|
Chcesz wiedzieć więcej? Zamów dobrą książkę. Propozycje Racjonalisty: | | |
|
|
|
|
Kultura » Historia
Działalność polityczna Fr. Szlachcica jako szefa UB na terenie Warmii i Mazur [7] Autor tekstu: Marcin Ślaski
[7]Według
późniejszej opinii Szlachcica chodziło o rozbicie zbyt bliskich
kontaktów między M. Moczarem — przewodniczącym WRN w Olsztynie, F.
Szlachcicem — szefem WUBP i Bolesławem Bendkiem — I sekretarzem KW. Por.
F. Szlachcic, Gorzki smak władzy,
Warszawa 1990, s. 94-103.
[8]
K. Lesiakowski, Mieczysław Moczar
„Mietek" — biografia polityczna. Oficyna Wydawnicza „Rytm", Warszawa
1998, s. 143-144.
[9]
Chodzi tutaj o protokół narady szefów i naczelników wydziałów
wojewódzkich i powiatowych organów bezpieczeństwa z 7 grudnia 1949 toku
poświęconej omówieniu „w świetle III Plenum KC PZPR zagadnienia
czujności ujawnionej w pracy operacyjnej, a zwłaszcza z wysokocenną
agenturą, zdobyciem jej i ujawnieniu wrogich działających grup i
środowisk" na terenie województwa olsztyńskiego oraz protokołów
wojewódzkich odpraw naczelników wydziałów i kierowników sekcji WUBP oraz
szefów PUBP z lat 1950-1951.
Por. W. Gieszczyński, Obraz
aparatu bezpieczeństwa na Warmii i Mazurach w latach 1950-1951 w
protokole wojewódzkiej odprawy naczelników wydziałów i kierowników
sekcji WUBP oraz szefów PUBP [w:]
Aparat Represji w Polsce Ludowej
1944-1989, nr 2 (4) 2006, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2006,
s. 171-193.
[10]
„Mieliśmy bardzo ciekawe dwa wystąpienia dwóch województw: Warszawa,
która dopuściła do tego, że do dziś dnia od dłuższego czasu ma taka masę
wakujących stanowisk, i Olsztyn, który nie ma wakatu na kierowniczych
stanowiskach. Zostało to zlikwidowane w ciągu 4 miesięcy. Kto ma więcej
szans, czy Warszawa z wielkimi tradycjami, z aktywnością polityczną, pod
skrzydłem Partii i Rządu, czy Olsztyn, ze zbieraniny ludzi,
z autochtonami itd. Nie mam podstawy, by awansem robić zbyt wielkich
zastrzeżeń, że będzie w Olsztynie kilka błędów. Uważam, że Olsztyn dał
przykład, gdyż Olsztyn był wolny od hamulców oportunistycznych w
powierzaniu ludziom roboty, dał dowód wiary w ludzi, dał dowód, że przy
pomocy wysuniętych młodych ludzi uda się pracować, i dlatego parę błędów
to drobiazg, ale linia polityki jest słuszna. Tak stoi zagadnienie
zrozumienia problemu wysuwania kadr".
Aparat Bezpieczeństwa w Polsce w
latach 1950-1952..., s. 39.
[11]
W trakcie narady szefów i naczelników wojewódzkich i powiatowych organów
bezpieczeństwa w grudniu 1949 roku w Olsztynie, II Sekretarz KW PZPR
Bronisław Jachimowicz stwierdził m.in., że "aparat B[ezpieczeństwa]
P[ublicznego] nie pracuje równolegle z naszą Partią, co jest
niebezpieczne, bo nie daje możliwości rozwiązania szczególnie ważnych
zagadnień, i ta luka musi być uzupełniona, a drogowskazem tego jest III
Plenum. Po części odczuwa się już pewien przełom, ale jest on jeszcze
nieśmiały. Powstaje pytanie skąd się zrodził taki stan rzeczy w
województwie olsztyńskim? Tu można powiedzieć, że organa
B[ezpieczeństwa] P[ublicznego] odstały, ponieważ wszystkie uprzednie
narady odbyte do III Plenum aparat B[ezpieczeństwa] P[ublicznego] nie
dostrzegł walki klasowej, zmian, form i ostrza walki. Województwo
olsztyńskie jest szczególnie nieczułe, ponieważ nie ma wielkiego
przemysłu, jest gospodarczo zacofane i to wpłynęło na samouspokojenie.
To samouspokojenie oplotło nie tylko pracowników, ale i niektórych
kierowników PUBP, aby ich potem zdemoralizować, rozłożyć i [żeby] były
niezdolne do walki klasowej. Jasnym jest, że to jedna z metod wroga to
nasyłać kobiety i dobrych pracowników upajać alkoholem tośmy mieli w
Nidzicy. Z tego też powodu 3-krotnie zmieniano tam kierownictwo i
Sekretarza i Szefa, mimo tego nasi towarzysze jeszcze nie dostrzegli,
kto ich wciąga na drogę wrogą. Tam też podczas napadu na Spółdzielnię
S[amopomocy] Ch[łopskiej] aresztowano niewinnych ludzi i głównie z
powodu tego, że pracownicy, a zwłaszcza kierownictwo PUBP i MO za blisko
siedziało koło wroga, tej ekspedientki, która to dokonała. Pracowników
B[ezpieczeństwa] P[ublicznego] cechuje nieusprawiedliwiona
zarozumiałość, zastój polityczny, brak pracy politycznej, gdyż pracownik
winien nadążyć za Partią, bo Partia rośnie i rozwija się. Brak jest tej
świadomej dyscypliny pracy i partyjnej atmosfery, która powinna odegrać
przodującą rolę nie w sensie poleceń, ale pomocy pracownikom przez POP,
aby spostrzegała na czas i [nie] dała się stoczyć pracownikom
B[ezpieczeństwa] P[ublicznego]". Zob. W. Gieszczyński, op.cit., s.
