Racjonalista - Strona głównaDo treści


Fundusz Racjonalisty

Wesprzyj nas..
Zarejestrowaliśmy
204.038.757 wizyt
Ponad 1065 autorów napisało dla nas 7364 tekstów. Zajęłyby one 29017 stron A4

Wyszukaj na stronach:

Kryteria szczegółowe

Najnowsze strony..
Archiwum streszczeń..

 Czy konflikt w Gazie skończy się w 2024?
Raczej tak
Chyba tak
Nie wiem
Chyba nie
Raczej nie
  

Oddano 654 głosów.
Chcesz wiedzieć więcej?
Zamów dobrą książkę.
Propozycje Racjonalisty:
Sklepik "Racjonalisty"

Złota myśl Racjonalisty:
Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia.
 Kultura » Historia

Pomorska Troja [5]
Autor tekstu:

Czy Wilion to turecki Hisarlik, czy może Wolin, który leży w sercu „ziem Trojanowych"?

Ziemiami Trojanowymi nazywano ziemie pogańskie, gdzie panował kult potężnego bóstwa Trojana, czyli Trzygłowego, zwanego też Trygławem. Trojan to jedno z najbardziej zagadkowych a zarazem najpotężniejszych bóstw pogańskich naszego regionu, którego wpływy rozciągały się na całą Europę Środkową: od ziemi ruskiej, przez Bałkany, po Pomorze. W „Słowie o wyprawie Igora" (XII w.) ziemia ruska nazywana jest „ziemia Trojanową", zaś czasy pogańskie „wiekami Trojanowymi", mówi się też o „drodze trojanowej". Występuje tutaj jako mityczny władca „car rzymski" (co jest ciekawe w kontekście legend, że Rzym został założony przez potomków uchodźcy trojańskiego). Slawista Roman Jakobson twierdzi, że związane jest to Troją.

W tradycji bośniackiej Trojan nazywany był „carem wszystkich ludzi i bydła". W serbskich i bośniackich pieśniach i bajkach występuje jako „bogaty car", który mieszka na książecej górze w trojanowym grodzie. Najwyższy szczyt Słowenii nosi nazwę Triglav na cześć potężnego Trojana — boga wody, ziemi i podziemi. XVIII wieczny autor Christian Knauthe — jak podaje Jerzy Strzelczyk — twierdził, że także Serbowie Łużyccy w Miśni czcili Trzygłowa (Trigla, Triglow), który miał trzy złote głowy pod jednym kapeluszem, a w dłoni trzymał księżyc. W zachodniopomorskim mamy miejscowość Trzygłów, która do 1946 nazywała się Trojanowo. Głównym centrum kultu i władzy Trojana było Pomorze: Szczecin, Wolin, Branibór nad Hawelą (dziś Brandenburg) — czyli dokładnie te ziemie, gdzie odkryto bitwę nad Tołężą.

Symbolem Trojana był czarny koń, który dla Trojan był święty. Trojanie mieli wciągnąć drewnianego konia jako ofiarę dla bogów.



Trojan

Kronikarz Ebbo pisze: „Szczecin zaś, bardzo duże miasto i większe od Wolina, w zasięgu swoim trzy góry zawierał, z których najwyższa poświęcona najwyższemu bogu pogańskiemu Trzygłowowi, posiadała posąg trójgłowy nakryciem złotym oczy i usta zasłaniający". Autor żywotów św. Ottona Herbord opisuje natomiast: „były zaś w Szczecinie cztery kąciny (świątynie), ale jedna z nich, najgłówniejsza, zbudowana była dziwną sztuką i kunsztem, mając zewnątrz i wewnątrz rzeźby, wystające ze ścian obrazy ludzi, ptaków i zwierząt, tak dokładnie wyrażone w swoich właściwościach, że zdawało się jakby oddychały i żyły". W świątyni tej przechowywano wielkie bogactwo ozdób, broni i sprzętów ozdobnych ze złota i srebra, których używano przy wspólnym świętowaniu, czy obradach. „Był tam bałwan (posąg) trójgłowy, bo na jednym tułowiu o trzech głowach, zwany Trzygłowem". Z żywotów dowiadujemy się też, iż Trzygłowowi poświęcony był wielki, wspaniały koń czarnej maści, „również jego siodło złotem i srebrem, jak na boga przystało, przyozdobione…". Koń ten „próżnował sobie cały rok, a uchodził za taką świętość, że się nań żaden jeździec nie godził", służył jedynie do czynienia wróżb, o powodzeniu planowanej wyprawy wojennej"

Potrójny potężny bóg powstał zapewne w procesie analogicznym do starożytnego Egiptu, gdzie występowały podobne trójce. Kiedy łączyły się politycznie ziemie, gdzie dominował jeden kult z ziemiami zdominowanymi przez innego boga, to dochodziło do stapiania bogów, w ten sposób powstała egipska trójca: Amon-Re-Ptah. Kult Trojana związany był zapewne z trzema wielkimi zjednoczeniami.

