Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
204.038.567 wizyt
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Wyszukaj na stronach:

Kryteria szczegółowe

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 654 głosów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:
Sklepik "Racjonalisty"
Mariusz Agnosiewicz - Kryminalne dzieje papiestwa tom II
Friedrich Nietzsche - Antychryst

Złota myśl Racjonalisty:
Świadoma rezygnacja ze wszelkiej formy Absolutu nie jest bowiem rzeczą łatwą. W szczególności, negujemy tu absolutne istnienie jakichkolwiek sensów. Jednak, rezygnując z Absolutu możemy, paradoksalnie, więcej powiedzieć o świecie, niż obstając przy jego istnieniu.
 Filozofia » Filozofia społeczna

Filozoficzno-społeczna refleksja nad płcią [5]
Autor tekstu:

Kobiety czeka jednak nagroda, bo wobec Boga wszyscy są równi. Łaska udzielana kobietom jest większa, ponieważ są one niższe cieleśnie, ale i dlatego bardziej muszą poświęcać się modlitwie, męczeństwu. Co prawda kobiece ciała są niedoskonałe, co utrudnia im lub nawet uniemożliwia rozwijanie cnót kardynalnych, nie przeszkadza jednak w rozwoju cnót teologicznych. Aktywność polityczna, społeczna należą do mężczyzny, ponieważ może on z natury rozwinąć swe cnoty kardynalne. Do kobiety należy dom oraz działania realizujące cnoty teologiczne (funkcje samarytańskie i opiekuńcze).

A jak rozważania teologiczno-filozoficzne mają się do życia codziennego kobiet? Z czasem możliwości rozwoju intelektualnego były coraz bardziej ograniczane. Kościołowi, jako instytucji zależało na wychowaniu pokornych i niestwarzających problemów służebnic. Do zakonu przyjmowano jedynie osoby posłuszne. Coraz bardziej ograniczano zasoby biblioteczne zakonów żeńskich. Dziewczęta w zakonach nie były szczególnie kształcone, aczkolwiek na pewno lepiej niż w przeciętnych rodzinach, np. uczono je czytać (w niektórych zakonach godzinę dziennie) i pisać (pół godziny dziennie). Nie wykładano doktryny katolickiej, czy teologii, co mogłoby zachęcić do dyskusji. Udzielano im tylko lekcji podstawowej moralności, miały poznawać życie Jezusa i świętych. Ten rozłam był szczególnie widoczny po utworzeniu uniwersytetów, gdyż do tego czasu rolę ośrodków naukowych spełniały klasztory, w których i kobietom wolno było uprawiać naukę. Po utworzeniu uniwersytetów nauka w klasztorach, szczególnie żeńskich zaczęła upadać. W tym czasie w klasztorach wszystko zostało unormowane i obowiązkowe. Nauczanie klasztorne nie miało nic wspólnego z nauczaniem uniwersyteckim, które nawet w średniowieczu polegało na stawianiu pytań i znajdowaniu odpowiedzi, lecz dostępne było wyłącznie dla mężczyzn. Lektury pozaprogramowe były nieliczne i niezwykle pilnie strzeżone. W niewielu klasztorach posiadających bogate księgozbiory, m.in. w Chelles (10.000 tomów) dostęp do biblioteki był utrudniony. W bibliotekach klasztorów żeńskich nie gromadzono innych ksiąg niż te poświęcone religii, podczas gdy biblioteki klasztorów męskich zawierały traktaty w zasadzie ze wszystkich dziedzin, np. rolnictwa, historii, nauki. [ 37 ]

Filozofia Platona uznaje równość płci pod względem możliwości intelektualnych. Platon myśli o płciach w kategoriach podobieństwa w ramach teorii duszy i myśli społeczno-politycznej. Arystoteles myśli o kobiecie i mężczyźnie w kategoriach różnic na płaszczyźnie biologicznej, psychologicznej i społecznej. Jego teoria jest teorią patriarchalnych stosunków międzyludzkich; uznaje za naturalne rozróżnienie ról społecznych według płci. Augustyn uważa mężczyzn i kobiety za równych sobie przed obliczem Boga, ale już nie w życiu. To mężczyzna jest głową kobiety. Ma to być między innymi karą za grzech pierworodny Ewy. Albert Wielki uznaje kobiety za niższe co do natury, lecz wyższe w porządku łaski; podkreśla godność kobiety i zaleca solidne studia teologiczne i filozoficzne; wierzy w ich szczególne predyspozycje religijne. Dla św. Tomasza kobieta jest odchyleniem od normy, podobnie jak dla Arystotelesa. Powinna poświęcić się obowiązkom domowym pod kuratelą i czujnym okiem jej męża; ten zaś z uwagi na swoje wysokie cnoty powinien zająć się aktywnością polityczną i społeczną. Filozofie te legły u podstaw sposobu myślenia o płciach. Dyskurs wraz z podziałem filozofii na poszczególne nauki przeniósł się w rejony psychologii, biologii, antropologii i myśli społecznej. Zależnie od tego, jaki sposób myślenia, według której filozofii przyjęty zostaje w danym państwie, taki też i los ich mieszkańców mężczyzn i kobiet; taka polityka społeczna.