419-420.
[12]
IPN, BU 1572/349, Sprawozdanie
Szefa WUBP w Olsztynie za okres od 1 kwietnia do 30 kwietnia 1952 r.
k. 90-91.
[13]
G. Jasiński, Akcja represyjna
wobec ludności niemieckiej województwie olsztyńskim przed wyborami do
Sejmu w 1952 roku, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 2012, nr 1 (275),
s. 41.
[14]
K. Lesiakowski, op. cit., s. 155.
[15]
IPN, BU 1572/349, Sprawozdanie
Szefa WUBP w Olsztynie za okres od 1 lutego do 28 lutego 1951 r. k.
11.
[17] A.
Sobór-Świderska, Franciszek
Szlachcic (1920-1990) — przyczynek do biografii „supergliny". Dzieje
Najnowsze, Rocznik XLV — 2013, 2 PL ISSN 0419 — 8824, s. 8. Według
Szlachcica miało to być związane ze sprawą „tajnego rozpracowania", jaką
mu założono (chodziło o podejrzenie morderstwa na oficerze Armii
Czerwonej przez oddział Gwardii Ludowej (GL) kierowany przez Szlachcica.
Rozpracowanie to wiązało się ze sprawą o kryptonimie „Bagno" prowadzoną
przez Departament X MBP wymierzoną m.in. w Mieczysława Moczara i
środowiska dawnych partyzantów. Por. F. Szlachcic,
Gorzki Smak Władzy. Wspomnienia,
Warszawa 1990, s. 40-41.
[18]
A. Sobór-Świderska, Ibidem.
[19]
W związku z katastrofalnym stanem obowiązkowych dostaw, zwłaszcza żywca,
15 września 1952 roku, KC PZPR zalecił, aby wzmóc wyciąganie wniosków
karnych wobec opornych chłopów. Polecił jednocześnie prokuratorom i
aparatowi administracji wyciąganie wobec nich wniosków
karno-administracyjnych. W tym celu ukazały się liczne dekrety
zawierające przepisy karne, zgodnie z którymi, m.in. za „złośliwe"
uchylanie się od obowiązkowych dostaw, groziła kara więzienia. Por. J.
Czołgoszewski, Więziennictwo
okresu stalinowskiego na Warmii i Mazurach 1945-1956, Olsztyn 2002,
s. 279.
[20]
Por. Henryk Dominiczak, Organy
Bezpieczeństwa PRL 1944-1990, Dom Wydawniczy „Bellona", Warszawa
1997, s. 85; W skali całego kraju aparat bezpieczeństwa wytypował do
aresztowań 13 825 osób, w tym 9227 na wsi i 4698 w miastach. W ciągu
jednej nocy aresztowano w kraju w sumie 4963 osoby, w tym: 1430
wywodzących się z inteligencji, 1444 kułaków, 12 206 chłopów mało i
średniorolnych, 461 robotników, 361 prywatnych przedsiębiorców, 61
byłych właścicieli ziemskich. Ponad połowie aresztowanych wytoczono
śledztwa na zasadach ogólnie przyjętych w MBP i skierowano sprawy do
sądów. Ostatecznie część aresztowanych zwerbowano na agentów,
pozostałych (około 40 procent) zwolniono nie mogąc im udowodnić żadnej
winy.
[21]
IPN BU 1572/348, Sytuacja
polityczno-społeczna i gospodarcza w woj. olsztyńskim w 1950 r. — partie
polityczne, działania wykluczonych z partii robotniczych, ruch ludności,
organizacje młodzieżowe, szkolnictwo, podziemie polityczne, praca
śledcza. Raporty i sprawozdania miesięczne Szefa WUBP w Olsztynie,
tablice statystyczne PUBP. Sprawozdanie miesięczne Szefa WUBP w
Olsztynie za okres od 1 X 1950 r. do 1 XI 1950 r., k. 158.
[22]
„Branie udziału M.O. w akcji "K" wspólnie z Urzędami B.P. podniosło
autorytet M.O." Ibidem.
[24]
Pomimo tego, że Manifest PKWN zapowiadał natychmiastowe zniesienie
kontyngentów (nakładanych przez Niemców na chłopów), to stało się to
dopiero 1 sierpnia 1946 roku, kiedy Rada Ministrów uchwałą z 6 czerwca
1946 roku zniosła świadczenia rzeczowe rolników. Po wyeliminowaniu w
1947 roku opozycji jaką stanowiła PSL, chłopi zostali pozbawieni
reprezentującej ich interesy partii politycznej. Rozpoczęła się wówczas
dyskryminacyjna polityka komunistów wobec chłopów. Bogaty chłop zwany
„kułakiem", z uwagi na jego opór wobec kolektywizacji rolnictwa, stał
się obiektem zmasowanej, wrogiej mu kampanii propagandowej.
Por. P.
Benken, Wypadki gryfickie 1951,
Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu Oddział w Szczecinie, Szczecin 2016, s. 12-21.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Dalej..« Historia (Publikacja: 26-07-2018 ) Wszelkie prawa zastrzeżone. Prawa autorskie tego tekstu należą do autora i/lub serwisu Racjonalista.pl.
Żadna część tego tekstu nie może być przedrukowywana, reprodukowana ani wykorzystywana w jakiejkolwiek formie,
bez zgody właściciela praw autorskich. Wszelkie naruszenia praw autorskich podlegają sankcjom przewidzianym w
kodeksie karnym i ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.str. 10224 |
|