Siła Trojan i ich głównego ośrodka — Wilionu, opierała się na rozległych kontaktach handlowych, kontroli kluczowych surowców oraz szlaków handlowych między północą i południem. Ów sojusz trojański mógł z czasem doprowadzić do opanowania całego handlu bałtyckiego, czyli przejęcia Heleny. Dziesięcioletnia wojna przeciwko Troi o „Helenę" byłaby wojną o kontrolę handlu bałtyckiego i Bursztynowego Szlaku, czyli najważniejszego szlaku w dziejach Europy, o którym wiadomo, że nie był wcale stabilny, lecz prowadził przez różne trasy: od Półwyspu Jutlandzkiego i Łabę, przez Wolin i Odrę, Wisłę, aż po Zatokę Ryską, Dźwinę i Morze Czarne. Trasa odrzańska miała główne atuty, gdyż łaczyła się ze Śląskiem czyli Mekką surowcowo-górniczą.

Od opanowania ujścia Odry rozpoczęło się państwo polskie założone przez Mieszka I, który zaczął umiejętnie jednoczyć rozbite na plemiona ziemie słowiańskie (owo zjednoczenie też wiązało się z unifikacją religijną, która jedynie pozornie bardzo się różniła od dawnych zespoleń bóstw). O ujście Odry Mieszko walczył przez kilkanaście lat, m.in. z Saksonami (w sojuszu z Czechami), następnie z Duńczykami (w sojuszu ze Szwedami). Analogiczna wojna mogła mieć miejsce w XIII w. p.n.e.



W miejscu odkrytej bitwy mieszkali Dołężanie

Jest to oczywiście hipoteza jedynie, lecz starożytna bitwa pomorska z udziałem wojsk z różnych części Europy musiała mieć jakiś większy kontekst. Tym bardziej, że: „Nawet w Egipcie, pomimo wielu opowieści o wojnach, nigdy nie odkryto tak pokaźnych dowodów archeologicznych uczestników i ofiar", mówi archeolog Barry Molloy z University College Dublin.

Pierwsze mapy nieba

Najbardziej intrygującym fragmentem Iliady w związku z ostatnimi odkryciami archeologicznymi jest opis wytwarzania przez boga Hefajstosa, tzw. tarczy Achillesa, która łudząco przypomina tzw. Dysk z Nebry, odnaleziony w kurhanie razem z uzbrojeniem:



"Jak mu zbroję wyrobię, która na kształt cudu

Błyszczeć się będzie w oczach zdziwionego ludu!«

Idzie do kuźni, zwraca wprost ku ogniu miechy:

W dwudziestu piecach gęste ich szumią oddechy,

Na przemiany swe piersi wzdymają i płaszczą,

I różny wiatr posłuszną wyziewając paszczą,

Do roboty, do chęci sztukmistrza stosowne,

Raz wolne niecą żary, drugi raz gwałtowne.

Potem w piec rozpalony grube kładzie szyny

Z miedzi, z drogiego złota, ze srebra i cyny,

A stawiąc pod kowadło wielkie pniak niezłomny,

Jedną ręką wziął kleszcze, drugą młot ogromny.

Wielki i tęgi puklerz boski sztukmistrz robi:

Złoty obwód okręgi troistymi zdobi,

Srebrzysty wiąże rzemień. Pięć blach w kupę bije,

A na powierzchni cuda swojej sztuki ryje.

Wydana ziemia, niebo, ocean głęboki,

Słońce nieustannymi biegające kroki,

Księżyc i nieba w gwiazdach ozdobna korona,

Plejady i Hyjady, i moc Oryjona,

I Arktos, wozem zwany, bo jak wóz się toczy

Na Oryjona ciągle obracając oczy;

W tej części nieba krąży wiecznymi obwody,

A nigdy się nie zniża w oceanu wody"



Sztylet z Nebry

Dysk z Nebry, odnaleziony w Nebra nad Unstrutem (niedaleko Soławy i Lipska) nie jest raczej opisanym tutaj puklerzem Achillesa, choć zgadzają się metale z których został wykonany, a przynajmniej nie pochodzi z czasów wojny trojańskiej, datowano go bowiem na ok. 1600 r. p.n.e., tym niemniej podobny jest do opisanego tutaj puklerza z mapą nieba: Słońce, Księżyc, Hiady, Orion. Arktos, który toczy się jak wóz, to gwiazda Arktur — leżąca blisko Ziemi, u której stwierdzono ruch własny — w ciągu 800 lat przesuwa się na niebie o odległość kątową równą średnicy tarczy Księżyca. Odkrycia tego dokonał Halley w 1717, lecz pisał o tym już przecież Homer. Przez nieciągłość kulturową cywilizacji, niektóre rzeczy trzeba odkrywać po dwa, trzy razy.