*

A jak wygląda to dziś? Istnieje szereg teorii, przekonań, mitów i uprzedzeń. Wiele na gruncie rozumienia płci zmienił ruch feministyczny, dziś mocno spolaryzowany. Powstały teorie socjobiologiczne, twierdzące za Arystotelesem, że kobieta poddana jest swojej biologii. Teorie społeczno-kulturowe wprowadziły termin płci kulturowej twierdząc, że przeszła i obecna pozycja społeczna i los kobiety uzależniony jest od procesu i sposobu socjalizacji. Dyskurs ten jest szczególnie żywy w krajach o silnych rzeczywistych lub rzekomych wpływach katolicyzmu. Kościół katolicki zarzuca tym teoriom zaprzeczanie istnieniu naturalnych różnic płci i uznawanie ich za efekt warunków historyczno-kulturowych. „Zacieranie różnic czy dwoistości płci powoduje wielkie konsekwencje na różnych poziomach. Taka antropologia, która chciała wspierać perspektywy równouprawnienia kobiety, wyzwalając ją od wszelkiego determinizmu biologicznego, w rzeczywistości zainspirowała ideologie, które promują, na przykład podważanie wartości rodziny w jej naturalnej cesze dwubiegunowości rodzicielskiej, to znaczy tworzonej przez ojca i matkę, zrównanie homoseksualizmu z heteroseksualizmem, nowy model seksualności polimorficznej" [ 38 ].

Bibliografia:

  1. Arystoteles, Etyka nikomachejska, VIII 10. 1160 b 32-35, przekł. D. Gromska, Warszawa 1982.

  2. Arystoteles, Polityka, I 1269 a 12-14, przeł. L. Piotrowicz, Warszawa 1964.

  3. Arystoteles, Zoologia, IX 608 a 21-27 i 33-35 oraz 608 b 1-18, przeł. P. Siwek, [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 3, Warszawa 1992.

  4. Bechte G., Cztery kobiety Boga. Ladacznica, czarownica, święta, głupia gęś, Warszawa 2001.

  5. Hersch J., Wielcy myśliciele Zachodu. Dzieje filozoficznego zdziwienia, Warszawa 2001.

  6. Ks. Dziewiecki M., Analiza antropoligiczna i psychospołeczna, w: www.opoka.org.pl.

  7. Platon, Państwo 455 D, przekład W. Witwicki, Warszawa 1990.

  8. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, T.1, Filozofia starożytna i średniowieczna, Warszawa 2001.

  9. Uliński M., Kobieta i mężczyzna. Dzieje refleksji filozoficzno-społecznej, Kraków 2001.


1 2 3 4 5 

 Zobacz także te strony:
Miejsce i wizerunek kobiety w chrześcijaństwie
Małżeństwo w starożytności
Kościół i kwestia kobieca
Od bogini do potępionej
Płeć mózgu
Bóg nie lubi kobiet
Niewiasta czyli zło konieczne?
 Po przeczytaniu tego tekstu, czytelnicy często wybierają też:
Płeć, socjobiologia i gender studies
Miejsce i wizerunek kobiety w chrześcijaństwie

 Dodaj komentarz do strony..   Zobacz komentarze (5)..   


 Przypisy:
[ 37 ] G. Bechtel, op. cit., 195-200.
[ 38 ] Kard J., prefekt, Amato Angelo, arcybiskup tytularny Sila, List do biskupów Kościoła katolickiego o współdziałaniu mężczyzny i kobiety w Kościele i świecie, Rzym 31.5.2004.

« Filozofia społeczna   (Publikacja: 14-04-2006 )

 Wyślij mailem..   
Wersja do druku    PDF    MS Word

Izabela Ślusarczyk-Turek
Ur. 1976, absolwentka Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ; przez 3 lata doktorantka tego wydziału. Mieszka w Krakowie, a jedną nogą w Strasbourgu. Obecnie studentka MBA.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl. Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie, bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
str. 4707 
   Chcesz mieć więcej? Załóż konto czytelnika
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)
Fundacja Wolnej Myśli, konto bankowe 101140 2017 0000 4002 1048 6365