścia do miejsca ukrycia zwłok.
- Zniesienie kar dla lekarzy za złe wypełn. recept. Rozmowa z rzecznikiem NFZ
— W Grecji strajki i zastrzyk finansowy pod warunkiem....
- Na drogach nikt nie zginął, ale stłuczka 15 aut
- Lodowi crossowcy
- Szymborska: „Tego nie robi się kotu." Wspomnienia aktorki Segdy
Hipotezy: 1 — A; 6 i 7 — B

Nota "C" przy 7II wymaga komentarza przeciwnego wcześniejszym, znacznie dłuższym obserwacjom i spostrzeżeniom autora. Oto akurat w analizowanym tygodniu telewizja, podążając za premierem, skupiła zainteresowanie a zwłaszcza emocje widzów na problemach od dawna oczekujących rozwiązania.

Litery "B" sygnalizują trafność hipotez 6 i 7, zarzucających dziennikowi telewizyjnemu upodobanie do wszelkich skrajności, jak też do tematów zastępczych, jak na przykład dramat rodziny z Sosnowca.

b) POLSKIE SERIALE TELEWIZYJNE

Jest ich wiele, bo aktualnie „idzie" ze dwadzieścia w TVP1, TVP2, TVN i Polsacie.

Pierwszych siedemnaście raczej silniej, aniżeli słabiej, popiera hipotezy 1 i 3, to znaczy przemilcza artefakty i sprzyja stereotypom, natomiast od całej gromady różnią się dodatnio trzy seriale, mianowicie „Plebania", „Ranczo" oraz „Wojna i miłość". Podnoszą one, choć w różny sposób, standardy kulturowe masowego odbiorcy. Pierwszy dzięki mądrym radom wiejskiego proboszcza ukazuje autentyczne ludzkie problemy moralne, drugi obnażając ciemne sprawki miejscowych włodarzy, a trzeci ożywia bohaterów wcale nie-zamierzchłej przeszłości.

Jałowość większości polskich aktualnych seriali obrazuje poniższe streszczenie pojedynczego odcinka zaczerpnięte z niedawnego „Tele-Tygodnia" (3-9.II.12).

„Klan": — Maciek postanawia wyprowadzić się z domu. Tymczasem Jacek przegląda wyniki sprzedaży. Uświadamia sobie, że jego firma jest w poważnym kryzysie. Bartek ma zapalenie wyrostka robaczkowego. Nie ma szansy, by pojutrze pójść na studniówkę. Kamila prosi Bożenkę, by dała jej kilka lekcji tańca. Przy okazji sugeruje, że w tej sytuacji powinna na bal zaprosić Miłosza. Na pewno jej nie odmówi.

c) FILMOWE HITY TYGODNIA

Pochodzą one z tego samego, co wiadomości i seriale, okresu nadawania, przyjętego za badawczy. Tele-Tydzień (z 3-9-ego lutego b.r.) zapowiedział je jako hity filmowe głównych stacji telewizyjnych. Z ogólnej liczby 28 — 23 to produkcja lub koprodukcja amerykańska, cztery pochodzą z innych krajów, a zaledwie jeden reprezentuje Polskę.

Wszystkie udało się podzielić na cztery stosunkowo spore grupy. Są to: „Komedia", „Dramat", „Kryminał" i „Fantastyka".

Cały ten zbiór zakwalifikowałem z pomocą żony (także nauczyciela akademickiego) pod kątem trzech zapowiadanych już skal — wymiarów również po to, żeby nie uciekać się do wybiórczej a wszak zazwyczaj przypadkowej egzemplifikacji.

Pierwszy wymiar porządkuje tematykę filmów, uwzględniając 18 kategorii - od historii poprzez życie rodzinne aż po sztukę.

Drugi zakres dotyczy dominującej w danym filmie orientacji, inaczej przesłania. Bierze on pod uwagę osiem następujących klas:
1 — Sensacja (ciekawostka, dziwność, zjawiska, ekstremalne)
2 — Nieszczęścia (wypadki, choroby, śmierć)
3 — Malwersacje, oszustwa
4 — Przemoc, agresja, morderstwa
5 — Przyjaźń, miłość
6 — Erotyzm, seks
7 — Rywalizacja, konflikty, intrygi
8 — Inne zjawiska

Trzecia skala, nazwana transgresją, oferuje ocenę najbardziej dyskusyjną czy kontrowersyjną, bo obciążoną subiektywizmem, ale też szczególnie istotną. Wymiar ten posługuje się pojęciem transgresji, rozumianej tutaj jako wy — lub - przekroczenie bohatera czy bohaterów (a więc także samych twórców filmu) poza lub przez pewną psychologiczno-moralną względnie fizyczną strefę ludzkiej tak zwanej normalności (inaczej zdrowia) względnie zwyczajności czy powszedniości.


1 2 3 4 Dalej..
 Zobacz komentarze (6)..   


« Manipulacje   (Publikacja: 04-05-2012 )

 Wyślij mailem..   
Wersja do druku    PDF    MS Word

Ryszard Radwiłowicz
Doktor nauk humanistycznych, psychodydaktyk, emerytowany nauczyciel akademicki i samodzielny pracownik naukowo-badawczy (strukturalno-zadaniowa analiza i doskonalenie procesu dydaktycznego). Prowadzi obecnie zajęcia ze studentami na uczelni w Legnicy.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl. Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie, bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
str. 8008 
   Chcesz mieć więcej? Załóż konto czytelnika
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)
Fundacja Wolnej Myśli, konto bankowe 101140 2017 0000 4002 1048 6365