Dysk z Nebry można też powiązać z Egidą, czyli tarczą Zeusa, dzięki której pokonał Chronosa, czyli czas. Według niemieckiego astronoma Ralfa Hansena Dysk mógł służyć do korygowania różnic pomiędzy kalendarzem słonecznym a kalendarzem księżycowym. W momencie kiedy nad Księżycem miały się znajdować Plejady, należało dodać kolejny miesiąc w kalendarzu księżycowym. Księżyc przedstawiony na dysku znajduje się jakieś pięć dni po nowiu, w otoczeniu Plejad i właśnie w takiej fazie znajduje się on raz na dwa lub trzy lata, kiedy w jego pobliżu są Plejady.



Szczególnym świadectwem niezwykle głębokich powiązań na naszych ziemiach know-how w zakresie tego co pod ziemią i tego co nad ziemią jest nowe odkrycie z zachodniopomorskiego Bolkowa, obok jeziora Świdwie, gdzie wykopano pozostałości sanktuarium sprzed 9 tys. lat. Odnaleziono tam budowlę na planie trapezu o konstrukcji żerdziowej. Były też ostrza cisowe wbite w powierzchnię w kształt poziomej figury podobnej do Wielkiego Wozu - fragmentu gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy. Całość otaczały łukiem niezwykłe kamienie ułożone w równych odstępach: sjenit, dioryt, granit, kwarcyt, piaskowiec, gnejs, czerwony marmur, skała rogowa, pumek, gagat, zwany czarnym bursztynem. Jest to ewenement. 9 tys. lat temu, w mezolitycznej epoce kamienia, nieopodal Wolina mamy pierwszą mapę nieba i bogaty zbiór różnorodnych kamieni świadczących o kontaktach co najmniej z resztą ziem polskich (są tutaj kamienie, które można odnaleźć w świętokrzyskim i Karkonoszach).

Polskie mity

Prapolacy walczący pod Tollense razem ze Skandynawami i Italczykami u wielu wywołają skojarzenia z fantazjami Mistrza Kadłubka, pierwszego polskiego kronikarza, który w swojej Historia Polonica opisuje dzieje „starożytnych Polaków" walczących z Duńczykami i Italczykami.

Mityczne dzieje Polski według Kadłubka składają się z dziewięciu epizodów:

I. Opowiada o tym jak w zamierzchłej przeszłości Polacy prowadzili wojnę z Duńczykami, i to na ich terenie. Wojnę rozpoczęliśmy podobno z chęci wypróbowania naszej dzielności. Starcie, zarówno morskie jak i lądowe, oczywiście wygraliśmy, biorąc nawet do niewoli króla duńskiego Kanuta.


1 2 3 4 5 6 Dalej..
 Zobacz komentarze (29)..   


« Historia   (Publikacja: 31-03-2016 Ostatnia zmiana: 28-10-2017)

 Wyślij mailem..   
Wersja do druku    PDF    MS Word

Mariusz Agnosiewicz
Redaktor naczelny Racjonalisty, założyciel PSR, prezes Fundacji Wolnej Myśli. Autor książek Kościół a faszyzm (2009), Heretyckie dziedzictwo Europy (2011), trylogii Kryminalne dzieje papiestwa: Tom I (2011), Tom II (2012), Zapomniane dzieje Polski (2014).
 Strona www autora

 Liczba tekstów na portalu: 952  Pokaż inne teksty autora
 Liczba tłumaczeń: 5  Pokaż tłumaczenia autora
 Najnowszy tekst autora: Oceanix. Koreańczycy chcą zbudować pierwsze pływające miasto
Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl. Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie, bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
str. 9989 
   Chcesz mieć więcej? Załóż konto czytelnika
[ Regulamin publikacji ] [ Bannery ] [ Mapa portalu ] [ Reklama ] [ Sklep ] [ Zarejestruj się ] [ Kontakt ]
Racjonalista © Copyright 2000-2018 (e-mail: redakcja | administrator)
Fundacja Wolnej Myśli, konto bankowe 101140 2017 0000 4002 1048 6365